Powieść paraboliczna – powieść, która oprócz warstwy fabularnej, dosłownej, zawiera głębszy sens, uniwersalną prawdę o człowieku i jego kondycji.
- Parabola (przypowieść) jest to dydaktyczny utwór epicki, w którym postacie i fabuła są schematyczne i typowe, podporządkowane funkcji alegorii lub symbolu.
- W paraboli ważniejsze od bohaterów i zdarzeń są ogólne prawdy moralne, religijne, egzystencjalne itd., które są w niej zawarte.
- Parabola ma co najmniej dwa poziomy: dosłowny (świat przedstawiony) i ukryty (prawdziwe znaczenie utworu, czasem niejednoznaczne).
O parabolicznym charakterze Dżumy Camusa świadczą chociażby takie fakty jak brak dokładnej daty opisywanych zdarzeń (wiemy tylko, że jest to rok 194…) oraz pewne niedookreślenie miejsca – wiemy wprawdzie, że jest to portowe miasto Oran, lecz otoczone jest ono murem niczym średniowieczna forteca…
Oprócz Dżumy utworami parabolicznymi będą takie dzieła, jak: Proces i Zamek Franza Kafki, Czarodziejska góra Tomasza Manna czy Stary człowiek i morze Ernesta Hemingwaya.