BOHATER ROMANTYCZNY – jest to specyficzny typ bohatera, modnego w literaturze epoki romantycznej, charakterystycznego zwłaszcza dla dramatu romantycznego. Schemat bohatera romantycznego jest bardzo ważny w polskiej literaturze, dlatego poświęca mu się szczególnie dużo miejsca na lekcjach języka polskiego.

Przykładem typowego bohatera romantycznego jest

• Gustaw-Konrad z Dziadów Adama Mickiewicza,
• Kordian Juliusza Słowackiego,
• Hrabia Henryk z Nie-Boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego.

Bohatera romantycznego cechuje typowa biografia: jako młody, nierozumiany przez nikogo, wyobcowany poeta przeżywa nieszczęśliwą miłość. Etap ten często kończy się samobójstwem, śmiercią w niejasnych okolicznościach. Punkt ten znajduje różne interpretacje, np. tylko jako „śmierć dla świata”, gdyż po tym wydarzeniu bohater żyje dalej, przechodzi metamorfozę i istnieje jako bojownik o sprawy kraju, jednostka poświęcająca się dla idei społecznej. Często także bohater romantyczny popełnia czyn dwuznaczny moralnie, lecz umotywowany dobrem ogółu: np. Konrad bluźni przeciw Bogu, a Kordian pragnie popełnić mord – zabić cara. Istnieją oczywiście odstępstwa od tego schematu, już Hrabia Henryk jest w pewnym sensie odmienny, jako zaś nietypowego bohatera romantycznego często omawia się postać Jacka Soplicy z Pana Tadeusza Adama Mickiewicza.

Uwaga! Od chwili, w której na kartach literatury polskiej pojawił się Konrad-Gustaw, nie uwolnimy się od bohatera romantycznego. Pojawią się liczne modyfikacje i kolejne warianty, dojdzie nawet do tego, że w powszechnej świadomości utrwali się przekonanie o typowym Polaku – bohaterze romantycznym.
Jego cechy będą nosić: Jacek Soplica, Andrzej Kmicic, Stanisław Wokulski, doktor Judym.
Wreszcie, zniecierpliwiony poeta, Antoni Słonimski, napisze u progu wyzwolonej Polski:

Ojczyzna moja wolna, wolna!
Więc zrzucam z ramion płaszcz Konrada.

Niestety – już wkrótce obrońcy września i powstańcy Warszawy musieli ów płaszcz podnieść i przywdziać…