APOKALIPSA – termin ten pochodzi z Biblii, a dosłownie oznacza objawienie, odsłonięcie (gr. apokalypsis). Mówiąc o apokalipsie mamy na myśli wizję końca świata i sądu ostatecznego, odsłonięcie zjawisk towarzyszących temu wydarzeniu. Szczególną i najważniejszą wypowiedzią apokaliptyczną jest Apokalipsa św. Jana – ostatnia księga Biblii. Prorocza wizja św. Jana jest bardzo tajemnicza, znaczenia jej zaszyfrowane są w symbolicznych obrazach i znakach, które mogą mieć różne interpretacje; nie jest to przepowiednia wyrażona wprost.

Cel Apokalipsy:

ostrzeżenie ludzi i ukazanie ostatecznego triumfu dobra nad złem.Niewierzący, zabójcy, wszetecznicy, czarownicy, kłamcy zostali wrzuceni do jeziora płonącego ogniem i siarką. Zaś zapisani w „księdze żywota Baranka” (Baranek: Jezus; zapisani w księdze: ci, którzy uznali Jezusa za swojego Zbawiciela), uzyskają życie wieczne i zamieszkają w „świętym miejscu”.

Nawiązania do apokaliptycznej wizji:

• Częste u romantyków, np. Widzenie księdza Piotra w III części Dziadów; Nie-Boska komedia, Irydion Zygmunta Krasińskiego.
• Do apokaliptycznej wizji końca świata nawiązują też moderniści, np. Jan Kasprowicz w Hymnach: Święty Boże, Dies irae.
• Apokalipsa wojenna, zwana „apokalipsą spełnioną” pojawia się w wierszach Krzysztofa K. Baczyńskiego: Historia, Z lasu, utworach Tadeusza Gajcego, opowiadaniach Tadeusza Borowskiego, Tadeusza Różewicza, np. Ocalony, w książce Hanny Krall Zdążyć przed Panem Bogiem i w Pamiętniku z powstania warszawskiego Mirona Białoszewskiego.

Inne nawiązania w literaturze współczesnej:

• Mała apokalipsa Tadeusza Konwickiego,
• Piosenka o końcu świata Czesława Miłosza.