Deus ex machina (łac. bóg z maszyny) – to nieoczekiwane zakończenie dramatu, będące rozwiązaniem często skomplikowanej akcji, poprzez pojawienie się istoty boskiej lub postaci powodującej niespodziewany zwrot wypadków. Jest to chwyt dramaturgiczny, który pojawił się już w tragedii antycznej u Eurypidesa. W teatrze greckim wykorzystywano specjalną maszynerię teatralną, tzw. geranos – rodzaj żurawia, za pomocą którego aktor grający boga pojawiał się na scenie. Stąd właśnie nazwa „bóg z maszyny!”