HUMANIZM (łac. humanus – ludzki) – jeden z głównych nurtów renesansu zapoczątkowany we Włoszech, prąd umysłowy, który zdominował światopogląd ludzi tej epoki. Humanizm głosił, że wzorcem myśli i kultury jest dorobek epoki starożytnej, że należy rozwijać studia nad klasyczną literaturą, uprawiać różne dziedziny wiedzy, kształcić umysł. Humanizm jest światopoglądem dowartościowującym człowieka, jego rozum i miejsce w świecie. Zatem humanista, był to człowiek wszechstronnie wykształcony, poeta doctus, studiujący literaturę, filozofię i języki starożytne, stawiający w centrum zainteresowania myśli – człowieka.
Humanizm renesansowy – zespół zjawisk zachodzących w kulturze europejskiej w XIV –XVI w., które wiązały się z nowym spojrzeniem na rolę człowieka w świecie. W porównaniu ze średniowieczem bardziej ceniono indywidualizm i wartości, takie jak życzliwość, otwartość, przyjazne nastawienie do innych ludzi. -Renesansowych filologów, filozofów i pisarzy nazywano humanistami.