Kompozycja otwarta

Kompozycja otwarta – był to odważny eksperyment Prusa (Lalka), nie zaś typowa dla całego realizmu technika literacka. W Lalce poznajemy tylko wycinki z życia bohaterów i (co jeszcze ważniejsze!) zakończenie tego dzieła jest otwarte: Wokulski znika, nikt nie ma stuprocentowej pewności, co się z nim dzieje – to jedynie domysły i hipotezy, o Izabeli krąży plotka, że wstąpiła do klasztoru. Ale to tylko plotka…

Nie tylko zakończenie Lalki ma nowatorski charakter – równie finezyjny i nowoczesny charakter ma jej początek. Otwierające powieść wydarzenia poznajemy od obu narratorów, ale i od bohaterów powieści. Jaki efekt osiągnął Prus? Można powiedzieć półżartem, że bardzo… realistyczny. Zawierając z kimś znajomość, rzadko na starcie wiemy o nim wszystko – czegoś dowiadujemy się od niego samego, czegoś od ludzi, którzy go znają. I w ten właśnie sposób poznajemy centralną postać powieści, Stanisława Wokulskiego.