MAKIAWELIZM – doktryna filozoficzna dotycząca dyplomacji, sposobu prowadzenia walki, rządzenia krajem, wymyślona w XVI w. przez Włocha o nazwisku Niccolò Machiavelli, a zamieszczona w jego słynnym utworze pt. Książę. Jest to doktryna dosyć kontrowersyjna, bo opiera się o zasadę: „cel uświęca środki”, w takim rozumieniu, że dobro państwa jest dobrem najwyższym i dla idei państwa można posługiwać się wszystkimi, również nieetycznymi środkami. Morderstwo, oszustwo, podstęp, chytrość są dozwolone, jeśli ich celem jest interes kraju. Machiavelli głosił słynną zasadę określającą, jaki powinien być władca: powinien być jak lew (silny, odważny, budzić grozę) i zarazem powinien być jak lis (chytry i podstępny). To Machiavellego uważa się za twórcę pojęcia „racji stanu”, które zrobiło zawrotną karierę w polityce wszech czasów. „Racja stanu” – to świętość, która usprawiedliwia bezwzględność, a nawet obłudę. Zrozumiałe, że założenia tego typu wywołały długo trwającą dyskusję i różne oceny.