WOLTERIANIZM – jest to zjawisko, które objawiło się w literaturze, filozofii, kulturze całym szeregiem tendencji, ukształtowanych w dobie francuskiego oświecenia przez słynnego Woltera. Polegał wolterianizm na krytyce skostniałych instytucji, takich jak Kościół, monarchia, na łączeniu racjonalizmu z tolerancją i liberalizmem, zwłaszcza w dziedzinie obyczajów. Na wzór Woltera używano także odpowiednich dla wyrażenia swoich myśli form: paradoksów, zaskakujących pomysłów, błyskotliwych polemik. Wolter był postacią reprezentatywną dla epoki oświecenia – stał się także modny wolterowski typ: podróżnika, wolnomyśliciela, człowieka o ciętym dowcipie, odważnie głoszącego swoje poglądy, człowieka oświeconego.