TEST

 

Seniorzy i wasale

1. Połącz pojęcie z definicją:

1. senior – ……………………………..
2. wasal – ………………………………
3. lenno – ……………………………….
4. hołd lenny – …………………………
5. inwestytura – ……………………….

a) ziemia warunkowo nadana przez seniora wasalowi w zamian za służbę seniorowi zachowującemu własność zwierzchnią nad lennem,
b) feudał, który na mocy hołdu lennego obejmował zwierzchnictwo nad wasalem i nadawał mu lenno,
c) lennik, wolny człowiek, który zobowiązywał się służyć seniorowi, w zamian za co otrzymywał lenno,
d) uroczyste nadanie lenna wasalowi, który złożył przysięgę lenną swemu seniorowi,
e) ceremonia publiczna, podczas której wasal przysięgał służyć seniorowi, a senior oficjalnie uznawał swego wasala.

2. Przyjrzyj się schematowi drabiny feudalnej i wypisz tych, którzy są jednocześnie seniorami i wasalami.

KRÓL
KSIĄŻĘTA, HRABIOWIE, BISKUPI, OPACI
RYCERZE, NIŻSI DUCHOWNI
CHŁOPI

Odp. …………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

3. Odczytaj wyrazy, a następnie połącz je z odpowiednimi wyjaśnieniami.

1. Saska dynastia, z której wywodzi się Otto I.
2. Miejsce koronacji Ottona I.
3. Luźna federacja księstw i mniejszych państewek.
4. Miasto, w którym w 968 r. zostało założone arcybiskupstwo mające prowadzić misję wśród Słowian.

Odp. ……………..

4. Dopisz brakujące informacje.

a) Wikingowie to zuchwali żeglarze i wojownicy pochodzący z ……………..……………………………………………………………………………………………….…………………………….
b) Normanowie, czyli ………………..……………………………………………………………..….. przemieszczali się na lekkich …………………………………………………………………..
i szybkich łodziach, których dzioby ozdabiano…………………………………………………………
c) Na zdobytych terenach zaczęli z czasem zakładać własne państwa. Najsilniejsza z nich była ……………………………………………………………………………………………..
d) Jej książę, …………………………………………………………………………………… w 1066 r. dokonał podboju ………………………………………………..…… i został jej królem.

 

Słowianie i państwa Europy Środkowo-Wschodniej

5. Uzupełnij informacje w tabeli.

Wiek założenia Najważniejsze informacje Państwo
– pierwsze państwo słowiańskie,
– centrum znajdowało się na Morawach,
– rozpadło się po śmierci założyciela.
– objęło swym zasięgiem Morawy, Słowację, Czechy, Panonię, Małopolskę,
– jego władcy przyjęli chrzest,
– system władzy oparty na książęcej drużynie, sieci grodów i osad służebnych.
– państwo stworzone przez niesłowiański lud koczowniczy, który osiedlił się na Nizinie Panońskiej,
– zbudowane przez dynastię Arpadów na gruzach Państwa wielkomorawskiego,
– objęło Panonię i Słowację,
– przyjęło chrzest.


6. Zaznacz prawda (P) lub fałsz (F).

TAK NIE
a) W XI w. w Polsce 4 władców miało tytuł królewski: Bolesława Chrobry, Mieszko II, Kazimierz Odnowiciel, Bolesława Śmiały.
b) Konstantyn i Metody stworzyli podstawy pierwszego słowiańskiego języka literackiego.
c) Słowiańskie Kościoły prawosławne przejęły liturgię słowiańską wprowadzona przez Cyryla i Konstantyna.
d) Uczniowie Konstantyna udoskonalili alfabet słowiański i nazwali go cyrylicą.



Państwo Mieszka I

 

7. Przeczytaj tekst źródłowy i na jego podstawie podaj przyczynę przyjęcia chrztu przez Mieszka I.

W czeskiej krainie pojął on [Mieszko I] za żonę szlachetną siostrę Bolesława Starszego, która okazała się w rzeczywistości taką, jak brzmiało jej imię. Nazywała się bowiem po słowiańsku Dobrawa, co w niemieckim wykłada się: dobra. Owa wierna wyznawczyni Chrystusa, widząc swego małżonka pogrążonego w wielorakich błędach pogańskich, zastanawiała się usilnie nad tym, w jaki sposób mogłaby go pozyskać dla swej wiary. Pracowała nad nawróceniem swego małżonka i wysłuchał jej miłościwy Stwórca. Jego nieskończona łaska sprawiła, że ten, który Go tak srogo prześladował, pokajał się i pozbył na ustawiczne namowy swej ukochanej małżonki jadu przyrodzonego pogaństwu, chrztem świętym zmywając plamę grzechu pierworodnego.

Odp. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….


8. Wymień 2 istotne powody, dla których Mieszko I przyjął chrzest.


a) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
b) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

9. Połącz wydarzenia z datami.


1. Chrzest Polski – …………………………………..
2. Sojusz z Czechami – …………………………..
3. Bitwa pod Cedynią – ……………………………

a) 972 r., b) 966 r., c) 985 r., d) 965 r.


10. Wyjaśnij, co zawierał dokument Dagome iudex.

Dagome iudex – ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

 

Polska za panowania Bolesława Chrobrego

 

11. Uporządkuj wydarzenia z czasów panowania Bolesława Chrobrego chronologicznie. Podaj ich czas, miejsce i powód, dla którego były ważne.

a) zjazd gnieźnieński,
Data ……………………………………………………………………………………………………………………………………….
Miejsce …………………………………………………………………………………………………………………………………..
Powód ……………………………………………………………………………………………………………………………………

b) śmierć św. Wojciecha
Data ………………………………………………………………………………………………………………………………………
Miejsce ………………………………………………………………………………………………………………………………….
Powód …………………………………………………………………………………………………………………………………..

c) koronacja na króla
Data ……………………………………………………………………………………………………………………………………..
Miejsce …………………………………………………………………………………………………………………………………
Powód ………………………………………………………………………………………………………………………………….

d) pokój w Budziszynie
Data …………………………………………………………………………………………………………………………………….
Miejsce ………………………………………………………………………………………………………………………………..
Powód ………………………………………………………………………………………………………………………………….

e) wyprawa na Ruś
Data …………………………………………………………………………………………………………………………………….
Miejsce ………………………………………………………………………………………………………………………………..
Powód ………………………………………………………………………………………………………………………………….

12. Podaj dwa synonimy wyrazu chrobry.


chrobry – ………………………………………………………………………………………………………………………………

13. Połącz władców z datami ich panowania. Przy królach Polski narysuj koronę.

Mieszko I …………………………………………………………,
Mieszko II ………………………………………………………..,
Bolesław Chrobry …………………………………………….,
Bolesław Śmiały ………………………………………………,
Kazimierz Odnowiciel ………………………………………,
Władysław Herman ………………………………………….,

1079–1102, 1034–1058, 992–1025, ok. 960–992, 1025–1034, 1058 –1079

14. Zaznacz poprawną odpowiedź.

a) Dziadkiem Kazimierza Odnowiciela był:
Mieszko I B. Bolesława Chrobry C. Mieszko II

Odp. ……………..

b) Ojcem Mieszka II był:
A. Mieszko I B. Kazimierz Odnowiciel C. Bolesław Chrobry
Odp. ……………..

c) Bratem Bezpryma był:
Bolesław Chrobry B. Bolesław Śmiały C. Mieszko II

Odp. ……………..

d) Pradziadkiem Bolesława Śmiałego był:
Bezprym B. Mieszko II C. Bolesław Chrobry.

Odp. ……………..

Zmienne losy monarchii pierwszych Piastów

15. Zaznacz prawda (P) lub fałsz (F).

TAK NIE
a) W XI w. w Polsce 4 władców miało tytuł królewski: Bolesława Chrobry, Mieszko II, Kazimierz Odnowiciel, Bolesława Śmiały.
b) Wskutek zbrojnej interwencji Niemiec i Rusi w r.1031 król Mieszko II utracił władzę na rzecz Bezpryma.
c) Po śmierci Bezpryma i Mieszka II w Polsce nastąpił nawrót pogaństwa.
d) Dzieła odbudowy państwa polskiego podjął się wnuk Mieszka II Kazimierz Odnowiciel.


16. Przyporządkuj wydarzenia kolejnym władcom:

a) przejście z obozu gregoriańskiego do cesarskiego,
b) przekazanie we władanie Wielkopolski Zbigniewowi,
c) przekazanie we władanie Małopolski i Śląska Bolesławowi;
d) przywrócenie jedności państwa,
e) odtworzenie administracji państwowej i kościelnej,
f) przeniesienie siedziby z Gniezna do Krakowa;
g) zrzeczenie się godności królewskiej,
h) uznanie zwierzchności cesarza,
i) utrata Milska i Łużyc (Niemcy) oraz Grodów Czerwieńskich (Ruś);
j) przystąpienie do obozu gregoriańskiego,
k) koronacja królewska w 1076 r.,
l) skazanie na śmierć biskupa krakowskiego Stanisława;

Bezprym – ……………………………………………………………………….
Kazimierz Odnowiciel – ……………………………………………………….
Bolesław Śmiały – ……………………………………………………………..
Władysław Herman – ………………………………………………………….

17. Dokończ zdania.

książę, chrześcijaństwo, danina, sąd, podymne, stanowy, drużyna, grodowy, immunitet, prawo książęce, poradlne,

W Polsce pierwszych Piastów władzę sprawował (a) ………………………………………………………………………………. przy pomocy (b)………………………………………………………………………………..
Dzięki przyjęciu (c) ………………………………………………………………………………………………………………………… możliwe stało się utworzenie ponadplemiennej monarchii rządzonej na mocy (d) …………………………………………………………………………………………………………
Państwo było zorganizowane w systemie (e) ……………………………………………………………………………………………………….. . Książę wraz z dworem i drużyną podróżował po kraju, zbierał (f) ………………………………………………………………………… i sprawował (g)……………………………………………………………………………………………………………………… Ludność była zobowiązana do składania danin – (h) ……………………………………………………………………………………….. lub (i)……………………………………………………………………………………………. oraz do świadczenia posług. W wyniku nadawania w XII w. (j) ……………………………………………………………………………………… ustrój zaczął się zmieniać na ustrój (k)…………………………………………………………………………

Odpowiedzi

Seniorzy i wasale

1. 1. – b; 2. – c; 3. – a; 4. – e; 5. – d
2.
Książęta, hrabiowie, biskupi i opaci byli wasalami króla, ale jednocześnie seniorami dla rycerzy i niższego duchowieństwa.
Rycerze i niżsi duchowni byli wasalami książąt, hrabiów, biskupów i opatów, ale jednocześnie panami feudalnymi dla chłopów.
3. a) 3 – RZESZA, b) 1 – OTTONI, c) 2 – AKWIZGRAN, d) 4 – MAGDEBURG
4.
a) Danii, Norwegii i Szwecji,
b) Ludzie Północy, ….głowami smoków i innych fantastycznych stworzeń,
c) Normandia
d) Wilhelm Zdobywca….Anglii
5.

 

Wiek założenia Najważniejsze informacje Państwo
VII w. – pierwsze państwo słowiańskie,
– centrum znajdowało się na Morawach,
– rozpadło się po śmierci założyciela.		 Państwo Samona
IX w. – objęło swym zasięgiem Morawy, Słowację, Czechy, Panonię, Małopolskę,
– jego władcy przyjęli chrzest,
– system władzy oparty na książęcej drużynie, sieci grodów i osad służebnych.		 Państwo Wielkomorawskie
IX/X w – państwo stworzone przez niesłowiański lud koczowniczy, który osiedlił się na Nizinie Panońskiej,
– zbudowane przez dynastię Arpadów na gruzach Państwa wielkomorawskiego,
– objęło Panonię i Słowację,
– przyjęło chrzest.		 Węgry

 

6. a) F; b) P; c) F; d) P

Państwo Mieszka I
7. Mieszko przyjął chrzest dzięki namowom i modlitwom swej żony Dobrawy.
8.
– konflikt z Wieletami,
– zagrożenie ze strony Marchii Wschodniej.
9. 1. – b; 2. – d; 3. – a
10.
Dagome iudex – dokument, w którym Mieszko I oddaje państwo polskie pod opiekę papieża (990 r.); znajdują się tam nazwy polskie, takie jak Kraków, Odra.
11.
b) Śmierć św. Wojciecha
Data – 997 r.
Miejsce – Prusy
Powód – Pochowanie biskupa w Gnieźnie, kanonizacja, uznanie św. Wojciecha za patrona Polski.
a) Zjazd gnieźnieński
Data – 1000 r.
Miejsce – Gniezno
Powód – Pielgrzymka cesarza Ottona III do grobu św. Wojciecha, ogłoszenie decyzji papieża o utworzeniu arcybiskupstwa, wzmocnienie niezależności państwa polskiego, zgoda cesarza na otrzymanie przez Bolesława Chrobrego godności królewskiej.
d) Pokój w Budziszynie
Data – 1018 r.
Miejsce – Budziszyn
Powód – Obrona niezależności i suwerenności państwa polskiego, zatrzymanie Łużyc i Milska
e) Wyprawa na Ruś
Data – 1018 r.
Miejsce – Księstwo Kijowskie
Powód – Zdobycie i złupienie Kijowa, przyłączenie do Polski Grodów Czerwieńskich.
c) Koronacja na króla
Data – 1025 r.
Miejsce – Gniezno
Powód – Wzmocnienie niezależności państwa polskiego od cesarstwa, zwiększenie autorytetu władcy wobec członków dynastii Piastów i poddanych.
12. chrobry – dzielny, waleczny.
13.
Mieszko I – ok. 960–992,
Mieszko II – 1025–1034 (król),
Bolesław Chrobry – 992–1025 (król),
Bolesław Śmiały – 1058 –1079 (król),
Kazimierz Odnowiciel – 1034–1058,
Władysław Herman – 1079–110
14. a) – B.; b) – C.; c) – C.; d) – C.
15. a) – F; b) – P; c) – P; d) – F
16.
Bezprym – g), h), i)
Kazimierz Odnowiciel – d), e), f)
Bolesław Śmiały – j), k), l)
Władysław Herman – a), b), c)
17. a) książę, b) drużyna, c) chrześcijaństwo, d) prawo książęce, e) grodowy, f) danina, g) sąd, h) podymne, i) poradlne, j) immunitet, k) stanowy