Powstało ono w 395 r., w wyniku podziału (cesarz Teodozjusz I) imperium rzymskiego na dwie części – wschodnią i zachodnią. We wschodniej części (jej stolicą był Konstantynopol) po upadku Rzymu w 476 r. kontynuowano jego tradycje państwowe; językiem urzędowym była łacina, rzymskie były system administracji i obowiązujące prawa.
- Za panowania Justyniana Wielkiego (527-565) dokonano kodyfikacji – uporządkowania i ujednolicenia obowiązujących praw. Powstał w ten sposób kodeks Justyniana (Corpus Iuris Civilis). Panowanie Justyniana to okres największej świetności Cesarstwa Wschodniego – zdobyło ono Italię, północną Afrykę i pd.-wsch. Hiszpanię; ludność monarchii była zhellenizowana, panowała grecka kultura, język grecki zastąpił w administracji łacinę.
Organizacja Cesarstwa Bizantyjskiego
Zarząd państwa spoczywał w rękach aparatu biurokratycznego, na którego czele stał cesarz (basileus). Był on monarchą despotycznym sprawował nieograniczoną władzę, otoczony kultem i ceremoniałem. Władca skupiał w swych rękach najwyższą władzę kościelną i świecką (jest to cezaropapizm).
Kościół Wschodni
Różnił się on od Kościoła Zachodniego greckim językiem obrzędów i cezaropapizmem (podporządkowaniem władzy cesarza).. W 1054 r. na skutek pogłębiających się różnic między nimi doszło do schizmy – zerwania łączności między kościołami.
Chronologia
- VI w. okres największej świetności Cesarstwa Wschodniego (Justynian Wielki)
- VII-VIII w. załamanie potęgi, wojny ze Słowianami, Bułgarią i Arabami
- XI-XIII w. walki z Turkami w Azji Mniejszej
- 1204-1261 podbicie Konstantynopola przez krzyżowców (powstaje Cesarstwo Łacińskie)
- XIV-XV w. walki z Turkami Osmafiskimi i upadek Konstantynopola – 1453 r.
Daty do zapamiętania
- 395 – podział Cesarstwa Rzymskiego
- 476 – upadek Rzymu
- 527-555 – panowanie Justyniana Wielkiego
- 1054 – schizma wschodnia
- 1453 – upadek Konstantynopola