Zasada senioratu to typowy kompromis między potrzebą silnej władzy centralnej a dążeniami możnych i juniorów.
Zakładała ona zgodną współpracę seniora z młodszymi książętami, nie brała jednak pod uwagę ambicji, namiętności i gry interesów. Seniorzy nie chcieli wyzbywać się władzy, a juniorzy prowokowani przez możnych chcieli zwiększać swoje wpływy.
Przebieg konfliktu.
- Na tym tle doszło do wojny Władysława II z młodszymi braćmi. Władysław II wojnę przegrał i w 1146 roku musiał uchodzić z kraju. Seniorem został drugi z kolei syn Krzywoustego, Bolesław Kędzierzawy.
- Władysław, szukając schronienia w Niemczech, nakłonił cesarza Fryderyka I Barbarossę (Rudobrodego) do wyprawy na Polskę w obronie swych praw. Barbarossa zadowolił się hołdem lennym Kędzierzawego, nie próbującego się bronić (Krzyszków – 1157 rok). Władysław uzyskał zgodę na powrót na Śląsk swych synów.
- Po śmierci Bolesława Kędzierzawego kolejnym seniorem został Mieszko III Stary, który popadł w konflikt z możnymi z dzielnicy senioralnej. W wyniku konfliktu Mieszko III został wygnany z Krakowa, a jego następcą możni obwołali najmłodszego z synów Krzywoustego, uległego feudałom Kazimierza Sprawiedliwego.
- W 1180 roku miał miejsce słynny zjazd łęczycki, który potwierdził prawa potomków Kazimierza Sprawiedliwego do panowania nad Krakowem. Podczas tego zjazdu Kościół wywalczył dla siebie immunitet – najpierw finansowy (podatkowy), rozszerzony 30 lat później (za panowania Leszka Białego, na zjeździe w Borzykowej) na kwestie sądownicze.
Przyczyny upadku senioratu
Ówczesna sytuacja polityczna nie sprzyjała utrzymaniu się zasady senioratu. Na nic więc zdały się polityczne zabiegi Władysława, Mieszka III i Leszka Białego, próbujących zachować pewne formy władzy zwierzchniej (Leszek Biały został zamordowany przez politycznych przeciwników w Gąsawie w 1227 roku).