II wojna światowa. Przebieg wojny w Afryce i na Dalekim Wschodzie.

Afryka

Wojna w Afryce rozpoczęła się 10 czerwca 1940 roku, w momencie przystąpienia do niej Włoch, które chciały mieć udział w łatwym, jak się wówczas wydawało, podziale łupów.

• Italia była jednak do wojny nieprzygotowana, Anglicy zaś umacniali swoją obronę, wykorzystując czasową bierność Włochów (sprawa Malty czy inwazji na Egipt).

• Po kapitulacji Francji pod pośrednim wpływem „Osi” znalazły się też północnoafrykańskie kolonie francuskie.

• Brytyjczycy na Morzu Śródziemnym jesienią 1940 roku zadali Włochom kilka bolesnych porażek (bombardowanie Tarentu, bitwa pod przylądkiem Matapan, walki koło Sardynii). Klęski ponieśli również w zaatakowanej w październiku Grecji.

• W grudniu nastąpiła angielska ofensywa, która wyparła Włochów z części Libii.

• Na początku 1941 roku Hitler wysłał na pomoc Włochom „Africa Korpus” na czele ze sławnym generałem Rommlem, zwanym „lisem pustyni”. Wydarzenia nabrały tempa.

• Rommel objął kierownictwo w Afryce, przeprowadzając serię ataków na brytyjskie pozycje. Na zapleczu frontu pozostała broniąca się twierdza Tobruk (przełom 1941 i 1942 roku), posiadająca istotne znaczenie strategiczne, udział w jej obronie wzięli m.in. Polacy i Australijczycy.

• Wcześniej załamał się opór włoski w Afryce wschodniej, padła Etiopia, poddały się garnizony włoskie w Somalii oraz Erytrei. W czerwcu 1942 roku wojska pancerne Rommla dotarły pod Aleksandrię. Szykowała się decydująca bitwa o dominację w Afryce północnej, panowanie nad Egiptem i Kanałem Sueskim.

• Niemal jednocześnie na drugim końcu Afryki, w Maroku i Algierii, na początku listopada nastąpił desant amerykański, stanowiący dla „Osi” cios w tym rejonie globu (operacja „Torch”). Kontrolujące ten region jednostki francuskie, lojalne wobec kolaborującego Pétaina, stawiały raczej symboliczny opór. Rommel musiał uciekać przed Anglikami i nacierającymi od zachodu Amerykanami.

• W Tunezji Rommel usiłował zorganizować opór koło Mersa Mareth (południe kraju), na początku 1943 roku próbował nawet przeprowadzić kontrę, ale został ponownie rozgromiony. Wojska „Osi” zostały zepchnięte w okolice Tunisu i Bizerty. W pierwszych dniach maja 1943 roku Rommel skapitulował.

 

Daleki Wschód

• Wojna na Dalekim Wschodzie rozpoczęła się 7 grudnia 1941 roku sławnym japońskim atakiem lotniczym na amerykańską bazę w Pearl Harbor. Japonia za cel ataku wybrała:
  • USA,
  • Wielką Brytanię wraz z dominiami (Australią i Nową Zelandią),
  • Holandię, spodziewając się korzystnego rozstrzygnięcia w interesującym ją szczególnie rejonie Pacyfiku.

• Kolonie francuskie w Indochinach opanowała bezkrwawo w 1940 roku.
  W tym samym czasie Japończycy:
  • podporządkowali sobie Tajlandię, z Birmy wygonili Brytyjczyków (wiosną 1942), dochodząc wkrótce do granicy Indii;
  • w maju padły ostatnie amerykańskie punkty oporu na Filipinach;
  • zdobyli Indonezję;
  • opanowali wyspę Guam;
  • wylądowali w Nowej Gwinei;
  • w maju uczestniczyli w bitwie na Morzu Koralowym, właściwie nierozegranej, choć przez wielu określanej jako porażka cesarskiej armii.

• W czerwcu 1942 roku flota japońska poniosła ciężką klęskę pod Midway (Amerykanami dowodził admirał Nimitz) i tym samym przywrócona została równowaga na Pacyfiku, załamana atakiem na Pearl Harbor.

• Przejściowo Japończycy zdołali opanować kilka z aleuckich wysp. W drugiej połowie roku toczyły się ciężkie boje na południowym Pacyfiku, w archipelagu Wysp Salomona, głównie o wysepkę Guadalcanal, zdobytą ostatecznie przez Amerykanów w lutym 1943 roku.

• Jesienią 1943 roku rozpoczęła się amerykańska ofensywa na środkowym Pacyfiku. Równocześnie wyparto Japończyków z Nowej Gwinei.

• Wiosną 1945 roku miała miejsce ciężka bitwa o Okinawę, gdzie Japończycy bronili się z niebywałym fanatyzmem (m.in. masowo brali w bitwie udział lotnicy samobójcy – tzw. kamikadze). Szykowała się inwazja na serce japońskiego imperium, trwały mordercze naloty.

• Epilog konfliktu amerykańsko-japońskiego miał miejsce w sierpniu. Atomowe bomby zrzucone na Hiroszimę i Nagasaki oraz przyłączenie się do wojny ZSRR (opanowanie Mandżurii i części Korei) rzuciły na kolana Cesarstwo Kwitnącej Wiśni.

• Japonia skapitulowała 2 września 1945 roku.

 

Wojna na Dalekim Wschodzie:

• 7.12.1941 – atak japoński na Pearl Harbour i początek wojny na Pacyfiku, przez pół roku pasmo zwycięstw japońskich
• czerwiec 1942 – porażka japońska pod Midway
• sierpień 1942-luty 1943 – bitwa pod Guadalcanal
• od połowy 1943 – realizacja strategii „żabiego skoku”, czyli wielka ofensywa amerykańska na Pacyfiku, polegająca na selektywnym zdobywaniu wysp zajmowanych przez Japończyków
• kwiecień-czerwiec 1945 – bitwa o Okinawę; masowe użycie lotników samobójców kamikadze
• 6.08.1945 – zrzucenie przez USA bomby atomowej na Hiroszimę i wypowiedzenie wojny Japonii przez ZSRR
• 9.08.1945 – zrzucenie przez USA bomby atomowej na Nagasaki
• 2.09.1945 – kapitulacja Japonii

 

Zapamiętaj

• Pierwsze miesiące wojny przyniosły Cesarstwu Wschodzącego Słońca znaczące sukcesy.
  • Już w grudniu 1941 roku Japończycy opanowali Hongkong, wylądowali na Malajach, Filipinach, zadali porażkę brytyjskiej flocie (zatopienie pancerników „Repulce” i „Prince of Wales”).
  • W lutym 1942 roku zdobyli najważniejszą brytyjską twierdzę w całym imperium – Singapur.
• 6 sierpnia 1945 – zrzucenie bomby atomowej i przystąpienie do wojny ZSRR
• 9 sierpnia 1945 – zrzucenie bomby atomowej na Nagasaki