Tag "II wojna światowa"
Polskim państwem podziemnym część współczesnych historyków nazwała struktury instytucjonalne podziemia w latach 1939-1945, lojalne wobec emigracyjnego rządu. Rządzący komuniści kwestionowali sensowność tego określenia, przypominając, że możliwości podziemnego państwa były ograniczone (okupacja). Nie można jednak kwestionować jego dokonań, sprawnej organizacji, autorytetu w społeczeństwie. Oczywiste, że w owym wojennym czasie na plan pierwszy wysunęły się struktury wojskowe. Początki państwa podziemnego Jeszcze w dogorywającej, po kampanii wrześniowej, stolicy grupa oficerów, na czele z generałem Michałem Tokarzewskim-Karasiewiczem, zawiązała
W wyniku wrześniowej klęski i agresji dwóch najpotężniejszych sąsiadów: hitlerowskich Niemiec i stalinowskiego ZSRR obszary Polski znalazły się w 1939 roku pod okupacją tych państw, nie licząc skrawków Podhala, Spisza i Orawy przyłączonych z łaski III Rzeszy do sprzymierzonej z nią Słowacji. Granica między głównymi okupantami została wyznaczona na mocy układu z 28 września 1939 roku, podczas drugiej wizyty Ribbentropa w Moskwie i przebiegała od Suwalszczyzny, jezior augustowskich, krawędzią Prus Wschodnich, Pisą, Narwią, Bugiem, następnie prostopadle do kolana Sanu
II wojna światowa (1939-1945) to olbrzymi konflikt zbrojny, w którym uczestniczyły państwa skupione w dwóch sojuszach polityczno-militarnych. Po jednej stronie wystąpiła koalicja Polski, Francji, Wielkiej Brytanii, a od 1941 r. USA i ZSRR oraz kilkudziesięciu innych państw. Przeciwko nim walczyły państwa tzw. osi: III Rzesza, Włochy i Japonia oraz kraje z nimi sprzymierzone – Węgry, Słowacja, Rumunia i Bułgaria. Przyczyny wojny Rządzone w sposób totalitarny Niemcy (III Rzesza) i Włochy oraz ich azjatycki sojusznik – Japonia dążyły do poszerzenia swoich stref
W wojnę zaangażowanych było 61 państw ze wszystkich kontynentów, pod bronią znalazło się około 110 milionów ludzi, zginęło co najmniej 55 milionów. Liczba ta może być większa, o czym świadczą ujawnione podczas tzw. pierestrojki w ZSRR dane o większych stratach tego państwa (zamiast 20 milionów – 26 milionów zabitych), rannych zostało około 35 milionów. Konsekwencje polityczne Wielkie znaczenie miały też konsekwencje polityczne. Nastąpił nowy podział świata na strefy wpływów dwu wielkich mocarstw –
Okres okupacji – od KPP do PKWN Po rozwiązaniu Komunistyczne Partii Polski decyzją Kominternu (Międzynarodówki Komunistycznej 1919-1943) w 1938 roku i masakrze przywódców partii w okresie stalinowskich czystek, na ziemiach polskich działały rozproszone niewielkie grupy komunistyczne bez prawa tworzenia nowej partyjnej organizacji: Stowarzyszenie Przyjaciół ZSRR, Sierp i Młot, Proletariusz. Na terenach okupowanych przez ZSRR wielu komunistów podjęło współpracę z organami radzieckimi, przechodząc do administracji czy innych służb publicznych (jak Marceli Nowotko, Bolesław Bierut, Wanda Wasilewska
Żydzi – naród przez dwa tysiące lat pozbawiony państwa, żyjący w diasporze (rozproszeniu), już od średniowiecza poddawany powtarzającym się falom prześladowań, szykan, represji i pogromów. Sprzyjały tym zjawiskom: fanatyzm religijny podgrzewany przez znaczną część Kościoła oraz wyraźna odmienność kulturowa (wiara i tradycja). Pewną rolę odgrywał też fakt, że Żydzi stawali się poważnym rywalem chrześcijańskiej elity gospodarczej, z racji prezentowanych niekiedy talentów finansowych i pewnej nadreprezentatywności w świecie finansjery. Trzeba jednak wyraźnie stwierdzić, że nader liczna była
Geneza – przesłanki polityczne i militarne Kluczowe dla zrozumienia istoty powstania jest poznanie przyczyn jego wybuchu. W lipcu 1944 roku sytuacja polityczna szeroko rozumianego obozu londyńskiego rysowała się fatalnie i z każdym dniem stawała się coraz bardziej dramatyczna. Wnioski z realizacji planu „Burza” na zachód od linii Curzona były nader pesymistyczne. Armia Czerwona nie zamierzała tolerować polskiej obecności i suwerenności na terenach uznanych za radzieckie i dokonywała aresztowań żołnierzy i władz lojalnych wobec rządu emigracyjnego. Zewsząd napływały
Koncepcja W obliczu zbliżającej się ze wschodu Armii Czerwonej i braku oficjalnych porozumień międzyrządowych w delikatnej kwestii wzajemnych stosunków polsko-radzieckich decyzję podjęła Komenda Główna AK, za akceptacją władz emigracyjnych. Owocem narad i prac studyjnych stał się plan „Burza”. Przewidywał on uderzenie na okupanta w momencie jego załamania – spodziewanego odwrotu i wyzwolenie, a nastepnie utrzymanie obszarów przyfrontowych oraz powitanie przez cywilne instytucje państwa podziemnego nadchodzącej Armii Czerwonej. Przyświecały temu cele: militarny i polityczny. Uderzając na wspólnego nieprzyjaciela,
Powstanie Wielkiej Koalicji Koalicja antyhitlerowska tworzyła się niemal od samego początku wojny. W jej skład, oprócz Wielkiej Brytanii i Francji, wchodziła Polska i kolejne ofiary nazistowskiej agresji. Od lata 1940 roku ciężar walki spoczywał przede wszystkim na samotnej Wielkiej Brytanii rozglądającej się za potężnymi sojusznikami. Stopniowo następowało zbliżenie z USA, ale ze względu na oficjalną neutralność i silne opory izolacjonistów prezydent Roosevelt musiał być ostrożny, więc poparcie dla Anglii miało głównie gospodarczy i moralny charakter (ustawa
Swoistym fenomenem okresu II wojny, w skali dotąd nienotowanej, stała się działalność ruchu oporu w podbitych przez Niemcy i ich sojuszników krajach Europy i Azji. Polska Najwcześniej ruch oporu powstał w Polsce. Jak grzyby po deszczu powstawały organizacje podziemne stopniowo scalane i podporządkowywane najpierw Służbie Zwycięstwu Polsce, po jej rozwiązaniu Związkowi Walki Zbrojnej (ZWZ), a następnie, po przemianowaniu (14 II 1942 r.) Armii Krajowej (AK), pełniącej rolę zbrojnego ramienia władz emigracyjnych w okupowanym kraju. Do końca wojny
Początek wojny Polska jako jedyne z państw szeroko rozumianej koalicji antyhitlerowskiej walczyła od pierwszego do ostatniego dnia wojny. Kampania wrześniowa, wielki dramat narodu, armii i państwa była jedynie początkiem walki. We Francji podjęto próby odtworzenia wojska (ośrodki formowania w Bretanii), co uwieńczone zostało pewnym sukcesem, jeśli weźmiemy pod uwagę problemy z bazą rekrutacyjną. W maju 1940 roku pod Narvikiem w decydujących dla norweskiej kampanii bojach wzięła udział Brygada Podhalańska (generał Szyszko-Bohusz), odnosząc nawet sukcesy, ale
Bezspornym pozostaje fakt, iż II wojna światowa rozpoczęła się w Polsce, ale nie oznaczało to wcale, że kwestia polska była najważniejszym problemem tego konfliktu. Kampania wrześniowa Już w traktacie kampanii wrześniowej (20 września) nasi sojusznicy uzgodnili w Abbeville, że nie udzielą Polsce dużej pomocy, a decydująca batalia rozegra się w następnym roku. Rządowi polskiemu udzielono gościny zarówno we Francji, jak i w Wielkiej Brytanii, w tym drugim wypadku tym chętniej, gdy wyspiarze uświadomili sobie, że będą od
Rząd emigracyjny – jego cele i działalność Po internowaniu we wrześniu 1939 roku (wbrew wcześniejszym ustaleniom) przez Rumunów rządu polskiego (pod naciskiem niemieckim i radzieckim) pojawiła się konieczność powołania nowego gabinetu, który kontynuowałby rządy w czasie wojny i reprezentował naród. Powołano go 30 września 1939 roku w Paryżu, jego szefem został generał Władysław Sikorski, pełniący zarazem funkcję wodza naczelnego. Rząd zdominowany był przez siły opozycyjne wobec sanacji (co było niemal „naturalnym” rezultatem jej porażki).
Afryka Wojna w Afryce rozpoczęła się 10 czerwca 1940 roku, w momencie przystąpienia do niej Włoch, które chciały mieć udział w łatwym, jak się wówczas wydawało, podziale łupów. Italia była jednak do wojny nieprzygotowana, Anglicy zaś umacniali swoją obronę, wykorzystując czasową bierność Włochów (sprawa Malty czy inwazji na Egipt). Po kapitulacji Francji pod pośrednim wpływem „Osi” znalazły się też północnoafrykańskie kolonie francuskie. Brytyjczycy na Morzu Śródziemnym jesienią 1940 roku zadali Włochom kilka bolesnych
Geneza II wojny światowej Słabość i niekonsekwencja państw zachodnioeuropejskich (Francji i Wielkiej Brytanii) w realizacji postanowień wersalskich, głównie względem Niemiec, a także spory między nimi widoczne już na konferencji pokojowej, wymuszone dziwne kompromisy niezadowalające żadnej ze stron, np. decyzja o utworzeniu Wolnego Miasta Gdańska. Agresywna polityka Niemiec zmierzających jednoznacznie do zburzenia tzw. systemu wersalskiego (ustaleń po I wojnie światowej), odrzucająca ograniczenia traktatu pokojowego, bazująca na frustracjach społecznych, goryczy, potęgowanych dotkliwym kryzysem ekonomicznym. Kulminacja tych zjawisk przypada
Tematy mogą właściwie grupować się w trzech ujęciach: 1. II wojna światowa – jej obrazy w literaturze (filmie, sztuce) obrazy postaw bohaterstwa, poświęcenia i degeneracji ludzi wrzesień 1939 w polskiej literaturze życie codzienne w okupowanej Polsce obozy i łagry – owoc totalitaryzmu XX wieku apokalipsa powstania warszawskiego wielkie bitwy II wojny w literaturze los dzieci w czasie II wojny światowej 2. Protest przeciwko wojnie – na przykładzie doświadczeń ludzi, którzy
