Sprawdź swoją wiedzę przed egzaminem
1. Przeczytaj poniższą strofę:
Leżysz zabity i jam też zabity,
Ty – strzałą śmierci, ja – strzałą miłości,
Ty krwi, ja w sobie nie mam rumianości,
Ty jawne świece, ja mam płomień skryty.
Jan Andrzej Morsztyn Do trupa
Które zdanie jest prawdziwe:
a) W strofie mamy do czynienia tylko z kontrastem.
b) Kontrast następuje po analogii zarysowanej w pierwszym wersie.
c) Wszystkie cztery wersy mają taką samą budowę składniową.
d) W ogóle nie ma tu kontrastu.
Odp. ………………………………………………………………………………….
2. Jaki to środek stylistyczny:
Nic to, choć ty masz pałac kosztem wystawiony
Nic to, że stół zastawiasz hojnie półmiskami
Nic to, żeć złoto, srebro leży gromadami
Nic to, że gładka żona i domu zacnego (…)
Daniel Naborowski Cnota grunt wszystkiemu
a) inwersja zdania
b) anafora
c) epifora
d) kontrast
Odp. ………………………………………………………………………………….
3. Wskaż, w którym z fragmentów występuje inwersja w szyku zdania:
a)
Wprzód chrzęst tylko i szelest było słychać cichy,
gdy naszy ławą brali pogaństwo na sztychy.
Wacław Potocki
b)
Nierządem, powiedział ktoś dawno, Polska stoi.
Wacław Potocki
c)
Z czasem wszystko przemija, z czasem bieżą lata,
Z czasem państw koniec idzie, z czasem tego świata.
Daniel Naborowski
d)
Prędzej nam zginie rozum i ustaną słowa,
Niźli będzie stateczna która białogłowa.
Jan Andrzej Morsztyn
Odp. ………………………………………………………………………………….
4. Przeczytaj fragment utworu:
Żem często dumał nad mogiłą ludzi,
Żem prawie nie znał rodzinnego domu,
Żem był jak pielgrzym, co się w drodze trudzi
Przy blaskach gromu,
Że nie wiem, gdzie się w mogiłę położę,
Smutno mi, Boże!
Które zdanie jest prawdziwe:
a) Mamy tu do czynienia z anaforą i paralelizmem składniowym.
b) Mamy tu do czynienia z kontrastem.
c) Mamy tu do czynienia z kontrastem i inwersją zdania.
d) Mamy tu do czynienia z epiforą i pytaniem retorycznym.
Podaj tytuł i kto jest autorem tego wiersza?
Odp. ………………………………………………………………………………….
5. Dobierz odpowiednie terminy do przykładów.
a)
Tyś jak lód, a jam w piekielnej śreżodze.
b)
Cuda te czyni miłość, jej to czyny,
Którym kto by chciał rozumem się bronić,
Tym prędzej w sidło z rozumem swym wskoczy.
c)
O czymże Polska myśli i we dnie, i w nocy?
Żeby sześć zaprzęgano koni do karocy!
d)
O martwe życie!
A. pytanie retoryczne
B. oksymoron
C. kontrast
D. inwersja
Odp. …………………………………………………………………………………..
6. Przeczytaj wiersz – czy potrafisz wskazać analogię i oksymorony?
Prędzej kto wiatr w wór zamknie, prędzej i promieni
Słonecznych drobne kąski wżenie do kieszeni,
Prędzej morze burzliwe groźbą uspokoi,
Prędzej zamknie w garść świat ten, tak wielki, jak stoi,
Prędzej pięścią bez swojej obrazy ogniowi
Dobije, prędzej w sieci obłoki połowi,
Prędzej płacząc nad Etną łzami ją zaleje,
Prędzej niemy zaśpiewa, i ten, co szaleje,
Co mądrego przemówi; prędzej stała będzie
Fortuna, i śmierć z śmiechem w jednym domu siędzie,
Prędzej prawdę poeta powie i sen płonny,
Prędzej i aniołowi płacz nie będzie płonny,
Prędzej słońce na nocleg skryje się w jaskini,
W więzieniu będzie pokój, ludzie na pustyni,
Prędzej nam zginie rozum i ustaną słowa,
Niźli będzie stateczną która białogłowa.
Jan Andrzej Morsztyn, Niestatek
Odp. ………………………………………………………………………………….
Odpowiedzi:
1. b),
2. b),
3. b),
4. a),
5. a) – C., b) – D., c) – A., d) – B.
6. Analogie: Prędzej morze…, Prędzej zamknie…, Prędzej pięścią…,
Oksymoron: niemy zaśpiewa
Zobacz: