FILOZOFIA

TEST 1

Przeczytaj teksty źródłowe zamieszczone obok i odpowiedz na pytania. Teksty pochodzą z książki Josteina Gaardera Świat Zofii.

1. Niezwykła istota

[…] Czy mówiłem już, że jedyne, czego nam potrzeba, abyśmy stali się dobrymi filozofami, to zdolność do dziwienia się światem? Jeśli nie, oznajmiam to teraz: JEDYNE, CZEGO NAM POTRZEBA, ABYŚMY STALI SIĘ DOBRYMI FILOZOFAMI, TO ZDOLNOŚĆ DO DZIWIENIA SIĘ ŚWIATEM.
Zdolność tę posiadają wszystkie małe dzieci. Po kilku zaledwie miesiącach wślizgują się w olśniewająco nową rzeczywistość. Wydaje się jednak, że kiedy rosną, zdolność dziwienia się zaczyna zanikać. Dlaczego tak jest? Czy Zofia Amundsen zna na to odpowiedź? […]

Kiedy dziecko zaczyna wymawiać pierwsze słowa, zatrzymuje się i woła „hau–hau” za każdym razem, gdy zobaczy psa […] Nas, którzy mamy już trochę lat na karku, drażni być może taki zapał. Tak, tak, to hau-hau – mówimy tonem ludzi znających życie – ale siedź spokojnie, bo inaczej wypadniesz z wózka. Nie podzielamy zachwytów dziecka. Widzieliśmy już sporo psów. […]

[…] W czasie dorastania tracimy zdolność do dziwienia się światem. Tracimy wówczas coś bardzo istotnego, co filozofowie powtórnie usiłują pobudzić do życia, bo gdzieś w głębi nas samych tkwi coś, co podpowiada nam, że życie jest wielką zagadką. Wiedzieliśmy to na długo przedtem, zanim nauczyliśmy się o tym myśleć. […]

Dla dzieci świat i wszystko, co się w nim znajduje, jest czymś nowym, czymś, co budzi zdziwienie. Nie każdy dorosły myśli podobnie. Większość z nich postrzega świat jako coś zupełnie zwyczajnego.

I tu właśnie filozofowie są szczytnym wyjątkiem. Filozof nigdy nie zdoła tak naprawdę przyzwyczaić się do świata. Dla niego (lub dla niej) świat nadal pozostaje czymś nieprawdopodobnym, tak zagadkowym i tajemniczym. Filozofowie i małe dzieci mają więc pewną cechę wspólną. Można powiedzieć, że filozof przez całe życie pozostaje równie wrażliwy, zachowuje cienką skórę, jaką ma dziecko.

Możesz więc teraz wybierać, droga Zosiu. Czy jesteś dzieckiem, które jeszcze nie zdążyło „Przyzwyczaić się do świata”, czy raczej filozofem, który może przysiąc, że to nigdy nie nastąpi?

Pytania

1. Wymień trzy czynności, które każdego dnia wykonujesz rutynowo.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

2. Podaj trzy przyczyny, dla których, Twoim zdaniem, zanika nasza zdolność do dziwienia się światem.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

3. Czy zgadzasz się ze stwierdzeniem, że wraz z utratą zdolności do dziwienia się światu tracimy w życiu bardzo wiele? Uzasadnij odpowiedź.

4. Udowodnij, że świat, na którym żyjemy, jest nieprawdopodobny. Wymień przynajmniej trzy rzeczy, które powinny nas codziennie na nowo zdumiewać i zachwycać.

5. Czy jesteś dzieckiem, które jeszcze nie zdążyło „Przyzwyczaić się do świata”. Podaj dwa argumanty na poparcie własnego stanowiska.

6. Którą z lektur uznałbyś za nawiązanie do przesłania powyższego fragmentu. Uzasadnij swój wybór.

Odpowiedzi

1. Ścielenie łóżka, sprzątanie biurka, kąpiel

2. – popadamy w rutynę
– stajemy się powierzchowni
– ulegamy stereotypom

3. Tak, wraz z utratą zdolności do dziwienia się światu tracimy w życiu bardzo wiele, ponieważ pozbawiamy się ogromnej przyjemności, jaką jest codzienne odkrywanie świata na nowo, pozbawiamy się radości, jaką daje delektowanie się pięknem natury. Zatracamy zdolność radowania się drobnymi przyjemnościami. Gasimy w sobie stopniowo radość życia.

4.
– blask słońca
– śpiew ptaków
– kwitnące rośliny

5.
Mogę nazwać siebie dzieckiem, które jeszcze nie zdążyło „Przyzwyczaić się do świata”, ponieważ:
– każdego dnia na nowo odkrywam piękno natury (a jest to możliwe dzięki temu, że mieszkam na wsi albo obok parku, w otoczeniu bujnej roślinności),
– codziennie uczę się czegoś ważnego, co powoduje autentyczny zachwyt światem.

6. Nawiązaniem do powyższego fragmentu jest książka Antoine de Sainte – Exupéry’ego Mały Książę. Główny bohater tej przypowieści prowokuje czytelników do obudzenia w sobie dziecka po to, byśmy nie stracili tego, co w życiu jest najważniejsze, a więc abyśmy ciągle na nowo okrywali niezwykłość świata i życia.

TEST 2

2. Co to jest filozofia?

Droga Zosiu!

Ludzie mają różne hobby. Są tacy, co zbierają stare monety albo znaczki, niektórzy lubią robótki ręczne, inni poświęcają wolny czas na uprawianie jakiejś dyscypliny sportu.
Wiele osób lubi także czytać, jednakże dobór ich lektur bardzo się różni. […]
Jeśli interesują mnie konie albo kamienie szlachetne, nie mogę żądać, aby wszyscy inni również się tym interesowali. Jeżeli z napięciem śledzę relacje sportowe w telewizji, muszę też tolerować zdanie tych, którzy uważają, że sport jest nudny.

Czy mimo wszystko jednak jest coś, co powinno interesować każdego bez wyjątku? Czy istnieje coś, co dotyczy wszystkich ludzi, bez względu na to, kim są i w jakim miejscu na świecie mieszkają? Tak, droga Zosiu. Istnieją pytania, które powinny zajmować wszystkich ludzi. Takich właśnie pytań dotyczyć będzie ten kurs.

Co jest najważniejsze w życiu? Jeśli zapytamy kogoś, kto głoduje, odpowiedź będzie brzmiała: jedzenie. Gdy takie samo pytanie zadamy komuś, kto marznie, odpowie: ciepło. A kiedy spytamy człowieka, który czuje się samotny, stwierdzi z pewnością, że najważniejsza jest więź z innymi ludźmi.
Ale gdy wszystkie takie potrzeby zostaną zaspokojone, czy nadal jest coś niezbędnego wszystkim ludziom? Filozofowie uważają, że tak. Sądzą, że nie samym chlebem człowiek żyje. Naturalnie wszyscy ludzie potrzebują pożywienia. Wszyscy również potrzebują miłości i troski. Jest jednak coś jeszcze, coś niezbędnego każdemu człowiekowi. Mamy potrzebę znalezienia odpowiedzi na pytanie, kim jesteśmy i dlaczego żyjemy.

Zainteresowanie sensem i przyczyną istnienia nie jest równie „przypadkowe” jak zainteresowanie zbieraniem znaczków. Ten, kto szuka odpowiedzi na pytania dotyczące istoty życia, zajmuje się tym, nad czym ludzie zastanawiali się, odkąd żyjemy na Ziemi. W jaki sposób powstała przestrzeń kosmiczna, kula ziemska i życie na niej – to pytania poważniejsze i istotniejsze, niż kto zdobył złoty medal na zeszłorocznej olimpiadzie.

Najlepszym sposobem zbliżenia się do filozofii jest postawienie sobie kilku filozoficznych pytań.
Jak powstał świat? Czy za tym, co się dzieje, kryje się czyjaś wola, jakiś sens? Czy istnieje życie po śmierci? W jaki w ogóle sposób znaleźć odpowiedź na podobne pytania? I przede wszystkim: Jak powinniśmy żyć?

Pytania takie jak te zadawali sobie ludzie od niepamiętnych czasów. Nie znamy kultury, która nie dociekałaby, kim są ludzie czy skąd wziął się świat. […]

Dzisiaj także każdy człowiek musi znaleźć swoją odpowiedź na te pytania. Nie da się niestety zajrzeć do encyklopedii, by dowiedzieć się, czy istnieje Bóg lub czy jest jakieś życie po śmierci. Encyklopedia nie udzieli nam także odpowiedzi na pytanie, jak powinniśmy żyć. Jednakże studiowanie tego, co wymyślili inni ludzie, może okazać się pomocne w formowaniu naszego własnego poglądu na życie. […]
Jeden z dawnych filozofów greckich, który żył ponad dwa tysiące lat temu, uważał, że filozofia narodziła się z ludzkiego zdziwienia. Człowieka tak dziwiło własne istnienie, że pytania filozoficzne same mu się nasunęły. […]

Pytania

1. Podaj definicję słowa hobby.

Odp. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

2. Napisz, co jest Twoim hobby. Jak je rozwijasz?

3. Wymień dwa synonimy słowa hobby.

4. Zacytuj dwa pytania retoryczne pojawiające się w przytoczonym fragmencie. Wyjaśnij ich funkcję.

Odp. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

5. Z wytłuszczonego fragmentu tekstu wypisz zdanie o charakterze sentencji. Wyjaśnij tę myśl.

6. Jak rozumiesz sens zdania:
W jaki sposób powstała przestrzeń kosmiczna, kula ziemska i życie na niej – to pytania poważniejsze i istotniejsze, niż kto zdobył złoty medal na zeszłorocznej olimpiadzie.

7. Wszystkie pytania filozoficzne łączy brak odpowiedzi na nie. Zredaguj jedno własne pytania filozoficzne.

8. Co (według Ciebie) jest najważniejsze w życiu? Uzasadnij odpowiedź.

9. Jakie rady dla rówieśnika zawarłbyś w Poradniku szczęśliwego nastolatka? Zapisz przynajmniej cztery z nich.

10. Podaj regułę ortograficzną wyjaśniającą pisownię wyrazu encyklopedia w dopełniaczu liczby pojedynczej Zapisz tę formę.

11. Słowo filozof pochodzi od greckich słów filo – miłujący i sophia – mądrość, a więc jest to osoba, która „miłuje mądrość”. Czy możesz nazwać siebie filozofem? Odpowiedź uzasadnij.
Odp. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Odpowiedzi

1. Hobby – ulubione zajęcie, któremu poświęca się wolny czas, szczególne upodobanie do czegoś.

2. Moje hobby to czytanie książek. Poświęcam na lekturę każdą wolną chwilę. Rozwijam swoje zainteresowania, sięgając po różnorodne gatunki – ostatnio po powieści fantasy, chociaż zaczynałam od powieści przygodowych, obyczajowych i historycznych.

3. Hobby – zainteresowania, pasja.

4. Czy mimo wszystko jednak jest coś, co powinno interesować każdego bez wyjątku?
Czy istnieje coś, co dotyczy wszystkich ludzi, bez względu na to, kim są i w jakim miejscu na świecie mieszkają?
Funkcją pytań retorycznych jest sprowokowanie nas do uświadomienia sobie tego, co w życiu powinno być ważne, czym powinniśmy się zainteresować.

5. Sądzą, że nie samym chlebem człowiek żyje.
Poza potrzebami materialnymi, człowiek ma potrzeby duchowe.

6. Przesłaniem tego zdania jest uświadomienie nam, że w życiu powinniśmy koncentrować się na zagadnieniach ponadczasowych, wzbogacających nasze życie duchowe

7. Czy możliwe jest poznanie świata?

8. Najważniejsze w życiu to odnaleźć własne powołanie, czyli znaleźć odpowiedź na pytanie:
Po co zostałem/zostałam stworzony/a?
A kiedy już odnajdzie się swoje powołanie – należy je jak najlepiej wypełniać.

9.
• Doceń wartość rodziny.
• Pielęgnuj w sobie ciekawość świata.
• Odkryj piękno przyjaźni.
• Dbaj o zdrowie.

10. W zakończeniach dopełniacza, celownika
i miejscownika l.poj. oraz dopełniacza l.mn. rzeczowników zapożyczonych zakończonych na -ia piszemy -ii. (encyklopedii)

11. Tak, mogę siebie nazwać filozofem. Stawiam sobie pytania dotyczące sensu istnienia, wnikliwie obserwuję świat i staram się codziennie na nowo nim zachwycać. Wiele czasu spędzam na rozmyślaniach. Szukam odpowiedzi na nurtujące mnie pytania, zgłębiając wiedzę na temat filozofii.

Zobacz:

Filozofia antyku

ANTYK – Test 1

https://aleklasa.pl/c264-inwestycje/spotkania-z-filozofia-jak-powstal-swiat

https://aleklasa.pl/liceum/c155-powtorka-z-epok-literackich/c156-antyk/filozofia-3