Kiedy stosujemy opis sytuacji?
Gdy chcemy opisać coś, co się wydarzyło, uwzględniając dokładnie czas i miejsce tego faktu i inne okoliczności zdarzenia.

Jakie sytuacje możemy opisać?

  • Sytuację, która nam się przytrafiła.
  • Sytuację z utworu literackiego.
  • Sytuację opisaną przez media (prasę, radio, telewizję).
  • Sytuację wymyśloną (powstałą w naszej fantazji).

Przykłady opisywanych sytuacji

  • Kradzież naszych dokumentów na bazarze.
  • Zgubienie portfela.
  • Odebranie ciotki z lotniska.
  • Powitanie oficjalnej delegacji na dworcu.
  • Opis zabrania przez gestapo tytułowego bohatera opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza Ikar.

Co się musi znaleźć w opisie sytuacji?

Okoliczności i przebieg zdarzenia, a dokładniej:

  • Miejsce zdarzenia
  • Czas akcji
  • Uczestnicy zdarzenia
  • Przebieg akcji

Czym się różni opis sytuacji od opowiadania?
To forma pośrednia między opowiadaniem a sprawozdaniem

  • Na ogół opis sytuacji jest bardziej lakoniczny, mniej literacki.
  • Muszą pojawić się konkretne informacje o okolicznościach zdarzenia.
  • Opis sytuacji tworzony na ogół w czasie teraźniejszym, opowiadanie w przeszłym.
  • Opis sytuacji jest bliższy sprawozdaniu.
  • Dotyczy raczej jednej sytuacji – w opowiadaniu opowiadać możemy długo o wielu sprawach.
  • Opowiadanie może mieć więcej dygresji, być bardziej osobiste.

Najczęstsze błędy

  • Brak podania okoliczności zdarzenia, miejsca i czasu akcji.
  • Zbyt rozwlekły styl, brak zwięzłości i konkretności.
  • Niepotrzebne dywagacje, dygresje, przemyślenia.

Jakich środków użyjesz

  • Dokładnych określeń czasu
    W sobotę rano
    Wczoraj wczesnym rankiem
    Dzisiaj o 15.30
  • Dokładnych określeń miejsca
    Obok naszego domu
    Przy ulicy Mickiewicza 17
    W kamienicy przy ulicy Słowackiego
    Na rogu Marszałkowskiej i Hożej
  • Dynamizujących czasowników
    Wpada
    Wypada
    Najeżdża
    Zajeżdża
    Podbiega
    Przebiega
    Wyskakuje
    Skacze
    Rzuca
    Zagradza drogę
    Wyrasta
  • Dynamizujących przysłówków
    Wtem
    Nagle
    Niespodziewanie
    Znienacka
    Raptem
  • Związków frazeologicznych obrazujących niespodziewany charakter wydarzeń
    Jak grom z jasnego nieba
    Jakby spadł z nieba
    Wyrósł jak spod ziemi
    Jakby zapadł się pod ziemię

Opis sytuacji krok po kroku

Odpowiedz na nasze pytania, a na pewno stworzysz opis sytuacji bez problemów.

  • Gdzie miało miejsce zdarzenie?
  • Kiedy miało miejsce?
  • Kto uczestniczył w tym zdarzeniu?
  • Jak przebiegało?

Jaki powinien być tytuł opisu sytuacji?

  • Ściśle związany z treścią opisu
  • Adekwatny do sytuacji, oddający jej klimat
  • Krótki, zwięzły
  • Dosłowny albo metaforyczny – ale zawsze jednoznaczny, jasny
  • Efektowny

Konstrukcja opisu
Trójdzielna, jak większości form (wstęp, rozwinięcie, zakończenie)

Określenia

czasu

  • Ranek – wczesny, późny, pogodny, szary, słoneczny, dżdżysty, deszczowy, świąteczny, grudniowy, zimowy, poniedziałkowy
  • Popołudnie – wczesne, późne, ładne, letnie, niezbyt pogodne, lipcowe, letnie
  • Wieczór – jesienny, ciepły, późny, wczesny
  • Noc – ciemna, późna, zimowa, środek nocy, północ

miejsca

  • Na rogu ulicy
  • Przy ulicy
  • Na placyku przed szkołą
  • Przed ratuszem
  • Na skrzyżowaniu Marszałkowskiej z Alejami Jerozolimskimi
  • Tuż przy poczcie
  • Przed pasmanterią przy Madalińskiego
  • W cukierni Bliklego przy Nowym Świecie
  • 60 kilometrów od Warszawy

 

Ćwiczenie 1.

Zgromadź szczegóły potrzebne do opisu sytuacji awantury w sklepie.

  • Osiedlowy sklep spożywczy
  • Wczesne godziny ranne
  • Zaspani sprzedawcy jedzą śniadania
  • Ludzie udają się do pracy i kupują drugie śniadania
  • Dzieci idą do szkoły lub są odprowadzane do przedszkola
  • Wyrostek w eleganckim płaszczu i fioletowym szaliku
  • Kasjerka szybkim ruchem rewiduje jego kieszenie
  • Powstaje nagłe zamieszanie przy kasie
  • Krzyki
  • Telefon na policję
  • Błyskawiczny przyjazd policjantów
  • Zakładają mu kajdanki
  • Prowadzą złodziejaszka przed sobą

Ćwiczenie 2.

Wymyśl po dwa tytuły do pięciu opisów tych samych sytuacji.

  • Przykry wypadek Asi L.
    Asia L. łamie nogę w szkole
  • Przykry wypadek na biologii
    Szczur w szafie
  • Powitanie delegacji amerykańskiej
    Przyjazd Amerykanów
  • Powrót zawodniczki
    Otylia Jędrzejczak znów w kraju
  • Zawaliła się kamienica
    Niebezpieczny wypadek przy Dąbrowskiego

Zobacz:

Opis

Człowiek, którego podziwiam. (Opis postaci)

Opis pejzażu

Opis postaci

Napisz opowiadanie, sprawozdanie i opis dotyczący tej samej sytuacji.