Na historii nauczyciel może Cię poprosić, żebyś omówił, w jakich dziedzinach życia przejawiała się przemysłowa rewolucja II połowy XIX wieku.

Zacznij od tego, że XIX wiek jest wiekiem wynalazków. Co zmieniło się w XIX stuleciu?

Oto, co się zmienia w XIX stuleciu:

  • Maszyna do pisania zastępuje pióro.
  • Jeździ się pociągami, nie tylko dyliżansami, pływa się parostatkiem (10 dni przez Atlantyk).
  • Działa telegraf, od 1876 roku – telefon.
  • Rozbudowują się miasta, od 1863 r. w dodatku działa metro. Wieczory rozświet-lają gazowe lampy, trwa nocne życie.
  • Rozpowszechniła się fotografia – nawet w Warszawie pierwszy zakład fotograficzny rozpoczął działalność już w latach 40. XIX wieku. Wzbudziło to zresztą alarm ze strony obrońców kultury, krzyczących, że fotki zniszczą malarstwo, że ludziom grozi zalew kultury masowej.
  • Od 1879 roku – ludzkość zna żarówkę. Rozpocznie się wielka kariera światła elektrycznego.
  • Za chwilę świat ujrzy kinematograf i film – przecież bracia Lumière opatentowali swój wynalazek w 1895 roku, a 28 grudnia w Paryżu odbył się pierwszy pokaz filmowy.

To jeszcze wiek XIX.

  • Za chwilę świat ujrzy samochód! To zasługa panów: Daimlera (silnik benzynowy – 1883, pierwszy samochód czterokołowy – 1885), Benza (pierwszy samochód trzykołowy –1885), braci Michelinów (rewolucja w ogumieniu – 1895), Forda (rozpoczęcie seryjnej produkcji).
  • A w samym końcu wieku pewien Włoch,
    Guglielmo Marconi, wymyślił pierwsze radio!
  • Zmieniło się trochę w architekturze! Nowe materiały i nowe techniki budowlane zdecy-dowały też o nowej estetyce. Również potrzeby – rozwój handlu, miast wymusiły pewne nowości – dotąd ludzkość była przyzwyczajona do gmachów sakralnych, pałacyków, dworków. Tymczasem: miasta zamieniają się w place budowy, modernizuje się centra, buduje aleje, wielopiętrowe kamienice, banki, hotele, dwor-ce, również gmachy handlowe – dziadunie supermarketów.

Ale to nie wszystko! Wiek XIX często jest też nazywany innymi określeniami. Jakimi?

  • Wiek pary – silnik parowy zrewolucjonizował przemysł i komunikację. „Para buch, koła w ruch” – to wypowiedzenie, choć nie z tej epoki, genialnie obrazuje uruchomienie świata w tym czasie. W ciągu XIX wieku sieć kolejowa pokryje wszystkie uprzemysłowione kraje. Statki parowe prują, a nie pływają po Atlantyku. Wprowadza się ogrzewanie na parę. Dlatego wiek pary.
  • Wiek żelaza – dlatego że kryterium potęgi państwa w tym czasie stał się wskaźnik produkcji żelaza. Żelazna jest kolej, żelaza potrzebują nowe konstrukcje architektury. To w ostatnich dekadach stulecia powstawać zaczną amerykańskie wieżowce.
  • Wiek prasy – bo dopiero w XIX wieku nastąpiła prawdziwa eksplozja prasy. Gazety stały się popularnym medium, dzięki któremu ludzie zdobywali informacje. Przyczynił się do tego także rozwój techniki. Pamiętamy poczciwą prasę drukarską wymyśloną przez Gutenberga w połowie wieku XV. Odmieniła świat, rozpowszechniła druk, ale jeszcze nie na masową skalę. To w roku 1814 po raz pierwszy użyto prasy napędzanej silnikiem parowym. Użyto jej do wydania londyńskiej gazety The Times. W 1847 roku w Stanach Zjednoczonych zadziwiała po raz pierwszy prasa szybkobieżna z czcionkami. Zdecydowało to o powszechności gazet – najważniejszego w XIX wieku medium informacji. I jedynego w tym stuleciu.
  • Wiek handlu i przemysłu – w wieku XIX tkwią źródła ekonomii, współczesnej bankowości, konkurencji. Rozbudował się system banków, wielkie firmy zaczęły łączyć się w koncerny, pochłonęły małe. Przemysł wciąż się udoskonalał fabryki powiększały i modernizowały. Powstała cała nowa klasa społeczna: robotnicza. Ugrun-towała się też klasa posiadaczy: burżuazji. Komunikacja między państwami wpłynęła też na dynamikę handlu. To znów na potęgę pieniądza
    – to znów na rozwój bankowości, na budowę ekonomicznych i handlowych centrów miast… Zdecydowanie tu tkwią korzenie dzisiejszego świata.

Możesz też wspomnieć najważniejsze budynki, które powstały w tamtym czasie

  • Wieża Eiffla. Paryż 1889 rok. Najsłynniejsza i najwyższa budowla XIX wieku. Chciałem wystawić na chwałę Nauki nowoczesnej i dla największego honoru francuskiego przemysłu łuk triumfalny równie porywający jak te, które poprzednie pokolenia wznosiły zwycięzcom – pisał Eiffel, jeden z największych konstruktorów epoki. Ale esteci protestowali i grzmieli przeciw naruszonemu pięknu Paryża i w imię zagrożonej francuskiej sztuki.
  • Statua Wolności. Wielka nowojorska statua jest darem narodu francuskiego dla narodu amerykańskiego. Zaprojektował ją Frederico Auguste Bartholdie (twarz posągu ma rysy jego matki). Zbudowano ją w Paryżu, a 4 lipca 1884 roku przekazano Ameryce. Postać trzyma w prawej ręce pochodnię wolności, w lewej – tablicę wyobrażającą Deklarację niepodległości.
    Na głowie – korona z siedmiu promieni, które rozprzestrzeniają się z siedmiu kontynen-tów i są symbolem wolności. U stóp posągu leżą pęknięte kajdany tyranii. Statua Wolności jest jednym z największych symboli Ameryki.

Zobacz:

Co rozumiesz pod pojęciem rewolucja przemysłowa?