Czy młody idealista może być dobrym władcą? Rozważ problem w oparciu o Faraona Bolesława Prusa.
Zanim napiszesz
Jakie są zalety młodego władcy?
- Jest otwarty na zmiany.
- Zapewnia nowe spojrzenie na pewne sprawy.
- Nie myśli tylko utartymi schematami, wręcz przeciwnie, jest twórczy.
- Podejmuje wyzwania, które inni uznali za niewykonalne.
A wady:
- Kieruje się emocjami, a nie rozumem.
- Buntuje się przeciwko nakazom i ograniczeniom.
- Nie potrafi zdystansować się do wielu spraw.
- Nie wzbudza autorytetu wśród poddanych i doradców.
Jak to napisać?
Forma – rozprawka
Czyli poszukujemy argumentów. Na pewno pomoże w tym wykaz zalet i wad młodego władcy. OdpowiedŹ na pytanie zawarte w temacie wcale nie jest tak jednoznaczna. Nie można stwierdzić, że na pewno jest złym władcą, bo historia dowodzi, że wielu naprawdę młodych monarchów świetnie sobie radziło. Ludwik XIV, car Piotr Wielki, Aleksander Macedoński. Ale Ramzes też chciał dobrze, a mu się nie udało. Dlaczego? Na to pytanie musisz odpowiedzieć w swojej pracy.
Wstęp
Tematyka władzy obecna jest w literaturze każdej epoki. Biblia, Antygona, Pieśń o Rolandzie, Quo vadis, Folwark zwierzęcy – w tych utworach porusza się problem władzy, wskazuje na cechy idealnego władcy oraz piętnuje błędy rządzących, które doprowadziły do upadku państwa. Od władcy oczekuje się przede wszystkim rozumnych, sprawiedliwych rządów, podejmowania decyzji pomyślnych dla kraju, dbania o dobro wszystkich poddanych. I właśnie te oczekiwania starał się spełnić Ramzes XIII. Dlaczego więc mu się nie udało? Ponieważ na jego drodze stanął doświadczony i bardzo przebiegły polityk.
Rozwinięcie
Nie ma wątpliwości, Ramzesa XIII można określić jako idealistę. Nie zwracał uwagi na ostrzeżenia ojca i matki. Postawił sobie szczytne cele i chciał je realizować za wszelką cenę. Wydawało mu się, że skoro ma dobry plan, wszyscy powinni mu sprzyjać. Nie żądał niczego dla siebie – zamierzał wprowadzić korzystne reformy, ograniczyć władzę i bogactwo kapłanów i urzędników, przywrócić Egiptowi świetną pozycję wśród sąsiednich narodów. Nie chciał konfliktu, wiedział, że walka o władzę zawsze obróci się przeciwko poddanym. A na poprawie losu poddanych szczególnie zależało Ramzesowi. Nie mógł jednak pogodzić się z tym, że faraon, czczony jak bóg, ma władzę ograniczoną i musi liczyć się z opinią innych. Nie spodziewał się także tego, że władza zawsze wiąże się z samotnością, a faraon nie może sobie pozwolić na żadne słabości. A słabościom Razmes uległ kilkakrotnie – pożyczki u fenickich kupców, niepopierany przez ojca związek z Żydówką Sarą, póŹniej romans z fenicką kapłanką Kamą. Te potknięcia momentalnie wykorzystywali kapłani w walce o dominację w państwie. Wygłaszali negatywne opinie o Ramzesie, przedstawiali go jako nieodpowiedzialnego, wręcz szalonego młokosa, którego pomysły mogą być niebezpieczne dla kraju. W obliczu wiernych wyrażali swoją troskę o los Egiptu, nad którym gromadzą się chmury, wywołane zbyt radykalnymi i nieprzemyślanymi decyzjami młodego władcy. Oficjalnie nie mogli zbuntować się przeciwko Ramzesowi, był przecież bogiem. Ale na tajnych naradach obmyślali taką strategię, która pozwoliłaby im skutecznie unieszkodliwić zbuntowanego władcę. Przykładem jest doskonale wykorzystana wiadomość o zbliżającym się zaćmieniu Słońca, a wcześniej rozgłaszanie, plotek jakoby opóŹnienie wylewu Nilu (uważane za karę bogów) było spowodowane romansem Ramzesa z Żydówką. Konflikt między Ramzesem XIII a reprezentującym kapłanów Herhorem to główny wątek powieści Bolesława Prusa. Sympatia czytelników od początku jest po stronie młodego faraona. Ramzes imponuje swoją odwagą, inteligencją, wytrwałością. Jego nierozważne decyzje szybko znajdują wytłumaczenie w zbyt młodym wieku władcy. Kiedy lekceważy ostrzeżenia Pentuera, przypisujemy to jego odwadze, samodzielności. Kiedy ostentacyjnie upiera się przy romansie z Sarą, tłumaczymy to ogromną i szczerą miłością do dziewczyny. Wydaje się, że wszystko, co robi, robi słusznie i w dobrej wierze. A jednak Ramzes nieuchronnie zmierza ku porażce. Z każdą decyzją jest coraz bardziej osamotniony, ci, którzy szczerze mu sprzyjali, przypłacili życiem swoje oddanie. Herhor i jego współpracownicy nie ograniczają się jedynie do słownych argumentów. Zlecają ciche morderstwa, sowicie wynagradzają donosicieli. Walka o władzę staje się walką o życie. Moment zaćmienia Słońca to ostateczna klęska Ramzesa. Kapłani zyskali potężny atut. Oto cały lud był świadkiem, że bogowie sprzyjają arcykapłanom, a nie faraonowi. Wreszcie Ramzes umiera zasztyletowany przez swego szalonego sobowtóra.
Zakończenie
Odnosi się wrażenie, że kończąca powieść tragiczna śmierć Ramzesa była nieunikniona, a młody faraon od początku skazany na przegraną. Dlaczego? Bo wielki zapaleniec nie wygra z przebiegłym i doświadczonym politykiem. Władzę przejmuje Herhor i stopniowo zaczyna zmieniać politykę Egiptu, wprowadzając w życie plany Ramzesa. A więc śmierć młodego buntownika nie poszła na marne. Gdyby nie upór młodego faraona, Egipt długo jeszcze czekałby na reformy, które zdecydował się przeprowadzić Herhor. Okrutny, ale mądry kapłan wiedział, że wiele planów Ramzesa miało sens. Tylko że Ramzes nie był właściwą osobą do urzeczywistnienia tych planów.
Zobacz: