Tag "sztuka pisania"
1. Zacznij pisać przynajmniej dwa – trzy dni przed ostatecznym terminem oddania pracy. Tematy mogą być łatwiejsze lub trudniejsze, ale każdy wymaga przemyślenia i… „oswojenia”. Wypracowanie pisane na gorąco nigdy nie będzie tak dobre jak to, które zostało rozplanowane i dopracowane. 2. Nie pisz od razu całego wypracowania – zapisz temat, a potem notuj wszystko, co w związku z nim przychodzi Ci do głowy. Wypisz wszelkie skojarzenia, pomysły, lektury, które można wykorzystać. Stwórz swego
Jak można to robić? 1. Michał oglądał „Pana Tadeusza”. Mówi o sobie i o swoich odczuciach. • Zachwyciła mnie… (Grażyna Szapołowska). • Ogólne wrażenie… (dobre, ale wolę „Tarzana”). • Zainteresował mnie… (los Robaka, czyli fabuła). • Wyróżniam… (zdecydowanie: Michała Żebrowskiego). • Zauroczyła mnie… (nie Zosia, lecz muzyka). • Wpadłem w podziw… (na widok krajobrazów). • Rozczarował mnie… (wątek miłosny). • Wysoko oceniam… (grę aktorską). • Wywarły na mnie wrażenie… (przecudne stroje z epoki). 2.
Charakterystyka Kiedy piszemy charakterystykę? Kiedy w tematach zawarte są sformułowania typu: Jaki jest… Opisz… Scharakteryzuj…, Przedstaw… Napisz charakterystykę… Porównaj… Kiedy mamy odpowiedzieć na pytania: Jaka jest dana osoba (lub grupa osób)? jak wygląda? jakie ma cechy charakteru? jakie ma poglądy? Czym ta osoba (grupa osób) różni się od innych (osób, grup) i jakie ma z nimi cechy wspólne? Częściej niż z charakterystyką będziemy mieć do czynienia z rozprawką z elementami charakterystyki. Kiedy to
Opowiadanie – to krótki utwór epicki, narracyjny (napisany prozą). Charakteryzuje się luźnym układem akcji. Opowiadanie jest „opowiadane” przez kogoś, a zatem ma narratora, bohaterów, miejsce i czas akcji. Opisane postacie i ich dzieje nie muszą być prawdziwe, mogą być wymyślone – to fikcja literacka. Charakteryzuje je: przemyślana kompozycja, akcja (niekoniecznie wartka), ciekawa, sprawna narracja, świat przedstawiony: czas, miejsce, postacie, fikcja literacka – czyli to, co się dzieje w opowiadaniu, może być
Streszczenie Czym jest streszczenie? Zamianą tekstu w inny tekst. Dlaczego? Ponieważ streszczenie to wynik pewnego zabiegu stylistycznego polegającego na przekształceniu tekstu wyjściowego w inny tekst – w tym wypadku tekst jest znacznie krótszy od oryginału. Praktycznym tekstem służącym do przekazania, skrótu, zapamiętania istotnych treści, czyli należy do grupy gatunków praktyczno-użytkowych. Gdzie streszczasz? Otóż nie tylko na polskim i nie tylko lekturę. Również: w tekstach oficjalnych (np. w liście do administracji streszczamy opis naszych problemów z wiecznie popsutym
Peryfraza – po to, żeby się nie powtarzać Poeta napisał tomik poezji. Poruszył ważne zagadnienia, był więc wielkim poetą. Dlatego właśnie przyznano poecie nagrodę. Oj, coś tu nie gra. Za dużo poetów w tak krótkiej wypowiedzi. Przed zbędnym powtarzaniem tych samych wyrazów w bliskim sąsiedztwie uratować Cię może peryfraza, czyli omówienie. Jeśli w rozprawce na temat Trenów w co drugim zdaniu przywoływać będziecie naszego wielkiego humanistę z imienia i nazwiska, to powtórzenia te bardzo obniżą wartość
Temat pracy – „Do tej książki wrócę”. Jak ująć ten temat? Dlaczego właśnie ta, a nie inna książka jest godna opisania, jest „miejscem” czytelniczych powrotów? Przykład I Wstęp – informacja o książce (kto i kiedy ją napisał, jakim jest gatunkiem, jak się z nią zetknąłeś). Główna przyczyna mojej sympatii do utworu. Np żywa akcja. Ocena innych cech utworu: bohaterowie, czas i miejsce, język, styl, konstrukcja. Czy jest w tej
List – najbardziej tradycyjna forma porozumiewania się na odległość. Wypowiedź pisemna skierowana do określonego adresata, najczęściej o charakterze prywatnym. Cel listu: powiadomienie o czymś adresata, nakłonienie do czegoś adresata (zaproszenie, prośba o coś), ujawnienie emocji nadawcy, wyrażenie jego opinii na jakiś temat. Typy listów Listy dzielimy na: prywatne (do kolegów, rodziców, dziadków) oficjalne (pisane do urzędu, sądu itd.) motywacyjne (adresowane do pracodawców) Pierwszy typ pozwala na największą swobodę – listy prywatne przypominają codzienne
Życiorys jest to zwięzłe opowiadanie o najważniejszych faktach w naszym życiu. Nie ma co ukrywać, to forma trochę archaiczna, wyparta przez CV. Czasem jednak życiorys jest wymagany przez pracodawcę. Lepiej więc wiedzieć, jak pisać życiorys, zamiast wpadać w panikę. CV to najważniejsze fakty z naszego życia naukowo-zawodowego ujęte w punktach. Życiorys piszemy zaś trochę tak, jak wypracowanie i tak jak w szkolnym wypracowaniu poszczególne części pracy oddzielamy akapitami. Jak to napisać? Podobnie jak przy wielu innych pismach
List motywacyjny List motywacyjny jest pismem urzędowym dołączonym do podania i życiorysu, które powinno objaśniać, jakimi motywami kieruje się kandydat starający się o dane stanowisko oraz dlaczego uważa, że się na nie nadaje. Jest to po prostu specyficzna forma rozprawki. Schemat: teza (chcę pracować w państwa firmie), oryginalny wstęp, dobre argumenty, błyskotliwe zakończenie. Cechy listu motywacyjnego niesamodzielność (złożony bez CV, czyli życiorysu jest nieważny), zwięzłość, skrótowość, nierówne pozycje nadawcy i odbiorcy (dominująca
CV (curriculum vitae, czyli bieg życia) to zwięzły życiorys ujęty w punktach. Piszemy go wtedy, gdy ubiegamy się o staż czy pracę. Jest to wymagany przez wszystkich pracodawców dokument. Trzeba więc postarać się, by wyglądał przejrzyście, sprawiał wrażenie uporządkowanego. Ważne – musisz zmieścić się na jednej stronie maszynopisu (format A4). Nie jest to łatwe, zważywszy, że: poszczególne punkty trzeba oddzielić spacjami, nie należy pisać maleńką czcionką typu 8 punktów, lecz taką, którą
Twój typ pisania Na początek krótki test: rozpoznaj swój typ pisania i zobacz, jak nad nim pracować. Prezentujemy pięć różnych wypowiedzi na ten sam temat. Pięć fragmentów prac – a tym samym pięć sposobów pisania. W którym rozpoznajesz swój styl? Podział na pięć podstawowych typów „pisarzy” jest umowny i jak wszelkie podziały – niedoskonały. Być może jesteś czystym typem, np. „gadułą” lub „naukowcem”. Bardziej jednak prawdopodobne, że zauważysz u siebie domieszki cech zupełnie innego typu;
Wybieramy temat Musisz napisać wypracowanie i masz do wyboru kilka tematów. Nie decyduj się pochopnie. Przyjrzyj się dokładnie wszystkim. I każdy weź pod uwagę – czyli odpowiedz sobie na parę pytań. 1. Czy rozumiesz temat? Niezgodność z tematem to podstawowy zarzut – dyskwalifikujący pracę. Jeśli więc masz wątpliwości, czy dobrze odczytujesz intencje autora tematu, jeśli sformułowanie jest dla Ciebie niejasne lub dostrzegasz w temacie jakiś haczyk, z którym nie do końca potrafisz sobie poradzić – odpuść.
Esej Esej (ang. essay – próba)– to szkic literacki, refleksje i rozmyślania autora na dany temat i typowy dla niego sposób. Za twórcę tego gatunku uchodzi Michel de Montaigne. Podstawowe schematy eseju wywodzą się z jego Prób (Essais, 1580). To najtrudniejsza forma literackiej wypowiedzi łącząca elementy felietonu, reportażu i form autobiograficznych, która wymaga dużej wiedzy, sprawnego stylu, swobody językowej i intelektualnej, a jednocześnie trudnej do wyjaśnienia oryginalności, która odróżnia esej jednego autora od eseju innego. Typy
Jak pisać esej To ciekawa i trudna forma pisarska: daje wiele możliwości, ale też równie wiele wymaga. Czego? Oryginalności, lekkiego pióra, bogatego słownictwa, a przede wszystkim wiedzy, wiedzy, wiedzy… Jakie tematy Esej jest utworem bliskim publicystyce, gdzieś z pogranicza literatury i nauki. Może mówić o bardzo różnych zagadnieniach: filozoficznych, literackich, naukowych… Charakteryzuje go to, że temat ujmuje w sposób ciekawy, oryginalny, pokazując indywidualne spojrzenie autora (subiektywizm!). Istotą eseju nie jest – jak w rozprawce – rozumowanie
Reportaż W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że reportaż to relacja na gorąco z jakiegoś ważnego wydarzenia czy miejsca, jednak podana w starannej formie stylistycznej. Reportaż nie może i nie powinien być zbyt długi. Dwa razy zastanów się, nim zapiszesz jakieś zdanie, gdyż każde jest na wagę złota. Każde powinno wnosić coś ważnego do tekstu. Bardzo istotny jest także dynamizm (po prostu: unikaj długich, rozbudowanych zdań). Nie bez znaczenia są emocje – nie może to
Żelazny schemat postępowania: analizuję temat, szukam w temacie czasownika, konstruuję treściwy wstęp, stosując się do polecenia tematu, analizuję tekst, odwołuję się do całej wiedzy o lekturze, przywołuję konteksty, komponuję wszystko spójnie, nie piszę o sobie, wieńczę pracę podsumowującym zakończeniem. Żelazna zasada Sprawdź, co każe czasownik w temacie. Porównaj fragmenty – szukaj podobieństw i różnic. Zaprezentuj sceny – szukasz potrzebnych scen i opisujesz je. Wskaż cechy – wypisujesz kolejne cechy wyczytane z tekstu. Przedstaw obraz społeczeństwa –
Sztuka cytowania W przypadku testów sprawdzających rozumienie czytanego tekstu sprawa jest jasna: trzeba odpowiadać własnymi słowami, chyba że polecenie wyraźnie każe coś zacytować. A co w przypadku wypracowania? Przytaczać fragmenty analizowanego tekstu czy tylko wyciągać wnioski? Odpowiedź jest prosta: lepiej przytaczać. Należy to jednak robić mądrze. Liczne zalety cytowania Czemu służy przytaczanie cudzych słów? To zabieg bardzo pożyteczny z co najmniej kilku powodów: Cytaty są potwierdzeniem wyciąganych przez nas wniosków. W ten sposób wiążemy
Jak cytować? Jeśli wykorzystujesz w swojej pracy cytat, musi on – to warunek podstawowy! – wyraźnie wiązać się z tematem, na który się wypowiadasz. Musi też wnosić do tego tematu coś oryginalnego, ciekawego. A zatem nie przytaczamy jakichkolwiek słów, lecz jedynie sformułowania niebanalne, zaskakujące, wyjątkowo celne spostrzeżenia, błyskotliwe myśli, frapujące zestawienia słów. Po co cytować? Kiedy cytujesz, udowadniasz, że coś czytałeś, oglądałeś, znasz jakieś książki, filmy czy choćby czyjeś interesujące wypowiedzi, które nie
Cytaty wzbogacają i uzupełniają nasze wypracowania. Umiejętnie wprowadzone i skomentowane podnoszą walory naszej pracy i jej ocenę końcową. Ale jak wprowadzić cytat, by „nie odstawał” od reszty pracy, a pięknie się z nią komponował? Naszym „poligonem doświadczalnym” będą cytaty związane z człowiekiem. Pamiętaj! Cytat jest dosłownym przytoczeniem czyichś słów lub innego tekstu. Kiedy cytujemy – do naszej pracy wprowadzamy słowa słynnego poety, filozofa, pisarza, polityka lub przywódcy duchowego. Jak to zrobić? Mamy fajny, ciekawy temat pracy
