Tag "sztuka pisania"
Napisz wstęp do wypracowania klasowego na temat: Czy Makbet jest bohaterem tragicznym? Przykład: (1) Makbet to główny bohater tragedii Williama Szekspira. W wyniku popełnionych morderstw zdobył tron. Czy był bohaterem tragicznym? Jeżeli tak – to znaczy, że ciążyło nad nim jakieś fatum, przekleństwo losu, które sprawiło, że nie mógł wybrać innej drogi, nawet gdyby chciał. Jeżeli nie – to znaczy, że każda kolejna zbrodnia była jego świadomym wyborem, dokonywanym przez
Zadanie 31 Stanisław Grochowiak Mobile O, zejdź mi w sonet – jest sztywny i złoty, Jakby to Calder ciął wiatr i listki; Rękę przesuniesz, a zmieni się wszystki, Nowe utworzy dla Ciebie ogrody. (…) Kroczysz przez sonet – przez kroje blaszane, A one zawsze zwrócone w twą stronę Piją energię z twych lekkich oddechów… Bo to są wizje zaledwie nazwane, Bo są to formy nieledwie znaczone; Tyle umieją – co zginąć w pośpiechu… Sprawdź w encyklopedii, kto
Władysław Broniewski Ballady i romanse „Słuchaj, dzieweczko! Ona nie słucha… To dzień biały, to miasteczko…” Nie ma miasteczka, nie ma żywego ducha, Po gruzach biega naga, ruda Ryfka, Trzynastoletnie dziecko. To pierwsza strofa bardzo znanego wiersza. Do jakiego utworu odwołuje się poeta? Jak nazwiesz takie odwołanie? Odpowiedź: Władysław Broniewski przywołuje, oczywiście, balladę Romantyczność Adama Mickiewicza. Poeta posługuje się tu parafrazą literacką. Komentarz: Parafraza literacka jest przeróbką, modyfikacją jakiegoś utworu. Nie należy
Franz Kafka, Proces – Powinien był pan zostać w swoim pokoju! Czy Franciszek panu tego nie powiedział? – Ale czego pan chce ode mnie, u licha? – rzekł K., wodząc oczami od nowego nieznajomego do tego, którego nazwano Franciszkiem, a który został w drzwiach. Przez otwarte okno znowu widać było w przeciwległej kamienicy starą kobietę, która z prawdziwie starczą ciekawością podeszła do okna, aby w dalszym ciągu wszystkiemu się przypatrywać. – Ależ chcę widzieć panią Grubach –
1. Zastąp słowa „autor” i „bohater” znanymi Ci synonimami. 2. „Uważam, że…” to często powtarzane sformułowanie. Jakich słów użyłbyś zamiennie? Odpowiedź 1. autor to: pisarz, twórca, prozaik, powieściopisarz (odpowiednio – dramaturg czy poeta), mistrz pióra bohatera możemy nazwać inaczej: postacią literacką, postacią wiodącą, główną personą utworu 2. myślę, sądzę, twierdzę, mniemam, że… jestem zdania, że… według mnie, moich poglądów, zapatrywań… Komentarz Bywa, że pisząc wypracowanie, posługujemy się w kółko tymi samymi wyrazami
Zadanie 34 Napisz notatkę: Jak rozumiesz określenie „dulszczyzna”? W jaki sposób to słowo trafiło do języka polskiego? Odpowiedź: Wyraz „dulszczyzna” pochodzi od nazwiska tytułowej bohaterki dramatu Gabrieli Zapolskiej Moralność pani Dulskiej. „Dulszczyzna” to określenie specyficznego, właściwego drobnomieszczaństwu sposobu bycia, charakteryzującego się obłudą moralną, pretensjonalnością i pozerstwem. Komentarz: Pytanie po części sprawdza Twoją wiedzę z zakresu historii literatury (i to jest ta łatwiejsza część), a po części sprawdza Twoją umiejętność wyjaśniania i tworzenia notatek. Zauważ, że
Przeczytaj liryk Adama Mickiewicza Polały się łzy… Polały się łzy me czyste, rzęsiste, Na me dzieciństwo sielskie, anielskie, Na moją młodość górną i durną, Na mój wiek męski, wiek klęski; Polały się łzy me czyste, rzęsiste. Dokończ zdania: 1. Wiersz jest… 2. W wierszu… 3. Słowa wiersza wyrażają… Możesz posłużyć się sformułowaniami: opis poetycki, wyznanie poetyckie, bezpośrednie wyznanie myśl autora, przesłanie autorskie, refleksja Przykład: Wiersz jest bezpośrednim wyznaniem autora spowodowanym zadumą nad
Pisząc o Mickiewiczu użyj terminów: sugestywny, uzurpować, profetyzm. Odpowiedź: Oda do młodości to ogromnie sugestywny utwór. Konrad uzurpował sobie prawo do rządu dusz i rozmowy z Bogiem. Dziady Mickiewicza są utworem o charakterze profetycznym. Komentarz: Pamiętaj o zasadzie, by nie używać słów, których znaczenia nie jesteś pewien. Dla przypomnienia: sugestywny – przekonujący, wywierający silny wpływ na kogoś uzurpować – przypisywać sobie prawo do czegoś profetyzm – przepowiadanie przyszłości, proroctwo, także jako głoszenie woli
Czesław Miłosz Dar Dzień taki szczęśliwy. Mgła opadła wcześnie, pracowałem w ogrodzie. (1) Kolibry przystawały nad kwiatem kaprifolium. Nie było na ziemi rzeczy, którą chciałbym mieć. Nie znałem nikogo, komu warto byłoby zazdrościć. (2) Co przydarzyło się złego, zapomniałem. Nie wstydziłem się myśleć, że byłem, kim jestem. Nie czułem w ciele żadnego bólu. Prostując się, widziałem niebieskie morze i żagle. (3) (1) Tu ujawnia się podmiot liryczny w 1. osobie, w czasie przeszłym mówi o swoim
Odpowiedź: Motyw przemijania jest obecny w literaturze i sztuce od początku ich istnienia i ciągle nie traci na popularności. Bo chyba nigdy nie pogodzimy się z tym, że się starzejemy, że umieramy. W średniowieczu śmierć była obecna niemalże na każdym kroku: epidemie sprawiały, że wyludniały się całe wsie i miasta, na porządku dziennym były publiczne egzekucje, traktowano je nawet jako coś w rodzaju rozrywkowego widowiska… Jednym z najpopularniejszych toposów barokowej poezji jest vanitas – czyli refleksja nad marnością
Przykład: Uważam, że to stwierdzenie jest jedną z najgłębszych mądrości życiowych. W pełni się z nim zgadzam. Własne cierpienie pozwala dostrzec cierpienie innych ludzi, ich kłopoty i troski. Pomaga też samemu dorosnąć, dostrzec, że świat nie składa się tylko z dziecięcych radości, ale też z odpowiedzialności. Ponadto przeżycie bólu pozwala lepiej docenić uczucie szczęścia. Komentarz: To ćwiczenie daje Ci możliwość przedstawienia własnego stanowiska w danej sprawie. Najlepiej odpowiedz w zgodzie z tym, co sam uważasz. Staraj się mówić swoimi
Zadanie 22 Wisława Szymborska Radość pisania Dokąd biegnie ta napisana sarna przez napisany las? Czy z napisanej wody pić, która jej pyszczek odbije jak kalka? Dlaczego łeb podnosi, czy coś słyszy? Na pożyczonych z prawdy czterech nóżkach wsparta spod moich palców uchem strzyże. Cisza – ten wyraz też szeleści po papierze i rozgarnia spowodowane słowem „las” gałęzie. (…) Na zawsze, jeśli każę, nic się tu nie stanie. Bez mojej woli nawet liść
Odpowiedź: Przykładowe zakończenia: Na zakończenie dodam jeszcze pewną uwagę… Pozwolę sobie zakończyć cytatem z twórczości… Paradoksalnie, zakończenie nie przynosi pewności, jest powrotem do początku, bo stawia kolejne pytania… Ostateczne moje twierdzenie brzmi następująco… Komentarz: Zakończenie jest niezbędnym elementem pracy (nie tylko kompozycyjnym). Pamiętaj, by nie kopiować przemyśleń i zdań, które już wykorzystałeś. Czasem warto wrócić do pytania postawionego w temacie, podsumować wnioski, posłużyć się pytaniem retorycznym itp Zobacz: https://aleklasa.pl/liceum/c238-sztuka-pisania/c298-cwiczenia-w-pisaniu/zadanie-39-przedstaw-sytuacje-komunikacyjna-w-wierszu-tren-fortynbrasa
Jerzy Szaniawski Most Akt pierwszy Obszerna izba w starym murowanym domu. Dom ten był niegdyś karczmą-zajazdem. Tu zbierali się podróżni. Mogli się ogrzać (wielki komin); mogli zjeść (dotychczas stoi lada i kredens – widać resztki szkła i porcelany); mogli w tym domu przenocować – (do pokojów gościnnych wchodzi się po wewnętrznych schodach na piętro). (…) Wieczór. Słychać wiatr i ulewny deszcz.Tomasz kreśli. Janek przygląda się pracy Tomasza z uśmiechem. Marysia dorzuca drew do ognia. TOMASZ oderwawszy
Zbigniew Herbert Tren Fortynbrasa Dla M.C. Teraz kiedy zostaliśmy sami możemy porozmawiać książę jak mężczyzna z mężczyzną (…) Nigdy nie mogłem myśleć o twoich dłoniach bez uśmiechu i teraz kiedy leżą na kamieniu jak strącone gniazda są tak samo bezbronne jak przedtem To jest właśnie koniec Ręce leżą osobno Szpada leży osobno Osobno głowa i nogi rycerza w miękkich pantoflach (…) Tak czy owak musiałeś zginąć Hamlecie nie byłeś do życia wierzyłeś w kryształowe
Odpowiedź: Wstęp powinien zawierać: informację o tym, czym jest Fatum, czym było Fatum w przekonaniu starożytnych, synonimy tego pojęcia (np. los), informację o roli, jaką spełniało Fatum w tragedii antycznej. Komentarz: Warto przyjrzeć się tematom kilku wypracowań i zadać sobie pytanie, co powinien zawierać dobry wstęp? Będzie to dobra wprawka przed maturą pisemną. Rozpoczęcie pracy sprawia zazwyczaj najwięcej kłopotów. Pamiętaj, że wstęp nie powinien zawierać zbędnych informacji, ale te, które będą stanowiły wprowadzenie do tematu.
Jerzy Andrzejewski, Bramy raju Na czas powszechnej spowiedzi zaprzestano wszelkich pieśni, miał się właśnie ku końcowi trzeci dzień powszechnej spowiedzi i wciąż szli ogromnymi lasami kraju Vendôme, szli bez pieśni i bez dzwonienia w dzwonki, w ciasno stłoczonej gromadzie, tylko monotonny szelest paru tysięcy nóg było słychać, czasem skrzypienie wozów, które zamykały pochód dzieci wioząc te, które zasłabły z wyczerpania lub miały nogi zbyt dotkliwie poranione, aby móc iść pieszo, droga wśród starej puszczy zdawała
Odpowiedź: Można napisać na przykład: Walorem dzieła jest… Utwór wyróżnia się… Niezaprzeczalną zaletą dzieła jest… Ujemną stronę utworu znajduję w… Szczególną wartość utworu stanowi… Wyznacznikiem dzieła jest… Typowe dla tego utworu jest… Komentarz: Ten zwrot często pojawia się w pracach szkolnych. Nadużywanie i powtarzanie takich schematów językowych obniża poziom pracy. Rada: stwórz sobie spis sformułowań zastępujący zużyte slogany. Zobacz: Zadanie 26. W jaki sposób wyzyskana została wieloznaczność słowa „róża” w wierszu
Zadanie 42 Andrzej Bursa Poeta Poeta cierpi za miliony od 10 do 13.20 Od 11.10 uwiera go pęcherz wychodzi rozpina rozporek zapina rozporek Wraca chrząka i apiat cierpi za miliony W jaki sposób opisany jest u Bursy zawód poety? Odpowiedź: Bursa opisuje zawód poety jak zwykłą pracę w biurze, pracę „na godziny”. Jego poeta nie przeżywa uniesień twórczych, nie jest głosem narodu ani piewcą nadzwyczajnych zdarzeń. To zwykły człowiek, ciężko pracujący na życie,
Zbigniew Herbert Pan Cogito o cnocie Nic dziwnego że nie jest oblubienicą prawdziwych mężczyzn generałów atletów władzy despotów (…) mój Boże żeby ona była trochę młodsza trochę ładniejsza (…) ale od niej wionie zapach naftaliny sznuruje usta powtarza wielkie – Nie nieznośna w swoim uporze śmieszna jak strach na wróble jak sen anarchisty jak żywoty świętych Przedstaw sytuację komunikacyjną w wierszu Zbigniewa Herberta Pan Cogito o cnocie. Odpowiedź: Jest to liryka bezpośrednia, podmiot
