Zbierz argumenty na to, że Testament mój Juliusza Słowackiego to utwór będący poetyckim rozrachunkiem z jego życiem i twórczością.
1. W wierszu Słowackiego podmiot liryczny można utożsamić z samym autorem. Kim jest spisujący testament? To:
- trzydziestoletni samotny poeta, niedoceniony artysta, który próbował kierować ludźmi jak sternik łodzią, lecz nie spotykał się z ich aprobatą:
Kto drugi tak bez świata oklasków się zgodzi
Iść… taką obojętność, jak ja, mieć dla świata?
Być sternikiem duchami napełnionej łodzi,
I tak cicho odlecieć – jak duch, gdy odlata?
- człowiek kochający matkę, ceniący szlachetność i przyjaźń;
- człowiek służący ojczyźnie i związany z jej tradycjami:
Żem dla ojczyzny sterał moje lata młode (…)
Że płaszcz na moim duchu był nie wyżebrany,
Lecz świetnościami dawnych moich przodków świetny.
- przekonany o sile swej twórczości, która nawet po jego śmierci będzie mogła czynić ludzi coraz lepszymi:
Lecz po śmierci was będzie gniotła niewidzialna,
Aż was, zjadacze chleba
– w aniołów przerobi.
- wieszcz, prorok, wzywający do pracy dla narodu, „a kiedy trzeba” do śmierci w obronie ojczyzny:
Lecz zaklinam – niech żywi nie tracą nadziei
I przed narodem niosą oświaty kaganiec;
A kiedy trzeba – na śmierć idą po kolei,
Jak kamienie przez Boga rzucane na szaniec!…
2. Podmiot liryczny określa, kto ma być spadkobiercą testamentu:
- przyjaciele – „Niech przyjaciele moi; wy, coście mnie znali; maleńka drużba”,
- naród – „żywi (…)/ Jak kamienie przez Boga rzucane na szaniec”,
- wszyscy ludzie, świat – „Żyłem z wami, cierpiałem i płakałem z wami,/ Nigdy mi, kto szlachetny, nie był obojętny”.
3. Podmiot liryczny określa, że jego spadek to nie dobra materialne, lecz „siła fatalna” jego poezji, która „was zjadacze chleba – w aniołów przerobi”, i pełen patosu nakaz nadziei, pracy i walki.
4. Testament został spisany, lecz nie w języku urzędowym. Testament mój jest lirycznym wyznaniem i apelem do potomnych.
5. Testament mój jest wierszem, który opisuje uczucia towarzyszące żegnaniu się człowieka umierającego z życiem, z przyjaciółmi, matką i wszystkimi ludźmi.
6. Podmiot liryczny ocenia życie minione i myśli o niepewnej przyszłości:
Jeżeli będę duchem – to się im pokażę,
Jeśli Bóg [mię] uwolni od męki – nie przyjdę…
Zobacz:
Jaki portret artysty wyłania się z wiersza Testament mój Juliusza Słowackiego?