Napisz opowiadanie z elementami opisu pt. Mój pierwszy krok na obcej planecie.
Przykładowe wypracowanie
Moja historia jest prawdziwa, choć wielu zaliczy ją do bajek. Zdaję sobie z tego sprawę, bo gdy wracam myślami do tamtych wydarzeń, często zdaje mi się, że to był sen…
– Wstawaj, Merphy, zmuś się chociaż do krótkiego spaceru – szeptał do mnie Emar, mój najlepszy android. – Zbliżamy się do Altry! Gaja zaczęła wyhamowywać.
Z trudem podniosłem się z ciepłego łóżka.
Leniwie, noga za nogą, zmierzałem do fotela przed lukiem statku. Czy moje marzenia były tak blisko? Sięgając po błękitny dziennik podróży dziadka, strąciłem zeszyt na ziemię. Podniosłem i zacząłem czytać:
„Błękitna Ziemia dwóch Słońc, chodzenie po tęczy. Tego nigdy nie zapomnę i chciałbym
tu jeszcze wrócić. Z Tobą…”.
Te zapiski miały już 50 lat. Dziadek marzył, żeby wrócić tu z babcią i właśnie tu zamieszkać. Teraz ja spełniłem to, czego pragnął. Postawiłem pierwszy krok na obcej planecie.
Od stóp unosiła się wolno gęsta mgła. Promienie dwóch Słońc (ciemnoniebieskiego i żółtego
– jak nasze) załamywały się w kroplach wody. To rozmarzała Pustynia Mroźna. Byłem w środku tęczy! Szedłem po niej. Jakże byłem szczęśliwy. Czułem dumę i takie ciepło w środku, jakie czuje dziecko, gdy przychodzi do niego Mikołaj z worem prezentów.
Łza pociekła mi po policzku i upadła na, albo raczej w tęczę. Słońca mijały się ze sobą i splatały jak mityczni kochankowie. Mgła podnosiła się coraz wyżej, zapowiadając nastanie mglistej nocy. Dopiero teraz można było dostrzec, że planeta nie jest zupełnie płaska. Królowały tu drobne, dumne skałki. Teraz wyglądało to tak, jakby to one rodziły mgłę. Mgła przypudrowała skrzętnie ich skaliste zmarszczki.
Z mgły wyłonił się także ogród. Jakże był inny niż ziemski. Wielkie zielone kule i tunele chlorofilu tworzyły różne formy. Taki dziwny, tajemniczy labirynt. Nagle usłyszałem dźwięk alarmu.
To nocny deszcz meteorytów! To mogło być niebezpieczne. Małe kamyki opadały na mnie.
Na szczęście, szybko odnalazłem ścieżkę do domu. Gwiezdne kamyki dudniły o dach. Włączyłem magnetyczną ochronę kapsuły. Nastała cisza. Zasnąłem z myślą, że mój pierwszy krok na obcej planecie otworzył nową historię ludzkości i że jutro obejrzę swoje mieszkanie na podwodnej wyspie Oceanu Magellana.
Zdania, które pomogą Ci sformułować wstęp
– Zdarzyło się to…
– Opowiem wam historię…
– Ta historia jest…
– Działo się to…
– Kiedy wracam myślami do tamtych wydarzeń…
– Nic nie wskazywało na to, że ten dzień będzie różnił się od innych.
Słowa, które pomogą Ci podkreślić ruch w opowiadaniu, zdynamizować akcję
– nagle
– wtem
– nieoczekiwanie
– w ułamku sekundy
– raptem
– znienacka
– gwałtownie
– niespodziewanie
Słowa, które pomogą Ci określić następstwo czasu (ciąg przyczynowo-skutkowy)
– pewnego dnia
– najpierw
– na początku
– następnie
– kiedyś
– nazajutrz
– niedawno
– z kolei
– potem
Zdania, które pomogą Ci sformułować zakończenie
– Ta historia była przełomem w moim życiu.
– Nigdy nie zapomnę tego zdarzenia.
– To była wspaniała przygoda, która wiele mnie nauczyła.
– Dzięki temu zdarzeniu…
– Mam nadzieję, że ta historia…
– Chciałbym przeżyć to jeszcze raz.
Za co konkretnie zbierzesz punkty?
- Tekst musi być zgodny z tematem. Oczywiście nie znaczy to, że w każdym zdaniu masz powtarzać, iż właśnie piszesz o pierwszym kroku na obcej planecie. Wydarzenia (albo ich zasadnicza część) powinny rozgrywać się po prostu na obcej planecie.
- Fragment opowiadania powinien być opisem:
a) planety, jej krajobrazu;
b) uczuć, stanu emocjonalnego związanego z postawieniem pierwszego kroku na obcej planecie.
- Czas narracji powinien być jeden i ten sam (w naszym przypadku przeszły).
To nie jest obowiązkowe, ale będzie Ci najłatwiej pisać o wydarzeniach, które miały już miejsce. Pamiętaj, by nie pisać nagle w innym czasie, np. w teraźniejszym.
- Narrator to przez całe opowiadanie ta sama osoba. Zwróć uwagę, że narratorem nie musi być człowiek, może to być np. zwierzę lub przedmiot (np. robot). Narracja może być pierwszoosobowa lub trzecioosobowa. Narrator nie musi brać udziału w wydarzeniach, ale może znać myśli i uczucia bohaterów (jest wtedy wszechwiedzący). O wydarzeniach może także opowiadać jeden z bohaterów (w pierwszej osobie, jego wiedza jest wtedy ograniczona, nie wie wszystkiego, nie zna uczuć i myśli innych bohaterów).
- Zastosuj elementy „upiększające”, wzbogacające formę wypowiedzi, np.:
- dialog,
- retrospekcję,
- kartkę z pamiętnika,
- fragment dziennika z podróży,
- elementy poetyki snu czy marzenia.
- Nie zgub trzech zasadniczych części opowiadania (wstęp, rozwinięcie, zakończenie).
- Przejrzystość i właściwy układ graficzny tekstu to bardzo ważna sprawa. Pamiętaj o akapitach, one czynią tekst bardziej zrozumiałym.
- Materiał nie powinien być poszarpany. Praca ma jakąś koncepcję (ktoś przybywa na obcą planetę, na której najprawdopodobniej był już jego dziadek, ale z niewiadomych przyczyn ta planeta nie została zaludniona). Uporządkuj wydarzenia. Fragment o pamiętniku dziadka ma w tekście uzasadnienie, nie jest tak sobie wstawiony. Każde zdanie winno wynikać z poprzedniego. Pomagają temu słowa łączące tekst, tak zwane wskaźniki zespolenia tekstu (spójrz na margines).
- Wystrzegaj się, oczywiście, błędów językowych. Bohater kosmonauta nie może mówić jak np. osoba z marginesu społecznego czy gwarą podwórkową. To, jak mówi narrator-bohater, określa sytuacja, w jakiej się znalazł – wyprawa na obcą planetę. Narrator może przeżywać „na gorąco” swoją przygodę (mówić krótkimi zdaniami). Albo jeśli ma poetycką i melancholijną naturę – opisywać krajobraz i sytuację bardzo plastycznie, „soczyście”, spokojnie, jakby z dystansu.
- Jeśli stosujesz związki frazeologiczne, niech to będą powiedzenia znane, nie eksperymentuj.
- Nie powtarzaj się, nie nadużywaj obcych wyrazów.
Jak zabrać się do tematu?
- Przeczytaj kilka razy polecenie. Twój temat brzmi… Masz wczuć się w rolę kosmonauty, odkrywcy stawiającego pierwsze kroki na obcej planecie.
- Ustal bohaterów. Pamiętaj, by nie było ich za wielu, opowiadanie jest przecież krótkie!
- Zrób plan. Wiesz już, o czym napiszesz i w jakiej formie. Wypisz krótko, w punktach, jak będzie wyglądała Twoja praca. To pomoże Ci się trzymać tematu, uniknąć lania wody. I pamiętaj o tym, że Twoja praca powinna mieć trzy zasadnicze części (wstęp, w którym ogólnie zarysujesz sytuację, przedstawisz bohaterów i problem; rozwinięcie, gdzie opiszesz właściwą akcję, zamieścisz krótkie opisy, to najdłuższa część opowiadania; zakończenie, w którym podsumujesz wydarzenia).
Jak napisać dobre opowiadanie?
- Wymyśl ciekawy tytuł (powinien nawiązywać do tego, o czym będzie Twoje opowiadanie).
- Nie nudź (opowiadanie ma być ciekawe).
- Nie mąć (praca powinna być zrozumiała, nie pisz wszystkiego, co przychodzi Ci do głowy; zadbaj o ciągłość akcji, związek przyczynowo-skutkowy, wydarzenia muszą następować po kolei).
- Urozmaić opowiadanie (oprócz fragmentów dialogów, opisów, charakterystyki, możesz użyć cytatów czy przysłów).
- Pamiętaj o bohaterach (nie wszyscy są równie ważni, są bohaterowie pierwszoplanowi, nie o wszystkich musisz pisać jednakowo dużo. Są jeszcze postacie epizodyczne, które, jak Emar w naszym opowiadaniu, spełniają rolę tła).
- Pamiętaj, że równie ważne jak to, o czym piszesz, jest to – jak piszesz. Używaj różnych zdań – dłuższych i krótkich (kiedy chcesz zdynamizować akcję).
- Twoja praca może być humorystyczna, nikt nie powiedział, że wizyta na obcej planecie musi być śmiertelnie poważna.
Kiedy na pewno straciłbyś punkty?
- Jeśli Twoje opowiadanie nie będzie zgodne z tematem (nie przedstawisz wydarzeń rozgrywających się na obcej planecie).
- Jeśli pomylisz czas narracji (nie będziesz konsekwentnie pisał w jednym czasie).
- Jeśli nie opiszesz (choć pokrótce) planety – jej elementów, krajobrazu.
- Jeśli Twoje opowiadanie byłoby niespójne (brak wstępu, zakończenia czy nieuzasadnione opisanie jakichś wydarzeń, bez połączenia ich z poprzednimi lub następnymi).
- Jeśli styl nie będzie pasował do formy wypowiedzi (np. użyjesz stylu charakterystycznego dla pisma urzędowego).
- Jeśli będziesz powtarzał wyrazy.
- Jeśli zrobisz więcej niż trzy błędy językowe lub stylistyczne.
To byłby błąd!
Pamiętaj, że opowiadanie to nie streszczenie. Nie musi być suchym wyliczeniem zdarzeń. Nie musisz dążyć do zwięzłości. Możesz przedstawić wydarzenia po swojemu – barwnie, obrazowo, dynamicznie lub z humorem.
Opowiadanie – co to za forma?
- Bez narratora ani rusz.
- Bohater nie może być zawieszony w próżni (określasz, opisujesz czas i miejsce akcji).
- Przedstawiasz wydarzenie swoimi słowami.
- Ciąg przyczynowo-skutkowy (zawiązanie akcji, rozwinięcie, zakończenie i podsumowanie).
Zobacz:
Napisz fantastyczne opowiadanie, którego bohaterowie walczą w obronie swojej planety.
Inspirując się Opowieścią wigilijną, napisz współczesne opowiadanie.