Co to jest filozofia? (na podstawie fragmentu „Świata Zofii” Josteina Gaardera.
Termin „filozofia” pochodzi od greckiego philosophia i oznacza „uwielbienie mądrości” (phileo – „lubię” i sophia – „mądrość”).
Filozofia nie jest tak wyrazistą, namacalną nauką, jak gramatyka, medycyna, sztuka czy tym bardziej technika. Efekty pracy filozofów mieszczą się najczęściej w… ich głowach. Filozofia to nauka dotycząca rozważań i przemyśleń związanych z przeróżnymi tematami. Nad czym mogą zastanawiać się filozofowie? Jak odpowiedzieć na to pytanie, opierając się na tekście Josteina Gaardera?
Oto kilka głównych problemów, które filozofia stara się wyjaśnić od tysięcy lat:
- Jak powstał świat?
- Jak człowiek powinien żyć?
- Czy istnieje życie po śmierci?
- Czy losem ludzkim rządzi przypadek, czy z góry zaplanowany ciąg zdarzeń?
- Co jest najważniejsze w życiu?
- Czy w codziennym życiu należy kierować się rozumem, czy uczuciem?
Pytania, które zadają filozofowie, interesują nas wszystkich. Oznacza to, że filozofia jest nauką bliską każdemu człowiekowi zainteresowanemu życiem we wszechświecie. Człowiek, który zastanawia się nad swoim miejscem w świecie, chce poznać sens życia i mieć własne poglądy na ważne sytuacje czy zdarzenia, jest po części filozofem! Jeśli zadajesz sobie takie pytania, to znaczy, że wpadłeś w sidła „uwielbienia mądrości”, czyli nauki zwanej filozofią.
Filozofia jest dziedziną naukową, która rozkwitła już w starożytności. Ówcześni filozofowie w niczym nie ustępowali współczesnym – tworzyli cenne dzieła filozoficzne i głosili teorie, mające wyjaśnić sens życia człowieka i istnienie świata. Na przestrzeni tysięcy lat powstało mnóstwo takich teorii, gdyż każdy filozof miał własne koncepcje i poglądy. Trudno jest wybrać kilka imion, jednak dobrze znać takie postaci, jak: Demokryt, Arystoteles, Epikur, Platon, Sokrates, Kartezjusz, Kant, św. Augustyn, św. Tomasz z Akwinu czy Comte i Nietzsche.
Jostein Gaarder pisze, że filozofia wiąże się z nauką. Dlaczego? Dzięki temu, że człowiek rozważał różne problemy, dociekał prawdy – rozwiązywał w ten sposób jakieś tajemnice, odkrywał zawiłości życia.
Filozofia jest także zagadką kryminalną, ponieważ często nie uzyskujemy odpowiedzi na dręczące nas pytania. Ale zdarza się, że rozwój techniki i cywilizacji pozwala odpowiedzieć na niektóre z nich.
Do filozofii i jej problemów bardzo często odwołuje się literatura. Niektóre epoki literackie wyrastają z prądów filozoficznych. Także poszczególne utwory pisane są pod wpływem różnych poglądów filozoficznych.
Gdybyś wypowiadał się na ten temat:
- Wspomnij, że do grona polskich pisarzy odwołujących się do filozofii można zaliczyć m.in. Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Zygmunta Krasińskiego, Cypriana Norwida, Jana Kasprowicza, Bolesława Leśmiana, Kazimierza Wierzyńskiego, Zbigniewa Herberta, Czesława Miłosza, Tadeusza Różewicza i wielu, wielu innych.
- Przytocz najpopularniejszą myśl filozoficzną „Cogito, ergo sum” – Myślę, więc jestem. Jej autorem jest XVII-wieczny filozof Kartezjusz.
Zobacz:
Filozofia antyczna. Co sobie myśleli filozofowie starożytni o życiu i o… nas?