II połowa XIX wieku była prawdziwą rewolucją we wszystkich niemal dziedzinach życia ludzkiego.
- Już nie świece płonęły wieczorami w domach, lecz lampy naftowe.
- Podróże odbywano nie konno, lecz pociągiem.
- Piękne pióro poety poszło do lamusa – pisarz pozytywista używa maszyny do pisania.
- Ludzie porozumiewają się na odległość, mają telegraf, a od 1876 r. – telefon.
Nie doceniamy dziś wagi tych wynalazków, a przecież to one zmieniły oblicze świata.
- W XIX w. człowiek odkrył parę i elektryczność.
- Ludzie tego stulecia w pewnym sensie opanowali przestrzeń dzięki kolei, a czas – dzięki telefonowi, który zapoczątkował błyskawiczny obieg informacji.
- Czy pamiętasz wędrowca, który wyruszał w średniowieczu w świat bez mapy i znajomości dróg i nigdy nie wiedział, dokąd zajdzie? Albo handlarza – przedsiębiorcę z epoki Robinsona Crusoe? To tylko awanturnik i ryzykant – może zbije majątek na egzotycznych delicjach, a może utknie na dobre na bezludnej wyspie. Gdzie te czasy! O ile bliższy nam jest dziewiętnastowieczny realizm, pierwsi przemysłowcy, pejzaż z kominami fabrycznymi, kolej i telefon – pradziadkowie dalekobieżnych superekspresów i komórki! Albo prasa – wielonakładowa, dostępna – „babcia” wielkiego świata współczesnych mediów.
- Rozbudowują się miasta, zamiast żaglowców na morze wypływają parostatki.
- Od roku 1863 w Londynie działa metro, od roku 1869 ludzie znają odkurzacz.
- W 1879 roku zabłyśnie żarówka Edisona…
- Już niedługo (1885) ludzkość ujrzy pierwszy samochód.
- Rozwój ogarnia też dziedziny groźne – przemysł wojenny. W roku 1866 Nobel wynalazł dynamit, potem, już przed śmiercią, ustanowił nagrodę dla tych, którzy działają na rzecz dobra ludzkości.
- To nadal nie wszystko. Dokładnie 7 stycznia 1839 r. w Akademii Francuskiej ogłoszono nowy wynalazek – ludzie nauczyli się utrwalać obraz. Mowa o fotografii, która rozpowszechniła się błyskawicznie (pierwszy zakład foto mieliśmy w Warszawie już w latach 40.).
- Warto zwrócić uwagę na Anglię tych czasów – stała się prawdziwą potęgą kolonialną i krajem mieszczaństwa. Te lata zwie się epoką wiktoriańską (64 lata panowania królowej Wiktorii: 1837-1901). Zupełnie różne to czasy od tych, które pamiętamy z kart romantycznych. Choćby w świecie obyczajów: skromność, surowość, powściągliwość. W świecie wartości: skromność, pracowitość, oszczędność. Panny owych czasów nie miały wielkiej swobody i szczytem ich kariery było dobre zamążpójście, ale też właśnie wiek XIX zaczął wołać o emancypację kobiet i zrodził feminizm.
- Zmieniła się także ideologia epoki, pozytywiści zweryfikują filozofię romantyków.
Zobacz:
II połowa XIX wieku – realizm w Europie