Hymn o miłości
Gdybym mówił językami ludzi i aniołów,
a miłości bym nie miał,
stałbym się jak miedź brzęcząca
albo cymbał brzmiący.
Gdybym też miał dar prorokowania
i znał wszystkie tajemnice,
i posiadał wszelką wiedzę,
i wszelką [możliwą] wiarę, tak iżbym góry przenosił,
a miłości bym nie miał,
byłbym niczym.
I gdybym rozdał na jałmużnę całą majętność moją,
a ciało wystawił na spalenie,
lecz miłości bym nie miał,
nic bym nie zyskał.
Miłość cierpliwa jest,
łaskawa jest.
Miłość nie zazdrości,
nie szuka poklasku,
nie unosi się pychą;
nie dopuszcza się bezwstydu,
nie szuka swego,
nie unosi się gniewem,
nie pamięta złego;
nie cieszy się z niesprawiedliwości,
lecz współweseli się z prawdą.
Wszystko znosi,
wszystkiemu wierzy,
we wszystkim pokłada nadzieję,
wszystko przetrzyma.
Miłość nigdy nie ustaje,
(…)
Tak więc trwają wiara, nadzieja, miłość – te trzy:
z nich zaś największa jest miłość.
(Nowy Testament, 1. List do Koryntian 13,1 – 13,13)
Gatunek literacki
Hymn – uroczysta, podniosła pieśń pochwalna, sławiąca ważne chwile, ludzi, wartości czy bóstwa.
Tytuł wiersza
Komunikuje, że utwór jest pochwalną pieśnią, sławiącą wielką wartość, jaką jest miłość.
Czas powstania i geneza utworu
List do Koryntian (część Nowego Testamentu), z którego pochodzi Hymn o miłości, napisany został w I w. n.e. (wtedy żył św. Paweł).
Postać mówiąca w wierszu
To ktoś świadomy wartości miłości. Doświadczona, „poukładana” osoba, która na pewno sporo w życiu przeżyła i kieruje się pewną hierarchią wartości. To duchowy doradca, nauczyciel mówiący o najważniejszych zasadach.
Podmiot liryczny możemy utożsamiać z autorem tekstu – apostołem, św. Pawłem.
Odbiorca wiersza
Adresatem listu, którego fragmentem jest Hymn o miłości, są Koryntianie – nowo nawróceni ludzie, mieszkańcy Koryntu, którzy mieli jeszcze sporo wątpliwości dotyczących wiary, zasad chrześcijańskich.
Dziś odbiorcą tekstu jest każdy, kto go czyta – zarówno katolik, jak i człowiek niewierzący. Jest to bowiem uniwersalny utwór, skierowany do każdego, kto myśli i czuje, kto zastanawia się nad tym, co jest w życiu ważne.
Nastrój wiersza
Podmiot liryczny mówi o sprawach ważnych w sposób dostojny, spokojny, wyciszony, pewny. Powtarzalność słów na początku wersów przypomina modlitwę, litanię. Nastrojowi zadumy nad wartościami, refleksji towarzyszy pewność o ich trwałości.
Symbole w wierszu
- język aniołów (niezrozumiały dla szarego człowieka, symbol wyższego wtajemniczenia, poznania duchowej tajemnicy)
- miedź brzęcząca (kawałek materiału wydający fałszujący dźwięk, coś bezdusznego, ktoś bezduszny)
- cymbał brzmiący (pusty instrument, który brzmi tylko dlatego, gdyż ktoś na nim gra, uderza w niego, symbolizuje kogoś niezdecydowanego, człowieka bez własnego zdania, zasad, wartości)
Przesłanie wiersza
Obok wiary i nadziei, miłość jest największym darem, najważniejszą sprawą na świecie. Nawet najmądrzejszy i najsprawiedliwszy człowiek na świecie nie znajdzie sensu w życiu, jeśli nie będzie kochał. Ale nie chodzi o byle poryw serca, tylko o prawdziwe, wielkie, wieczne uczucie – cierpliwe, łaskawe, wybaczające, sprawiedliwe, wyrozumiałe; bez zazdrości, pychy, egoizmu, gniewu, kłamstwa, złości. To niełatwe uczucie. Możemy o nim mówić, jeśli spełnimy szereg wymienionych warunków.
Budowa wiersza
Utwór nie jest typowym hymnem, pieśnią. Nie ma podziału na strofy, refreny. Nie możemy wskazać rymów czy regularności sylab w wersach. Jednakże, prócz tego, że sporo tu powtórzonych wyrazów, możemy utwór podzielić na trzy zasadnicze części.
Część pierwsza (dowody na potęgę miłości)
Za pomocą porównań i zaprzeczeń osoba mówiąca udowadnia, jak wielka jest miłość. Można być poliglotą, rozumieć język aniołów; można być uczonym, omnibusem; można rozdać wszystko, co się ma, ale… Nie ma to większego znaczenia, jeśli się nie kocha.
Część druga (jaka jest miłość?)
Wyliczenie cech prawdziwej miłości:
– niesamowicie cenna,
– cierpliwa,
– łaskawa,
– sprawiedliwa,
– szczera, prawdziwa,
– wytrwała, niezmienna,
– ufna,
– pełna nadziei,
– nieustanna,
– silna,
– potężna.
Część trzecia (zakończenie)
Osoba mówiąca wymienia trzy najważniejsze cnoty – wiarę, nadzieję i miłość. Podkreśla ich wieczność, nieprzemijalność. I to, że największą wartość wśród nich ma miłość.
Uwaga!
Występujące w hymnie wiara, nadzieja, miłość to tzw. trzy cnoty ewangeliczne. Trzy podstawowe, najważniejsze wartości, które według Ewangelii określają dobrego chrześcijanina.
Środki poetyckie
Porównanie:
• (być) jak miedź brzęcząca albo cymbał brzmiący (z powodu braku miłości być jak fałszujący instrument, mimo nieziemskiej wiedzy, władania ludzkimi i anielskimi językami).
Anafora (powtarzanie tego samego wyrazu lub zwrotu na początku kilku kolejnych zdań, wersów, strof):
- „gdybym…” – podkreśla, że nawet największe umiejętności, skarby, ofiara, poświęcenie nie mają sensu bez miłości;
- „nie…” – zwraca uwagę na cechy, które przeszkadzają miłości, by być doskonałym przymiotem;
- „miłość…” – słowo to, powtarzane na początku wersu, najwyraźniej wskazuje swoje przymioty, zwiastuje, że będzie mowa o wartościach, pozytywnych cechach miłości.
Uosobienie:
Cierpliwość, łaskawość, brak zazdrości – to cechy ludzkie. Określając nimi miłość, nadaje jej podmiot liryczny szczególne znaczenie, „uczłowiecza” ją, porównuje uczucie do istoty myślącej.
Przenośnia (czyli metafora, oryginalne zestawienie słów, które osobno mają zupełnie inne znaczenie niż połączone ze sobą):
- współweselić się z prawdą (postępować godnie, sprawiedliwie, kierować się w życiu tym, co sprawiedliwe, szczere, pozbawione obłudy, kłamstwa, oszustwa).
Epitety (przymiotnik towarzyszący rzeczownikowi w wierszu, poetyckie podkreślenie jakiejś cechy):
- „miedź brzęcząca”
- „cymbał brzmiący”
- „wszystkie tajemnice”
- „wszelką wiedzę”
- „całą majętność”
- „miłość cierpliwa”
- „miłość łaskawa”
Związki frazeologiczne
- Wiara, która góry przenosi – ogromna wiara, która jest w stanie uczynić cuda, coś, czego rozum nie pojmie.
- Unieść się gniewem – zdenerwować się, dać się ponieść złym emocjom.
- Nie szukać poklasku – nie robić czegoś dla pochwały, doraźnych korzyści (pieniędzy, awansu, sławy).
- Nie szukać swego – nie być egoistą, nie oglądać się w działaniu na własny interes, nie myśleć tylko o sobie.
Pytania do wiersza
Kim był św. Paweł? Dlaczego uważał, że miłość jest najważniejszą sprawą na świecie?
Paweł z Tarsu (południowo-wschodnia części Azji Mniejszej) tak naprawdę miał na imię Szaweł. Urodził się około 8 roku n.e. Był ortodoksyjnym Żydem, studiował Pismo. Stał się nauczycielem Prawa, zaliczał się więc w poczet faryzeuszów. Prześladował pierwszych chrześcijan – do momentu, gdy ukazał mu się Jezus. Przyjął chrzest i imię Paweł. Stał się podróżującym misjonarzem. Pisał listy do założonych przez siebie wspólnot chrześcijańskich (m.in. do Koryntian). Niektóre z nich znajdują się w Nowym Testamencie. Zwany „apostołem pogan”, „apostołem narodów”; mówił o chrześcijaństwie jako o uniwersalnej religii.
Dlaczego Paweł uznał miłość za najważniejszą sprawę na świecie? Wystarczy jeszcze raz przeczytać Hymn o miłości. Człowiek, który nie zna miłości, mimo że zdobywa wiedzę, mądrość, posiada skarby, ma wiarę, która swą mocą pokonuje wszelkie przeszkody, jest niczym. Taki człowiek zamyka się w sobie, jest egoistą, osobą zaślepioną tymi darami, ubożeje jego życie wewnętrzne, jest wyrachowany. Nie posiada najważniejszego skarbu i mądrości, która czyni go człowiekiem prawdziwym, mądrym, wielkim. Tym skarbem jest miłość. Jej atrybuty to łaskawość, cierpliwość w znoszeniu przeciwności, wiara, zaufanie, nadzieja, dzielenie się z innymi, nieoglądanie się tylko na swoje interesy.
Dlaczego Paweł uznał miłość za najważniejszą sprawę na świecie?
Wystarczy jeszcze raz przeczytać Hymn o miłości. Człowiek, który nie zna miłości, mimo że zdobywa wiedzę, mądrość, posiada skarby, ma wiarę, która swą mocą pokonuje wszelkie przeszkody, jest niczym. Taki człowiek zamyka się w sobie, jest egoistą, osobą zaślepioną tymi darami, ubożeje jego życie wewnętrzne, jest wyrachowany. Nie posiada najważniejszego skarbu i mądrości, która czyni go człowiekiem prawdziwym, mądrym, wielkim. Tym skarbem jest miłość. Jej atrybuty to łaskawość, cierpliwość w znoszeniu przeciwności, wiara, zaufanie, nadzieja, dzielenie się z innymi, nieoglądanie się tylko na swoje interesy.
Kto kocha miłością, o której mowa w hymnie?
To przeogromna, idealna miłość Boga do każdego człowieka. To także uczucie, którym człowiek może obdarzać innego człowieka. Bez tej miłości nic nie jest ważne, nie ma sensu. Miłość Boga do ludzi jest dokładnie taka, jak ją opisał św. Paweł – doskonała. Natomiast, by uczucie człowieka takie było, trzeba w nie włożyć dużo wysiłku i zaangażowania.
Czy zgadzasz się ze stwierdzeniem, że najpiękniej mówi o miłości hymn św. Pawła w Liście do Koryntian? Rozwiń swoją odpowiedź.
Temat miłości jest często podejmowanym motywem przez ludzi sztuki (malarzy, pisarzy, muzyków). Ale to właśnie Biblia zawiera w sobie dwa najpiękniejsze teksty, które mówią o miłości. Jest to Pieśń nad Pieśniami i Hymn o miłości św. Pawła. Hymn od swych pierwszych wersów porusza w człowieku to, co najistotniejsze, prawdziwe, dociera do najskrytszych zakamarków duszy. Mówi o mądrości, skarbach, tajemnicach wiedzy, czyli mądrości, wykształceniu i o tym, co dzieje się z człowiekiem, gdy zdobywa to wszystko, ale pozbawiony jest miłości. Uważam, że spośród wielu dzieł, które podejmują temat miłości, Hymn o miłości mówił o niej najpełniej i najpiękniej. Wzrusza i dociera do tego, nad czym zastanawia się każdy, co najistotniejsze, co dotyczy każdego. Dotyczy zasad wszystkich rodzajów miłości – rodzicielskiej, cielesnej, braterskiej, miłości do ojczyzny, Boga.
Choć język Hymnu o miłości nie jest bogaty w środki poetyckie, jest wyjątkowy, czuć w nim tchnienie duchowego wymiaru. Może stanowić modlitwę, być słowami piosenki poetyckiej Antoniny Krzysztoń lub przepięknego motywu muzycznego (autorstwa Zbigniewa Preisnera, znakomitego kompozytora muzyki filmowej) z filmu Niebieski Krzysztofa Kieślowskiego.
Zobacz: