1. W podanych wyrazach określ rodzaj upodobnienia:
zabawka, babka, ważka, prośba.
2. Określ, czy podane zdania są prawdziwe czy fałszywe (P,F).
A. Sylaba to zgłoska.
B. Litera to zgłoska.
C. Litera to sylaba.
D. Liczba głosek w wyrazie równa się zawsze liczbie liter.
3. W podanych wyrazach podkreśl sylabę akcentowaną.
matematyka
widzieliśmy
czytałbym
gramatyka
muzyka
4. Policz głoski i litery w podanych wyrazach.
Wyraz Liczba głosek Liczba liter
Chrzan
Wrak
Marzyć
Czapla
Dzik
Dżdżysty
Mroczny
Ciasny
Chrabąszcz
5. Które z wymienionych narządów artykulacyjnych są ruchome? Wypisz je.
Wargi, zęby, język, dziąsła, podniebienie miękkie, podniebienie twarde.
6. Czym jest miejsce artykulacji?
A. Miejsce artykulacji to miejsce w jamie nosowej, przez którą swobodnie przepływa powietrze.
B. Miejsce artykulacji to inaczej jama ustna człowieka.
C. Miejsce artykulacji to miejsce w jamie nosowej, gdzie drgają wiązadła głosowe.
D. Miejsce artykulacji to miejsce w jamie ustnej, w którym narządy mowy zbliżają się do siebie, tworząc zwarcie lub szczelinę.
7. Spółgłoski dźwięczne to:
A. głoski, przy których wymawianiu drgają wiązadła głosowe;
B. wszystkie głoski;
C. tylko głoski d oraz b;
D. spółgłoski nosowe.
8. Połącz hasła w pary.
Samogłoski samodzielnie nie mogą tworzyć sylaby.
Spółgłoski są zgłoskotwórcze, czyli same tworzą sylabę.
9. Z jakim hasłem skojarzysz ubezdźwięcznienie?
A. Spółgłoska traci nosowość.
B. Spółgłoska staje się dźwięczna.
C. Spółgłoska staje się miękka.
D. Spółgłoska traci dźwięczność.
10. Które z wymienionych wyrazów tracą dźwięczność na końcu wyrazu, czyli w wygłosie? Wymień je.
Rosół, drut, mit, miód, chleb.
11. W którym z punktów wymienione są tylko narządy artykulacyjne?
A. Wargi, język, jelito.
B. Zęby, dziąsła, oczy.
C. Podniebienie twarde, wargi, język.
D. Wargi, oczy, podniebienie miękkie.
12. W której grupie liter występują same dwuznaki?
A. sz, rz, dż, r.
B. dz, rz, ch, sz.
C. cz, ch, rz, ó.
D. dz, dź, i, dź.
13. Ułóż podane wyrazy w kolejności alfabetycznej.
Zbieg, zbieżny, zgrany, zapadnięty, zapomniany, znój, zapomniał, zapomniała, zgrzytał, zgrzał się, zgromił, zagrzmiał.
Odpowiedzi
1.
Zabawka – w tym wyrazie bezdźwięczne k wpływa na dźwięczne w. W pod wpływem k traci dźwięczność. Wyraz wymawiamy jako [zabafka]. Jest to upodobnienie ubezdźwięczniające wsteczne.
Babka – w tym wyrazie b traci dźwięczność pod wpływem bezdźwięcznego k – [bapka]. Jest to upodobnienie ubezdźwięczniające wsteczne.
Ważka – ż traci dźwięczność pod wpływem bezdźwięcznego k – [waszka]. Jest to upodobnienie ubezdźwięczniające wsteczne.
Prośba – pod wpływem dźwięcznego b ś zmienia się w dźwięczne ź – [proźba]. Jest to upodobnienie udźwięczniające wsteczne.
2.
A – P,
B – F,
C – F,
D – F.
3. Matematyka, widzieliśmy, czytałbym, gramatyka, muzyka.
4.
Wyraz Liczba głosek Liczba liter
Chrzan 4 6
Wrak 4 4
Marzyć 5 6
Czapla 5 6
Dzik 3 4
Dżdżysty 6 8
Mroczny 6 7
Ciasny 5 6
Chrabąszcz 7 10
5. Ruchome narządy artykulacyjne to: wargi, język i podniebienie miękkie.
6. D.
7. A.
8. Samogłoski są zgłoskotwórcze, czyli same tworzą sylabę.
Spółgłoski samodzielnie nie mogą tworzyć sylaby.
9. D.
10. Miód, chleb.
11. C.
12. B.
13. Zagrzmiał, zapadnięty, zapomniał, zapomniała, zapomniany, zbieg, zbieżny, zgrany, zgromił, zgrzał się, zgrzytał, znój.
Zobacz: