14. Wyjaśnij terminy rdzeń, przyrostek i przedrostek. Wskaż te cząstki w wyrazach: dawać, dawca, dodawać, pododawać, słówko, słownik, słowo, słownictwo, wysłowić się.

Przyrostek i przedrostek są dwoma rodzajami formantów słowotwórczych.

• Przedrostek, nazywany także prefiksem, dopisujemy przed tematem słowotwórczym wyrazu pochodnego.
  

• Przyrostek (sufiks) znajduje się w wyrazie pochodnym po temacie słowotwórczym, lecz przed końcówkami fleksyjnymi.
  

• Rdzeń to cząstka, która jest wspólna wszystkim wyrazom tworzącym daną rodzinę wyrazów pochodnych.

Wymienione w poleceniu przykłady dadzą się przypisać do dwóch takich rodzin:

• do rodziny czasownika dawać (rdzeń daw-)
• oraz do rodziny rzeczownika słowo (rdzeń słow-).

Formanty (podkreślone) ukaże analiza słowotwórcza.

dawać – wyraz podstawowy
dawca: daw-ca; (przyrostek)
słówko: słów-ko (przyrostek)
dodawać: do-dawać (przedrostek)

słowo – wyraz podstawowy
słownik: słow-nik (przyrostek)
pododawać: po-dodawać (przedrostek)
słownictwo: słownic-two (przyrostek)
wysłowić się: wy-słow(ić)-się (przedrostek oraz postfiks (-się)!!!).

Zobacz:

Funkcje formantów słowotwórczych

4. Jak rozumiesz termin „formant”? Wskaż formanty słowotwórcze w wyrazach: piekarz, kwiaciarnia, naprawa, zbieg, bladość, wyolbrzymiać, wolnomyślny.

6. Uporządkuj poniższe wyrazy ze względu na znaczenie i zaklasyfikuj je do odpowiednich kategorii słowotwórczych: bieganie, surowość, śpiewanie, kochliwy, mycie, miękkość, milkliwy, dzielność, gadatliwy.