Tabela gatunków biblijnych

Tabela gatunków antyku
Gatunek	Cechy gatunku	Przykład	Późniejsze kontynuacje i ewolucje
Saga	Biblijny odpowiednik eposu – epicka opowieść opisująca dzieje jednego, na ogół szlachetnego i zasłużonego rodu. Dotyczy życia co najmniej kilku pokoleń, często też na pierwszy plan wysuwają się kwestie funkcji społecznych i zasług poszczególnych jej przedstawicieli.	fragmenty Księgi Rodzaju dotyczące historii rodu Abrahama	Tomasz Mann Józef i jego bracia, Buddenbrookowie; Gabriel Garcia Márquez Sto lat samotności. Saga apogeum swej świetności przeżywała pod koniec XIX i w pierwszej połowie XX wieku jako podgatunek powieści. Współcześnie istnieje tylko w bardzo gruntownie przetworzonej postaci – przykładem sztandarowa powieść realizmu magicznego Sto lat samotności.
Kazanie	Gatunek oratorski – czyli przeznaczony do mówienia. Kazanie to mowa o charakterze religijnym, wyjaśniająca z reguły w tonie podniosłym, prawdy wiary, wskazująca przykłady i antyprzykłady moralne. Kazania mają charakter edukacyjny i wychowawczy – wygłaszane są przez kapłanów cieszących się autorytetem wśród wiernych.	Księga Jeremiasza, Księga Izajasza, kazania Chrystusa	Piotr Skarga Kazania sejmowe. Teksty o charakterze kazań powstają, rzecz jasna, do dziś – nawet w dużych ilościach, zważywszy, że każdy proboszcz musi mieć nowe co niedziela. W tym wypadku jednak trudno uznać je za twórczość literacką – są przede wszystkim elementem rytuału religijnego. Forma kazań bywała jednak wykorzystywana przez twórców – przykładem stylizowane właśnie na styl biblijnych kazań Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego Adama Mickiewicza.
Psalm	Psalm to biblijny odpowiednik pieśni. Utwór o tematyce religijnej, przeznaczony do śpiewania, liryczny, napisany kunsztownym, artystycznym językiem. Nie musi być modlitwą, choć bardzo często bywa.	Księga Psalmów	Jan Kochanowski Psałterz Dawidów (autorski przekład); Tadeusz Nowak Psalmy. Ze względu na mistrzostwo poetyckiej formy i języka biblijne Psalmy były zawsze ulubionym obiektem prób translatorskich. Tłumaczyli je w Polsce choćby Kochanowski i Miłosz. Za każdym razem też ów przekład stawał się właściwie – dzięki poetyckiej wartości tłumaczenia – odrębnym dziełem. Sama forma psalmu też znalazła kontynuatorów – na gruncie polskim przykładem może być twórczość Tadeusza Nowaka i ks. Jana Twardowskiego.
Modlitwa	Jest to gatunek z zasady nieostry, niemający ściśle sprecyzowanych wymogów formalnych, co więcej – mogący przyjmować formy charakterystyczne dla innych gatunków. Podstawowym wyróżnikiem jest jednak adresat utworu – czyli bóstwo, do którego zwraca się autor. Modlitwy w zależności od treści dzieli się na wiele różnych podgatunków – błagalne, dziękczynne, filozoficzne itp.	modlitwy Mojżesza, modlitwy Chrystusa	Jan Kochanowski Czego chcesz od nas, Panie, modlitwy Franciszka Karpińskiego. Do tworzenia tekstów modlitw brała się większość wierzących poetów. Do dziś też apostrofy o charakterze modlitewnym – choć niekoniecznie skierowane akurat do chrześcijańskiego Boga – mogą się znaleźć w poezji.
Przypowieść	Gatunek niezwykle istotny przede wszystkim ze względu na wykorzystanie techniki paraboli. Przypowieść opowiada z pozoru prostą historię „z życia”. Ta historia ma jednak „podwójne dno” – jest obrazową ilustracją dla znacznie głębszej, religijnej lub filozoficznej prawdy.	przypowieści Chrystusa np. O synu marnotrawnym, O siewcy, O talentach	Antoine Saint-Exupéry Mały Książę, Albert Camus Dżuma. Te utwory wychodzą daleko poza formę biblijnej przypowieści, jednak wykorzystują jej podstawowy chwyt – parabolę. Gatunek powieści-paraboli przeżywał wielką karierę w wieku XX – teksty o charakterze parabolicznym pisali m.in. Franz Kafka (Proces) czy George Orwell (Folwark zwierzęcy).