Tabela 7. Cytaty charakteryzujące epokę

Przegląd okresów historycznoliterackich według ich zawartości ideowej. Oto podstawowe pojęcia: człowiek, Bóg, wartości, wiedza, sztuka w układzie tabelarycznym. Ten zestaw pomoże Ci uporządkować wiedzę przed maturą.

 

Cytaty charakteryzujące epokę

ANTYK

 Człowiek jest miarą wszechrzeczy
– zdanie Protagorasa z Abdery symbolizuje postawę ludzi antyku.

ŚREDNIOWIECZE

Chcę poznać Boga i nic więcej. Nic więcej.
Św. Augustyn

RENESANS

 Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce.
– słowa starożytnego Terencjusza stały się reprezentatywnym hasłem humanizmu.

BAROK

Człowiek jest jak trzcina na wietrze, ale to trzcina rozumna.
Blaise Pascal

OŚWIECENIE

Cogito ergo sum
– słowa siedemnastowiecznego myśliciela Kartezjusza symbolizują racjonalizm,
stały się symbolem potęgi myślenia.

ROMANTYZM

 Miej serce i patrzaj w serce.
Adam Mickiewicz

POZYTYWIZM

REALIZM

 Człowiek jako tako ucywilizowany nie może istnieć bez społeczeństwa.
– głosił Bolesław Prus w epoce pracy u podstaw i pracy organicznej, oceniającej człowieka przede wszystkim ze względu na to, na ile jest użyteczny dla innych.

MŁODA POLSKA

MODERNIZM

 Jakaż jest przeciw włóczni złego twoja tarcza,
Człowiecze z końca wieku?…
Głowę zwiesił niemy.
Kazimierz Przerwa-Tetmajer

DWUDZIESTOLECIE
MIĘDZYWOJENNE

 Ryczący automobil jest piękniejszy niż Nike z Samotraki.
– hasło futurystów symbolizujące epokę pełną eksperymentów i buntującą się wobec tradycji.

II WOJNA
ŚWIATOWA

 I płynie mrok. Jest cisza. Łamanych czaszek trzask; i wiatr zahuczy czasem, i wiek przywali głazem. Nie stanie naszych serc. Taki to mroczny czas.
Krzysztof Kamil Baczyński

CZASY WSPÓŁCZESNE

 Szukam nauczyciela i mistrza
niech przywróci mi wzrok słuch i mowę
niech jeszcze raz nazwie rzeczy i pojęcia
niech oddzieli światło od ciemności. Fragment wiersza Tadeusza Różewicza Ocalony. Oddaje niepokoje ludzi naszej epoki.