Zdecyduj się na ten pogląd, który – Twoim zdaniem – wyłania się z Dziadów cz. II. Wybierz tezę i ją uzasadnij:
1. Życie człowieka zamyka się ostatecznie wraz ze śmiercią.
2. Życie człowieka dopełnia się (nabiera pełni) dopiero wraz z jego pośmiertnymi losami.

Czy rozumiesz temat?
Masz wybrać jeden z dwóch poglądów, ten, z którym się zgadzasz, i uzasadnić go.

 

Który pogląd wybierasz i dlaczego?

Zastanów się, z jakim podejściem do sprawy śmierci spotykamy się w Dziadach. O czym mówi dramat? O obrzędzie dziadów, czyli spotkaniu z duchami bliskich i znajomych zmarłych, o pośmiertnych losach zmarłych, o przychodzeniu zjaw, ich życzeniach i pomocy dla nich. Pierwszy pogląd odpada więc. W Dziadach silnie obecne jest przekonanie, że istnieje życie pozagrobowe i świat duchów, że można się z nimi komunikować. A więc: pogląd drugi? Tak. Życie człowieka trwa również po śmierci. I dopiero z perspektywy zaświatów można ocenić czyjeś życie, podsumować je, ocenić czyjeś postępowanie, to, co ktoś zrobił dobrze, co źle, a czego w jego życiu zabrakło, za co powinien odpokutować. A więc pogląd drugi!

 

Jaka forma?

Ponieważ temat zaczyna się od sformułowania: wybierz tezę i ją uzasadnij, zdecydowanie wybierasz rozprawkę. To forma, w której właśnie jasno formułujesz tezę i ją uzasadniasz – albo przeciwnie, szukasz argumentów przeciw niej.

Pamiętaj, że teza we wstępie i w zakończeniu może mieć nieco różne postacie. Nie warto też wprost powtarzać sformułowania z tematu.

Sformułowanie tezy zaczerpnięte z tematu:

  • Życie człowieka nabiera pełni dopiero wraz z jego pośmiertnymi losami.

Inne sformułowania tej samej tezy:

  • Życie człowieka nie zamyka się wraz ze śmiercią.
  • Dopiero w perspektywie wieczności życie ludzkie się dopełnia.
  • Perspektywa wieczna pozwala w pełni zrozumieć ludzki los.
    W Dziadach dopiero po śmierci bohaterów nadany zostaje sens ich życiu i cierpieniu.
  • Pośmiertne losy równoważą cierpienia, błędy i niedociągnięcia bohaterów Dziadów, zaś powodzenie szczęśliwych nikczemników kończy się po śmierci.
  • Nie można zrozumieć życia bohaterów Dziadów bez znajomości ich pośmiertnych losów.

 

Jakie argumenty?

Można posłużyć się np. losami poszczególnych bohaterów II części Dziadów jako argumentami za tezą, np.

  • Zosia myślała, że żyje pełnią: była młoda, szczęśliwa, beztroska, najpiękniejsza w całej wiosce, cieszyła się urodą i powodzeniem u płci przeciwnej, po śmierci jednak okazało się, że z perspektywy wieczności jej życie nie było pełne: nigdy nie dotknęła ziemi, nie zaznała prawdziwej miłości, rozkoszy ani bólu, lekceważyła uczucia, nie zdążyła wypełnić losu kobiety i dlatego karą dla niej jest niemożność dotknięcia ziemi.
  • Dziedzic uchodził za uprzywilejowanego ze względu na swój stan i majątek, jednak z perspektywy zaświatów jego życie nie było w pełni wartościowe, bo zabrakło w nim… litości i człowieczeństwa. Dlatego duch złego pana musi pokutować, a żaden człowiek nic mu nie pomoże…
  • Dzieci, jak się wydawało, jako niewinne, najbardziej zasłużyły na szczęśliwą wieczność, tymczasem beztroskie i pozornie szczęśliwe dzieciństwo też nie jest doznaniem pełni człowieczeństwa, człowiek musi przeżyć i gorycz, to okazuje się dopiero z perspektywy wiecznej.

Inny rodzaj argumentacji:

  • Dopiero pośmiertne losy są dopełnieniem ziemskiego żywota. Ludzie po śmierci pokutują, a pokuta polega niejako na dopełnieniu i uzupełnieniu ziemskich losów, tak by stały się pełnowartościowe.
  • Pośmiertne losy poszczególnych bohaterów są dalszym ciągiem ich historii poznawanej przez mieszkańców wioski.

Inne utwory na ten temat

Inne utwory, w których pojawia się przekonanie, że pośmiertne losy dopełniają istnienia człowieka:

  • Hamlet Williama Szekspira, z którego zresztą zaczerpnięto motto II części Dziadów;
  • ballady Adama Mickiewicza: Świteź, Świtezianka, Lilie, To lubię.

 

Wypracowanie

Wstęp

Życie człowieka nie zamyka się wraz ze śmiercią – wynika z dramatu Adama Mickiewicza. Pośmiertne losy pozwalają dopiero w pełni zinterpretować i ocenić życie jakiejś osoby, są przedłużeniem i konsekwencją ziemskiego bytowania. Pokuta po śmierci może zrównoważyć niedostatki życia grzesznika, a ludzie jeszcze żyjący mogą pomóc osobie, która nie doświadczyła pełni istnienia lub popełniła jakiś grzech, poprawić dawne błędy.

Rozwinięcie

Przykładem na to są losy kilku postaci przychodzących do kaplicy cmentarnej w postaci duchów w noc dziadów.

  • Życie dwojga dzieci Józia i Rózi, ocenione w zaświatach, okazało się zbyt słodkie i niewinne. Do pełni życia zabrakło dzieciom… cierpienia. Dlatego w wieczności zrównoważą swój beztroski żywot ziarenkiem gorczycy.
  • Z kolei pasterka Zosia, choć jej postępowanie ziemskie mogłoby wskazywać na to, że żyła dobrze, szczęśliwie i beztrosko jako najpiękniejsza dziewczyna w wiosce, z perspektywy wieczności okazała się jednak osobą, która żyła jałowo. Dlaczego? Lekceważyła względy chłopców, nie przeżyła prawdziwej miłości, żyła ponad ziemskimi i cielesnymi przyjemnościami, a „kto nie dotknął ziemi ni razu”, ten nie może od razu być w niebie…
  • Wreszcie dziedzic, którego duch pojawia się w kaplicy. Za życia lekceważył ludzi, opływał w dostatki; po śmierci oceniony jako nikczemnik. I za to został ukarany!

Zakończenie

Tak więc z perspektywy wieczności życie postaci w Dziadach nabiera zupełnie innego znaczenia. Postępowanie wydawałoby się na ziemi bezkarne, zostaje ukarane po śmierci. Dopiero w perspektywie wiecznej życie ludzkie się dopełnia.

Zobacz:

Adam Mickiewicz Dziady – pytania i odpowiedzi

Zaprezentuj treść całości utworu Adama Mickiewicza pt. Dziady