Omów zabytek polskiej prozy średniowiecznej – Kazania świętokrzyskie.
Zabytek ten zawiera sześć kazań na uroczystości świętych, z których zachowało się w całości kazanie na dzień św. Katarzyny, a pięć we fragmentach: na dzień św. Mikołaja, św. Michała, Bożego Narodzenia, Trzech Króli i Matki Boskiej Gromnicznej.
To utwór dwujęzyczny, w którym polski łączy się organicznie ze wstawkami łacińskimi, najczęściej cytatami z Biblii. W utworze scholastycznemu ładowi pouczeń towarzyszy styl alegoryczny. Artyzm cyklu świętokrzyskiego kształtowała ars dictandi – sztuka dyktowania, styl stosowany w literaturze łacińskiej XII i XIII wieku. Rytmiczne wyrównania części zdań oraz rymy osiągane współbrzmieniem końcówek gramatycznych uwydatniały sens pouczeń kaznodziejskich. Styl utworu jest wyszukany, potęgujący ekspresję. Zdania mają rozwiniętą składnię, są nacechowane retorycznie; synonimy dobierane starannie, urozmaicone epitetami i zdrobnieniami. Autor wykorzystał też aliterację i powtórzenia. Kazania świętokrzyskie prezentują nie tylko wysoki poziom intelektualny, lecz także dojrzały kunszt literacki.
Zobacz: