ARIOSTYZM – technika literacka, której autorem jest włoski poeta renesansu Ariosto. Tworzył on bogate i urozmaicone fabuły, pełne → fantastyki, → ironii, → groteski., popisując się niezwykłą swobodą w posługiwaniu się tymi elementami. Znanym dziełem Ariosta jest Orland szalony. W epokach późniejszych tradycję tę kontynuowali twórcy barokowi, w dobie oświecenia Ignacy Krasicki (Monachomachia) a w romantyzmie Juliusz Słowacki w poemacie dygresyjnym pt. Beniowski.
Było ich trzech: Dante Alighieri, Francesco Petrarka, Giovanni Boccaccio. Dante Alighieri – wyprzedził epokę, w której żył, swoim arcydziełem zatytułowanym Boska komedia. Trudno je uznać za dzieło do końca średniowieczne, bo tyle w nim mowy o człowieku, jego uczuciach, zagubieniu w świecie i poszukiwaniu właściwej drogi do nieba. Francesco Petrarka zasłynął cyklem pt. Sonety do Laury, po dziś dzień uważanym za wspaniałe dzieło poświęcone niewoli miłości. Był Petrarka miłośnikiem starożytności. Sonety… zaś są głównie analizą