Tag "wyraz pochodny"

05 marca, 2015 No Comments Słowotwórstwo Pytania i odpowiedzi

3. Z jakich członów składa się wyraz pochodny? Odpowiedź zilustruj analizą następujących przykładów: odbiorca, spawacz, podbiec, bladawy, uczernić, wodołaz.

Wyraz pochodny składa się z podstawy słowotwórczej (tematu słowotwórczego), czyli tej część wyrazu podstawowego, która weszła do wyrazu pochodnego oraz formantu. Wygląda to tak: piłka      →      piłkarz:        piłk-    +    -arz     ↑                      ↑                  ↑                ↑ wyraz              wyraz           podstawa    formant podstawowy    pochodny    słowotwórcza Analiza: odbiorca: odbior–ca (ktoś, kto odbiera). Uwaga na oboczności fonetyczne – wyraz podstawowy ma w bezokoliczniku

7. W jaki sposób formanty słowotwórcze następujących wyrazów pochodnych zmieniają ich znaczenie w stosunku do podstawy słowotwórczej: ogryzek, łamliwy, przepiękny, głupawy, brązowozłoty?

Znaczenie wyrazu pochodnego tkwi nie tylko w jego temacie słowotwórczym. W wyrazie lampka formant -ka oznacza, że lampa jest mała. Znaczenie danego formantu może być charakterystyczne tylko dla niego, ale nie musi. ogryzek: ogryz–ek (REZULTAT tego, że ktoś ogryzł coś ); łamliwy: łam–liwy (łatwo dający się łamać – SKŁONNOŚĆ); przepiękny: prze–piękny (bardziej niż piękny – UINTENSYWNIENIE cechy); głupawy: głup–awy (mniej niż głupi – OSŁABIENIE cechy); brązowozłoty: brązow–o–złoty (złoty o odcieniu brązowym – ODCIEŃ