PARENEZA – samo słowo znaczy dokładnie „zachęcanie”, „pouczenie”. Często w sensie literackim używamy określenia: wzorzec parenetyczny lub literatura parenetyczna. Wzorzec parenetyczny jest to bohater – ideał, proponowany przez literaturę danej epoki jako wzór do naśladowania, taki którego cechy charakteru oraz czyny są nienaganne. W utwory parenetyczne obfituje literatura średniowieczna, spotykamy tam ideał ascety (np. św. Aleksy), ideał władcy (np. król Bolesław Śmiały), ideał rycerza (np. Roland z Pieśni o Rolandzie) są to wzorce charakterystyczne dla tej epoki, lecz nie jedyne. Renesans przynosi nowe: wzór człowieka humanisty lub poczciwego ziemianina…. Typ literatury zawierający portret ideału-wzorca, lub inne pouczenia i morały wystosowane do czytelnika, nazywamy właśnie literaturą parenetyczną.