G

GROTESKA

Groteska – kategoria estetyczna funkcjonująca w plastyce, muzyce, filmie, literaturze, teatrze, którą charakteryzuje upodobanie do przerysowań, posługiwania się formami ekscentrycznymi, fantastyką i baśniowością oraz mieszanie ich ze światopoglądem opartym na zdrowym rozsądku. Cechuje ją prowokacyjny stosunek do świata i chęć polemiki z tradycją. Groteska charakteryzuje ją między innymi: tendencja do deformacji rzeczywistości; fantastyka, upodobanie do form osobliwych, ekscentrycznych, karykaturalnych, epatowanie brzydotą; absurdalność, zaburzenie związków przyczynowo-skutkowych, alogiczność; hiperbolizacja i deformacja; niejednorodność stylu; przemieszanie kategorii estetycznych,

GONGORYZM

Gongoryzm – hiszpańska odmiana marinizmu i jednocześnie poezji metafizycznej. Nazwa prądu pochodzi od nazwiska Luisa de Góngory – słynnego hiszpańskiego poety wieku XVII.

GESTA

GESTA – słowo z łaciny oznacza „czyny” – utwory opisujące wielkie, godne pochwały czyny jakiegoś bohatera. W literaturze średniowiecznej panowała moda na opiewanie czynów rycerskich (porównaj: chansons de geste – starofrancuskie poematy epickie ), królewskich itp. Słynne są w historii literatury Gesta Romanorum – czyli „czyny Rzymian” lub „historie rzymskie”, spisane w I połowie XIV wieku, a ogromnie popularne w średniowiecznej Europie. Przedstawiają one szereg historii, rozgrywających się za panowania

GGA

GGA – ten tajemniczy skrót jest tytułem almanachu wydanego przez polskich futurystów w roku1920 w Warszawie, a głosi, iż „gga gąsiora jest piękniejsze od śpiewu słowika”. Przewodzili w tej grupie: Anatol Stern i Aleksander Wat. Głosili również, na wzór mistrzów zachodnich (→ futuryzm): „otwórzmy oczy, wówczas świnia wyda nam się czarowniejsza od słowika”.

GOTYK

GOTYK – styl architektury i plastyki okresu dojrzałego i późnego średniowiecza. Obejmował sposób wznoszenia zamków, budowli sakralnych, lecz także docierał do obyczajowości, mody, malarstwa. Gotyk można kojarzyć sobie z wysokimi, strzelistymi kościołami, oknami witrażowymi, ostrymi łukami w konstrukcji i dekoracji, wyniesieniem w górę i właśnie smukłością w porównaniu do ciężkiego, bryłowatego, przysiadłego, wcześniejszego stylu romańskiego. W początkach XII w. powstało także pismo gotyckie – ozdobne, o ostrych kształtach liter. Do

GOTYCYZM

GOTYCYZM – tendencje 60. lat XVIII wieku, które „powracały” go gotyku, upatrując w tym stylu walory estetyczne, dotąd lekceważone. Można powiedzieć, że jest to „moda na gotyk”, wykorzystująca jego elementy i atmosferę w architekturze, sztuce uprawiania ogrodów a także w literaturze. Tu przykładem może być tzw. powieść gotycka, której akcja, pełna grozy i tajemnic rozgrywa się zwykle w ponurym zamczysku, w „gotyckiej atmosferze”, a także cała tendencja w literaturze epoki