Co nowego wniósł romantyzm do myślenia o sztuce? Wymień główne cechy romantycznej poetyki.

W epoce romantyzmu nastąpiła niezwykle ważna przemiana w historii literatury i sztuki.

• Rozpoczyna się bowiem wtedy okres, w którym dzieła literatury i sztuki mają nie tyle służyć przedstawianiu rzeczywistości, tak jak to miało miejsce w epokach wcześniejszych (przypomnij sobie chociażby arystotelesowską zasadę mimesis), ile być wyrazem indywidualności twórcy.

• W romantyzmie na plan pierwszy wkracza to, co nowe. Nowatorstwo staje się postulatem i najwyższym miernikiem sztuki. Do tego stopnia, że w pismach teoretyków epoki utożsamiano wręcz słowa romantyczny i nowy, przeciwstawiając je temu, co klasyczne i odtwórcze.

• Dlatego też romantyczni twórcy negowali reguły klasycznej poetyki opartej na stałych, niezmiennych zasadach i pierwszeństwo oddali temu, co zmienne, chaotyczne i niepowtarzalne.

Fascynowały ich:

• mnogość i różnorodność zjawisk;

• piętrzenie konfliktów w świecie przedstawionym;

• podkreślanie dynamiki nieprzewidywalnego świata;

• mieszanie gatunków;

• lubowanie się w dysonansach;

• zaburzenia chronologii, dzielenie fabuły i ukazywanie jej w wycinkach;

• niedopowiedzenia;

• ludowość i związana z nią fantastyka oparta na prostej wierze we współistnienie świata ludzi i świata duchów;

• liryzacja wizji świata, łączenie obrazu świata ze sposobem odczuwania jednostki;

• nowatorstwo w poetyckim słownictwie i stylu, eksperymenty językowe;

• mistycyzm, wizyjność.

Zapamiętaj!
Romantyzm uznał tworzenie nowego za najważniejsze zadanie sztuki, wzywał do przełamania wszelkich barier ograniczających artystę. W konsekwencji wyłoniło się to, co dziś nazywamy romantycznym indywidualizmem.

• Oto po raz pierwszy jednostka przeciwstawiona została całemu społeczeństwu i kulturze – i uznana za odrębny i rządzący się własnymi prawami świat.

• Dokonywane przez nią wybory mogły pozostać w sprzeczności z ogólnie przyjętymi zasadami i normami, jednak sprzeczność ta nie oznaczała, że były to wybory złe. Pogląd taki odcisnął się w szczególny sposób na kreacji nowego typu romantycznego bohatera literackiego.

Romantyzm zrodził także wiele nowych gatunków, poprzez które łatwiej było wyrazić idee epoki.

Do najważniejszych należą:

• powieść poetycka,
• ballada,
• dramat romantyczny,
• poemat dygresyjny.

Zapamiętaj!
Bohater romantyczny to jednostka, która jest w konflikcie ze światem. Kreacja takiego bohatera jest wyrazem romantycznego indywidualizmu.

Zobacz:

https://aleklasa.pl/liceum/c234-praca-domowa-w-liceum/c297-podpowiedzi-do-prac-domowych/42-wyjasnij-jak-definiowano-role-poety-i-poezji-w-wybranych-utworach-literackich-epoki-romantyzmu

https://aleklasa.pl/liceum/c111-jak-odpowiadac-z-polskiego/modernizm-mloda-polska-c111-jak-odpowiadac-z-polskiego/c424-mloda-polska-2/jak-postrzegano-zadania-pisarza-i-literatury-w-xix-wieku

https://aleklasa.pl/liceum/c111-jak-odpowiadac-z-polskiego/romantyzm/c138-synteza-reomantyzmu/jak-wielcy-tworcy-romantyczni-ujmowali-temat-poezji-i-poety

https://aleklasa.pl/liceum/c111-jak-odpowiadac-z-polskiego/romantyzm/c134-romantyzm/nowe-w-sztuce-epoki-romantyzmu