Władza demokratyczna
1. Wymień 3 elementy, które tworzą państwo.
a) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
a) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
a) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
2. Przyporządkuj różnym genezom powstania państw nazwiska ich twórców oraz krótkie charakterystyki teorii.
a) Natura
b) Bóg
c) Bóg i człowiek
d) Umowa między społeczeństwem a władzą
e) Podbój
f) Walka klas
I. John Locke i Jan Jakub Rousseau ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
II. Ludwik Gumplowicz ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
III. Arystoteles ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
IV. św. Tomasz z Akwinu ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
V. Karol Marks i Fryderyk Engels …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
VI. Św. Augustyn ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
1. Wszelka władza pochodzi od Boga, a więc państwo także jest jego dziełem; państwo na ziemi powinno się wzorować na państwie niebieskim.
2. Społeczeństwo zawarło umowę z przyszłą władzą i na skutek tej umowy powstało państwo, które miało pełnić rolę służebną wobec społeczeństwa.
3. Wśród ludzi żyjących we wspólnocie wyodrębniła się własność prywatna, a wraz z nią podział na klasę posiadającą i wyzyskiwaną; państwo jest narzędziem ucisku klasy wyzyskiwanej przez klasę posiadającą.
4. Człowiek został tak ukształtowany, aby żyć w państwie jako istota polityczna i społeczna; bez państwa jego egzystencja nie jest pełna, gdyż to właśnie państwo jest najdoskonalszą wspólnotą.
5. Państwo powstało przez podbój słabszego plemienia przez silniejsze; plemię, które dokonało podboju, sprawuje władzę w państwie; państwo ma służyć utrzymaniu ujarzmionych ludów w posłuszeństwie wobec zwycięzców.
6. Władza pochodzi od Boga, ale państwo jest dziełem ludzi.
3. Do funkcji państwa dobierz po 2 zadania.
I. funkcja wychowawcza …………………………………
II. funkcja socjalna ………………………………………….
III. funkcja gospodarcza …………………………………..
IV. funkcja kulturalna ……………………………………….
a) ochrona dziedzictwa narodowego
b) pomoc najbiedniejszym obywatelom
c) kształtowanie postaw patriotycznych
d) ograniczanie niekorzystnych skutków niektórych procesów gospodarczych
e) pomoc najsłabszym obywatelom
f) kształtowanie szacunku dla wartości demokratycznych
g) tworzenie warunków do rozwoju gospodarczego
h) wspomaganie rozwoju kultury
4. Podaj jeszcze 3 ważne funkcje państwa niewymienione w poleceniu 3.
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
5. Uzupełnij luki w tekście.
kultura narodowa, naród, świadomość narodowa, tożsamość narodowa
Zbiorowość społeczna, która ma poczucie swojej odrębności, czyli wspólnota ludzi zamieszkujących dany teren, mających wspólną przeszłość historyczną, wspólny język i własną kulturę to ………………………………………………….…… Czynnikiem, który o tym decyduje, jest poczucie przynależności do danego narodu i poczucie odrębności wobec innych narodów, czyli ………………………………………………………….. . Znaczący wpływ wywiera na nią ………………………………..……………, na którą składają się język literacki, ważne dzieła, symbole, tradycje, obyczaje. Bardzo istotną kwestią jest też postrzeganie zbiorowości, w której się żyje jako narodu, czyli ………………………………………………………………………………………….……………….. .
6. Zaznacz TAK lub NIE.
| TAK | NIE | |
| I. Pojęcia „Polak” i „polski obywatel” znaczą to samo. | ||
| II. Więź narodowa łączy członków jednego narodu i tworzy się przez wspólną historię, tradycję, język, symbole narodowe, tożsamość narodową. | ||
| III. Więź obywatelska łączy obywatela z jego państwem i ma charakter formalny. | ||
| IV. Pojęcie „obywatel” należy stosować tylko do osoby, którą łączy z państwem wyłącznie stosunek prawny. | ||
| V. Stereotyp to uproszczone, a więc krzywdzące postrzeganie dużej grupy społecznej. | ||
| VI. Informacji o liczbie ludności, składzie narodowościowym, sytuacji materialnej, poziomie wykształcenia, stanie cywilnym, itp. dostarcza Narodowy Spis Powszechny. |
7. Zaznacz P ( Prawda) lub F (Fałsz).
| Prawda | Fałsz | |
| I. Polskie symbole narodowe nie podlegają ochronie prawnej. … | ||
| II. Każdy z polskich symboli narodowych odwołuje się do tradycji historycznych i wydarzeń, które odegrały ważną rolę w dziejach narodu. | ||
| III. Ojczyzna jest wyłącznie określeniem odnoszącym się do obszaru, na którym żyje naród. | ||
| IV. Pojęcie ojczyzny jest pojęciem prawnym. | ||
| V. Nacjonalizm to postawa, w której naród stanowi najwyższe dobro, a interes narodu jest nadrzędny wobec interesu jednostki, grup społecznych czy regionalnych społeczności. | ||
| VI. Postawy i zachowania patriotyczne nie zależą ani od czasu, ani od okoliczności – są niezmienne |
8. Podkreśl poprawne uzupełnienia.
I. Grupy narodowościowe posiadające odrębną kulturę, język, tradycję oraz świadomość wspólnoty narodowej, żyjące poza terenem swojego państwa nazywamy mniejszościami narodowymi/ mniejszościami etnicznymi.
II. Polska jest obecnie krajem niejednolitym etnicznie/ jednolitym etnicznie.
III. Współczesne państwa demokratyczne zapewniają / nie zapewniają mniejszościom narodowym i etnicznym zachowania swojej tożsamości narodowej.
IV. Polacy zamieszkujący na stałe poza granicami Polski, niezależnie od miejsca urodzenia lub obywatelstwa, zachowujący poczucie łączności duchowej i kulturowej z ojczyzną to Polonia/ emigracja.
Odp. ………………………………
Zobacz:
https://aleklasa.pl/gimnazjum/c356-wos/c180-wos-testy/test-2-samorzad-terytorialny-3