L

  • Lakoniczność – jest to cecha stylu, inaczej zwięzłość, konkretność, lapidarność. Nazwa pochodzi od dawnej Lakonii (Sparty), gdzie obowiązywała zasada skrótowości i precyzji wypowiedzi.
  • Lingwizm (poezja lingwistyczna) – popularna w latach 70. XX wieku, charakteryzuje ją szczególne nakierowanie na język, demaskowanie jego konwencji i stylów, jak również gry językowe, zabawa metaforami i brzmienie (patrz np. Białoszewski, Nowa Fala).
  • Liryka inwokacyjna
    Adresat wypowiedzi jest ważniejszy od „ja” lirycznego, wyznanie ma charakter prośby, apelu, manifestu, a nawet rozkazu, przeważa funkcja impresywna języka, dominują zdania rozkazujące i wykrzyknienia, a także bezpośrednie zwroty do lirycznego „ty”. Przykład: Czesław Miłosz – Który skrzywdziłeś…
  • Liryka bezpośrednia
    Największa „jawność” podmiotu lirycznego, zaimki „ja” i „mnie”, formy czasownikowe w pierwszej osobie. Również ton wypowiedzi odkrywa liryczne wyznanie. „Ja” liryczne jest w centrum wypowiedzi, świat zewnętrzny jest widziany przez subiektywną kreację podmiotu lirycznego, przeważa funkcja ekspresywna języka.
  • Liryka zbiorowa
    Celem wypowiedzi jest określenie sytuacji wspólnej wszystkim ludziom, skłania do uogólnień na temat ludzkiego losu czy wartości; podmiot liryczny wyrażony w liczbie mnogiej – „my”, „nam”. Wypowiedź dotyczy wspólnych doświadczeń określonej grupy – np. narodu. Podmiot liryczny utożsamia swoją postawę z poglądami grupy – np. liryka pokoleniowa (Kolumbowie).
  • Podział liryki
    • ze względu na sposób obecności podmiotu lirycznego:
      • pośrednia,
      • bezpośrednia,
      • zwrotu do adresata,
      • zbiorowego wyznania;
    • ze względu na tematykę:
      • miłosna,
      • patriotyczna,
      • religijna,
      • filozoficzna.
  • Synkretyczne gatunki
    • Sielanka (liryka + przewaga dramatu)
    • Ballada (liryka + epika + dramat)
    • Powieść poetycka (epika + liryka)
    • Poemat dygresyjny (epika + elementy liryki w warstwie dygresyjnej)
  • Struktura czasowa liryki
    Jest to zawsze czas teraźniejszy, nawet jeśli treścią wiersza są wspomnienia (przeszłość) czy marzenia (przyszłość).
  • Sytuacje liryczne – podział
    • sytuacja monologu lirycznego – w postaci czystej
    • sytuacja narracyjna (elementy dialogu bohaterów lirycznych)
  • Wyznaczniki liryki
    • obecność podmiotu lirycznego
    • afabularność (świat uczuć, refleksji uogólnień filozoficznych)
    • monolog (liryczny)