Groteska i jej elementy w dramaturgii współczesnej
Jest to kategoria estetyczna, polegająca na przejaskrawianiu i odrealnianiu przedstawianego świata (elementy fantastyczne i baśniowe), prowokacyjnym mieszaniu stylów, piętrzeniu absurdalnych sytuacji, braku jednolitej, spójnej motywacji działania bohaterów. Znana od dawna, poważniejszą rolę zaczęła odgrywać dopiero w literaturze Młodej Polski, a szczególnie popularna stała się w XX w. Koniecznie przywołaj nazwisko St. I. Witkiewicza, którego twórczość miała typowo groteskowy charakter (postaci o dziwacznych nazwiskach – np. Sajetan Tempe z Szewców, sztuczny „antynaturalistyczny” język, obok realnych osób – duchy) i Gombrowicza (Operetka lub Iwona, księżniczka Burgunda). Powiedz o charakterystycznych dla niego pojęciach teatru masek, teatru języka („osobny” język dla potrzeb każdej sztuki), teatru formy (stały motyw: kształtowanie człowieka przez człowieka); wspomnij o stałych opozycjach: nagość (bunt) / strój (konwencja), młodość / starość, historia (parada królów) / życie (autentyzm). Teraz pora na Kartotekę Różewicza (bohater jest jednocześnie dzieckiem i dorosłym, nie opuszczając swego pokoju podróżuje w czasie i przestrzeni) i Tango Mrożka (obraz świata pozbawionego jakichkolwiek zasad, możliwe różne odczytania – upadek cywilizacji, kpina z systemu totalitarnego). Przypomnij sobie ostatnio widziane spektakle teatralne (także teatr telewizji): może oglądałeś jakąś sztukę Becketta (Czekając na Godota), Durrenmatta (Fizycy, Wizyta starszej pani) albo Ionesco (Nosorożec)? To też teatr groteski. Jeśli znasz te utwory, koniecznie trzeba się tym pochwalić!
Zobacz: