Tag "groteska"
Stendhal nazwał ją zwierciadłem przechadzającym się po gościńcu, Grass „kurwą wśród gatunków literackich”. Powieść to jeden z najbardziej różnorodnych i bogato reprezentowanych gatunków literackich. Na maturze może pojawić się pytanie o przemiany gatunkowe powieści czy najważniejsze dla minionego tysiąclecia arcydzieła gatunku. Skąd się wzięła powieść? Odpowiedź na to pytanie nie jest wcale prosta. Prapoczątków powieści można upatrywać już w greckich epopejach i biblijnych przypowieściach. W okresie hellenistycznym w Grecji powstał tzw. romans grecki, (specjalizowali
Groteska jako podstawowa kategoria estetyczna XX wieku. Omów na przykładzie wybranych dzieł. Ramowy plan wypowiedzi Określenie problemu – teza Literatura polska daje przykłady mistrzowskiego operowania groteską. Omówię najważniejsze realizacje, zwracając szczególną uwagę na to, co wyrażane jest za pomocą groteski. Kolejność prezentowanych argumentów Groteskowe sposoby obrazowania. Bohaterowie groteski. Język groteski. Groteska jako kategoria estetyczna twórczości Gombrowicza, Witkacego, Mrożka i Różewicza, a także Gałczyńskiego. Groteska w życiu codziennym. Wnioski Groteska jest
Żart, śmiech, satyra, groteska jako wyraz dezaprobaty wobec istniejącej rzeczywistości. Omów na wybranych przykładach literackich. W jakim jeszcze ujęciu temat literatury śmiechu może występować? Wątki ludyczne – czyli śmiech dla śmiechu, dla radości i dla rozrywki, nie tylko dla satyry i wytykania wad; Wielkie dzieła komediowe sceny teatru (polskie i obce); Słynne postaci komiczne i ich charakterystyka (nie zawsze są sympatyczne, nie zawsze są odstraszające); Śmiech, humor, komedia w służbie
Epoka Współczesność Epoka triumfu groteski w sztuce; groteska – próbuje oddać problemy współczesnego świata. Istotne kwestie: funkcjonowanie systemów totalitarnych, kryzys wartości mający u swoich podstaw m.in. II wojnę światową (niemożność porozumienia się ludzi, brak idei), kryzys relacji międzyludzkich (rozpad tradycyjnej rodziny, poczucie samotności w tłumie). Gatunek Dramat. Tango jest sztuką zbudowaną według klasycznych zasad – zachowuje np. ciągłość fabularną (akt I rozgrywa się późnym rankiem, II – w nocy, zaś III przed południem następnego dnia).
Zbyt duży nos, zbyt długie nogi. I ta mina – całkiem dziwaczna. Tak wyglądasz w krzywym zwierciadle. A jak wygląda w nim świat? Skąd to określenie? Byłeś kiedyś w gabinecie luster w wesołym miasteczku? Stoi tam szereg niezwykłych luster, które nie pokazują prawdziwego obrazu, ale wykrzywiają go, zmieniają. Jest to całkiem śmieszne, bo oto w jednym zwierciadle jesteś długim chudeuszem, a w kolejnym jesteś okrągły jak beczułka. W następnym z kolei masz maciupeńką głowę i wielgachne stopy. Tak właśnie działają krzywe zwierciadła.
Deformacja świata w literaturze to świadomy chwyt, charakterystyczny dla literatury XX wieku, choć bywał używany oczywiście wcześniej. Przecież literatura plebejska – sowizdrzalska i cały nurt karnawałowy był swoistą deformacją świata, zmianą jego hierarchii i wartości. Fantastyka romantyczna, wizyjność i symbolika młodopolska to też swoista deformacja. Lecz wydaje się, że w pełni zaczęli wykorzystywać ten zabieg nowocześni twórcy międzywojnia. Gombrowicz – Ferdydurke i późniejsze dramaty, Bruno Schulz – Sklepy cynamonowe, Witkacy
Groteska – termin ten wywodzi się z włoskiego (la grottesca) – ornament roślinny przeplatający się z fantastycznymi, wynaturzonymi figurami ludzi i zwierząt. To kategoria estetyczna właściwa utworom literackim, plastycznym, muzycznym i teatralnym. Podstawowe cechy: deformacja i wyolbrzymienie, paradoksalne prawa rządzące światem, mieszanie patosu z sarkazmem, powagi ze śmiechem, błazeństwa z rozpaczą i trwogą. Ważna kategoria estetyczna nielogiczność, rezygnacja z prawdopodobieństwa przedstawianych faktów, absurdalność postaci i wydarzeń; elementy niezwyczajne, fantastyczne, dziwaczne, zdeformowane i przerażające – upodobanie do karykatury, przejaskrawiania zjawisk i brzydoty; łączenie
Jeden dzień z życia zwykłego i zarazem nadzwyczajnego człowieka. Wszedłem do sklepu i poprosiłem o mleko. – Kosmiczne, zagęszczone czy naturalne? – zapytał mnie robot stojący przy ladzie. – Naturalne proszę – XXL 10 nalał mi mleka do bańki. Następnie wziąłem dwa kiszone ogórki z beczki i podszedłem do półki z transgeniczną żywnością, na której leżały niebieskie pomidory, pomarańczo-arbuzy i zmutowane kapusto-opowiadanie groteskowe-ogórki. – Pięć gmorów proszę – odpowiedziała kasjerka stojąca obok półki. Wyjąłem z kieszeni kartę kredytową, lecz
Było lato. Szłam ulicą. Słońce świeciło mi w oczy. Pamiętam tylko, że usłyszałam potężny huk. Nic nie widziałam. Okropnie bolała mnie głowa. Nagle poczułam przeszywający całe ciało ból i zobaczyłam jaskrawe zielone światło. Zamknęłam powieki. Były tak ciężkie, że każda próba uniesienia ich wiele mnie kosztowała. Wtedy usłyszałam czyjeś głosy: – Ktoś tu jest – mówił pierwszy, chyba męski. – Uważaj, może być nieobliczalny – powiedział piskliwie drugi kobiecy. – Nie ma
Komedia jest gatunkiem starożytnym. Powstała z tzw. Małych Dionizji – radosnego wiejskiego obrzędu ku czci Dionizosa – boga narodzin, śmierci, ale i rozpustnej zabawy. Przez wiele stuleci komedia była uważana za literaturę gorszego gatunku – przeznaczoną głównie dla rozrywki niższych warstw społecznych. Tę opinię zmienili dopiero twórcy renesansu i baroku. Udowodnili, że komedia może także służyć wychowywaniu i demaskowaniu ludzkich wad. Komedie Moliera Molier to pseudonim największego francuskiego komediopisarza XVII wieku. W swych utworach
Określają teksty, które musimy interpretować. Trzeba je bezbłędnie rozpoznawać. A nie są takie trudne. To kategorie – zjawiska, takie jak tragizm, komizm, groteska. Z jednym z nich na pewno będziesz miał do czynienia. PATOS Cechy: Wzniosłość i powaga tonu, ważny temat, silne emocje autora. Wymyślili starożytni, podejmowali wszyscy piszący górnolotnie i bardzo serio o ojczyźnie, bohaterach, walce, heroizmie, śmierci. Przykłady: W Trylogii opis pogrzebu Wołodyjowskiego. Kapłan zwraca się do zmarłego, nazywa
“Teatr nie odzwierciedla, teatr nie nie jest lustrem w którym przegląda się rzeczywistość. Teatr organizuje, ogniskuje, skupia i wzmacnia rzeczywistość.” Powyższa wypowiedź Tadeusza Różewicza może stać się kluczem do zrozumienia Kartoteki, pierwszego dramatu autora napisanego w roku 1958/59, który do dzisiaj zdumiewa i zaskakuje niejednego przecież czytelnika swoją niekonwencjonalną i zwariowaną po trosze konstrukcją. Kartoteka przekreśla bowiem koncepcję teatru tradycyjnego. Gdyby szukać w literaturze polskiej rodowodu dramatu awangardowego, to należałoby
Groteska jako podstawowa kategoria estetyczna XX wieku. Jak ukazywane są absurdalność i tragizm istnienia? Omów na przykładzie wybranych dzieł. Komentarz Tego tematu nie można nazwać łatwym – wymaga znajomości terminu groteska, cech tejże oraz… sporego nakładu pracy. Szkolne wiadomości na temat groteski na pewno nie wystarczą. Niezbędne będą pewne przygotowania – przekopanie się przez słowniki terminów literackich i specjalistyczną literaturę (teoria literatury). Zaletą tego tematu jest to, że materiału literackiego na pewno Ci
Kartoteka przekreśla koncepcję teatru tradycyjnego. Gdyby szukać w literaturze polskiej rodowodu dramatu awangardowego, to należałoby bez wątpienia wskazać na twórczość Leona Chwistka i Teatr Czystej Formy Witkacego. Również nie bez znaczenia byłyby tutaj doświadczenia teatru romantycznego, wszak Kartoteka zbudowana z luźnych scen nawiązuje w pewnym stopniu do struktury polskiego dramatu romantycznego, z tą różnicą, że wielkie sceny historyczne, w których Konrad, Kordian czy Irydion wygłaszali wzniosłe monologi, tutaj zostały zastąpione
Groteska – kategoria estetyczna funkcjonująca w plastyce, muzyce, filmie, literaturze, teatrze, którą charakteryzuje upodobanie do przerysowań, posługiwania się formami ekscentrycznymi, fantastyką i baśniowością oraz mieszanie ich ze światopoglądem opartym na zdrowym rozsądku. Cechuje ją prowokacyjny stosunek do świata i chęć polemiki z tradycją. Groteska charakteryzuje ją między innymi: tendencja do deformacji rzeczywistości; fantastyka, upodobanie do form osobliwych, ekscentrycznych, karykaturalnych, epatowanie brzydotą; absurdalność, zaburzenie związków przyczynowo-skutkowych, alogiczność; hiperbolizacja i deformacja; niejednorodność stylu; przemieszanie kategorii estetycznych,
Stulecie artystycznych eksperymentów, czyli nowatorskie zjawiska w literaturze XX wieku. Wstęp Nie ulega wątpliwości, że eksplozja nowatorskich zjawisk w literaturze nastąpiła właśnie w wieku XX. Nie można jednak zapominać, że zjawiska te pojawiały się już wcześniej. Każda epoka ma przecież swoją „straż przednią”: awangardowych twórców, odważnych i szokujących, nierzadko skazanych na niezrozumienie i odrzucenie. Ojciec nowoczesnej literatury Artystą uważanym często za ojca nowoczesnej literatury jest tworzący w oświeceniu Laurence Sterne. Jego dzieło Życie i myśli JW Pana Tristrama
Groteska jest jednym z najchętniej wykorzystywanych środków w twórczości Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. Spróbuj odnaleźć jej elementy w V fragmencie „Zaczarowanej dorożki”. Konstanty Ildefons Gałczyński Zaczarowana dorożka V Allegro cantabile Grzywa mu się i ogon bielą, wiatr dmucha w grzywę i w biały welon. Do ślubu w dryndzie jedzie dziewczyna, a przy dziewczynie siedzi marynarz. Marynarz łajdak zdradził dziewczynę, myślał: Na morze sobie popłynę. Lecz go wieloryb zjadł na głębinie. Ona umarła potem z miłości, z owej tęsknoty i samotności.
Wykładniki artystyczne komizmu, tragizmu, patosu, ironii oraz groteski – w zakresie niezbędnym do zrozumienia czytanych utworów. Komizm Zespół cech dzieła literackiego (ale także filmowego, teatralnego, publicystycznego, kabaretowego), których zadaniem jest wywołać wesołość odbiorcy. Z komizmem będziemy mieć do czynienia np. w poematach heroikomicznych (literatura), komediach i farsach (teatr), niektórych felietonach (publicystyka), skeczach (kabaret). To, oczywiście, tylko wybrane przykłady. Pamiętaj, że elementy komizmu można znaleźć także w dziełach „poważnych”, których celem bynajmniej nie jest rozbawienie czytelnika,
Groteska i jej elementy w dramaturgii współczesnej Jest to kategoria estetyczna, polegająca na przejaskrawianiu i odrealnianiu przedstawianego świata (elementy fantastyczne i baśniowe), prowokacyjnym mieszaniu stylów, piętrzeniu absurdalnych sytuacji, braku jednolitej, spójnej motywacji działania bohaterów. Znana od dawna, poważniejszą rolę zaczęła odgrywać dopiero w literaturze Młodej Polski, a szczególnie popularna stała się w XX w. Koniecznie przywołaj nazwisko St. I. Witkiewicza, którego twórczość miała typowo groteskowy charakter (postaci o dziwacznych nazwiskach
Funkcja eksperymentów artystycznych w literaturze i teatrze XX wieku (wybrane przykłady). Temat bardzo trudny, bo dzieła eksperymentalne są niełatwe w odbiorze w porównaniu z tradycyjną powieścią czy dramatem, wymagają znajomości i zrozumienia pewnych konwencji, nie zawsze są lubiane przez uczniów. Zadaniem piszącego jest nie tylko wymienienie utworów w jakimś sensie eksperymentalnych, ale także pokazanie, na czym eksperyment polega i czemu służy (funkcja!). Jak zacząć? Przykład: Artyści eksperymentują od zawsze. Szukają nowych form wyrazu. Gonią za
