Wędrówka jako sposób poznania świata i samego siebie. Przybliż dwóch bohaterów literackich, na których wędrówka zaważyła.
Co robi autor, chcąc bohatera swego utworu przedstawić w różnych, najdziwniejszych nawet sytuacjach? Wysyła go na wędrówkę. Cel może być różny – poszukiwanie skarbu, domu, ukochanej osoby. Podróż może trwać wiele lat, czasem nawet całe życie lub krótko – kilka dni, kilka godzin. Wędrowali bohaterowie mitów greckich, średniowieczni rycerze, renesansowi odkrywcy, emigranci. Motyw wędrówki zapewnia urozmaicenie. Wystarczy, że bohater zmieni miejsce pobytu i już za chwilę pojawiają się nowe postacie, ciekawe wydarzenia. Nie ma mowy o nudzie. Jaka jest jeszcze zaleta wędrówki? Bohater nieustannie jest stawiany w najbardziej nieoczekiwanych sytuacjach, a czytelnik może obserwować, jak też on sobie poradzi z przeciwnościami losu. Ujawniają się nowe cechy charakteru wędrowca, a ciągła zmiana miejsca jego pobytu pozwala autorowi na scharakteryzowanie przestrzeni, jaką bohater przemierza. Tajemnicze miejsca, wyjątkowe postacie – w czasie wędrówki bohater poznaje fikcyjny świat powieści, a wraz z bohaterem ten świat poznaje także czytelnik. To istotny cel zastosowania motywu wędrówki w utworze.
Niewątpliwie najbardziej znanym wędrowcem w literaturze jest Odyseusz. Dwadzieścia lat spędził poza domem, z czego dziesięć tułając się po morzach. A wszystko przez gniew boga Posejdona, który wojownikowi spod Troi nie mógł darować oślepienia cyklopa Polifema. Odyseusz wyrusza na wyprawę jako triumfator, zdobywca, wielki bohater. Dumnie dowodzi dwunastoma bogatymi okrętami. Jest pewien przychylności bogów, nie boi się przeciwności losu. Sprytny, przebiegły, odważny. Nic dziwnego, że bohaterowi sprzyjała bogini Atena, ceniąca ludzi o nieprzeciętnej inteligencji. I to właśnie przychylności Ateny Odys zawdzięcza szczęśliwy powrót do domu. Bogini wstawiała się za swym ulubieńcem u Zeusa, ratując wędrowca z wielu opresji, ona też opiekowała się Telemachem poszukującym wiadomości o zaginionym ojcu. W ciągu dziesięciu lat żeglugi Odyseusz musiał wielokrotnie wykazać się ogromną odwagą i nieprzeciętnym sprytem. Oszukał Polifema, oparł się syrenom, przeprowadził statek między okrutnymi potworami, Scyllą i Charybdą. Ale te przygody wiele go kosztowały. Zginęli wszyscy jego towarzysze, niektórzy z winy samego Odyseusza. To on przecież zadecydował o wyprawie do jaskini Polifema. Odys jest bohaterem odważnym i przebiegłym, ale niektóre decyzje przysporzyły mu wielu kłopotów, a jego załogę naraziły na niebezpieczeństwo. Żeglując przez dziesięć lat, Odys wyraźnie zmienia się. Hardy wojownik staje się pokornym pielgrzymem, który za najwyższą wartość uważa swój dom. Niegdyś poszukiwacz przygód, po latach tułaczki jest statecznym mędrcem, który wiele doświadczył i wycierpiał.
A teraz czas na prezentację nietypowego wędrowca. Nie był człowiekiem i nie wędrował w rzeczywistym świecie. Hobbit Bilbo Baggins przemierzał fantastyczne krainy, w których roiło się od niebezpiecznych stworzeń, a kresem podróży miała być Samotna Góra, siedziba okrutnego smoka Smauga. Hobbit na wędrówkę wyruszył trochę wbrew własnej woli. Kochał swą zaciszną norkę i wcale nie marzył o wielkich przygodach, a już na pewno nie o bitwie z goblinami i wykradaniu skarbu smokowi. Ale piękne opowieści krasnoludów i słowa zachęty ze strony czarodzieja Gandalfa sprawiły, że postanowił zaryzykować. Wkrótce okazało się, że niezbyt odważny i lekceważony przez krasnoludów hobbit jest najważniejszym członkiem wyprawy. Wielokrotnie musiał ratować z opresji swych towarzyszy – walcząc z monstrualnymi pająkami, oszukując elfy, sprytnie ukrywając się przed smokiem. Bilbo u szczytu Samotnej Góry już nie jest niepozornym, bojaźliwym hobbitem. Zmienił się, zmężniał, nauczył radzić siebie w najtrudniejszych sytuacjach. I chociaż nadal tęsknił do swego zacisznego domku, to jednak przekonał się, że nigdy nie powinniśmy mówić, że czegoś nie zrobimy, dopóki nie spróbujemy tego zrobić.
W Odysei zaprezentowane zostały nie tylko losy głównego bohatera. Równie istotne w treści utworu są te fragmenty , które informują o wierzeniach, kulturze starożytnych Greków. Bogowie, cyklopi, potwory, kanibale, Hades – przerażające i tajemnicze królestwo zmarłych – opisowi fantastycznych postaci i krain Homer poświęcił wiele miejsca w swej epopei. Wędrówka Odysa była pretekstem do zaprezentowania mitycznej krainy i jej mieszkańców.
Również fantastyczna jest trasa wędrówki hobbita. Tolkien, odwołując się do dawnych wierzeń celtyckich, stworzył swą własną, fantastyczną krainę zamieszkałą przez elfy, krasnoludy, gobliny i dziesiątki innych dziwacznych stworów. Dziwaczny jest przecież główny bohater powieści. Ale wielu czytelników utożsamia się z hobbitem, być może nawet bardziej niż z Odyseuszem. Bo hobbit jest przeciętny, a nie wyjątkowy. Ma swoje wady, lecz stara się je przezwyciężyć. To, co jednak najsilniej łączy obu bohaterów, to marzenie o powrocie do domu. Odys po dwudziestu latach wraca do Itaki, hobbit po roku do swojego Pagórka.
Jak to napisać?
Forma nie jest określona. Pamiętaj jednak, że bohaterem Twojej pracy jest wędrówka, a nie tylko dwie postacie literackie. Nie wystarczy, jeśli scharakteryzujesz bohaterów – wędrowników. Wyjaśnij, na czym polega znaczenie wędrówki, czemu służy ten motyw w utworach literackich.
Zanim napiszesz
Kto wędrował oprócz Odysa?
- Don Kichot,
- Jacek Soplica,
- Józio z Ferdydurke,
- Skawiński (Latarnik),
- hobbit,
- Mały Książę,
- Staś i Nel.
Co to znaczy, że wędrówka zaważyła na biografii? Zmieniła bohatera, nauczyła go czegoś, była najważniejszym wydarzeniem w jego życiu. na biografii.
Zobacz: