TYRTEIZM – termin pochodzi od Tyrteusza – poety i wodza greckiego z VII w. p.n.e., który wsławił się w bitwie pod Messeną. Stworzył on wzorzec poety-żołnierza, który łączy słowo i czyn, tworzy poezję patriotyczną i sam bierze udział w walce – taką właśnie postawę określa się mianem tyrteizmu. Natomiast poezja zagrzewająca do walki, opiewająca czyny bohaterów i wzbudzająca w słuchaczach emocje patriotyczne – nosi nazwę poezji tyrtejskiej. Ten typ poezji pojawia się w polskiej literaturze wielokrotnie – choćby w przypadku poezji romantyzmu krajowego, tworzonej przez poetów walczących w powstaniu listopadowym, potem – w dobie czasów wojny i okupacji – można nazwać Tyrteuszami poetów tej miary co Krzysztof Baczyński i Tadeusz Gajcy.