Co powinieneś pamiętać z gimnazjum?
O co zapyta polonista w liceum na rozpoznawczej kartkówce?
Kartkówka z antyku
- Kim był Homer?
Pierwszym epikiem, żył w VIII wieku przed naszą erą, był pieśniarzem (aojdem), stworzył dwa wielkie eposy: Iliadę i Odyseję. Od niego zaczyna się właściwie historia literatury naszego kręgu kulturowego. Tradycja głosi, że był to ubogi i niewidomy starzec. Dla Greków i Rzymian Homer był najwyższym autorytetem w literaturze.
- Kto napisał Eneidę i co było treścią tego eposu?
Wergiliusz – poeta rzymski, żył i tworzył za czasów cesarza Oktawiana Augusta. Był popularny wśród współczesnych i potomnych. Średniowiecze widziało w nim mędrca, astrologa – wręcz maga na przykład Dante w Boskiej komedii właśnie Wergiliusza czyni swoim mistrzem i przewodnikiem po czyśćcu i piekle. Eneida to trzeci ważny epos po Iliadzie i Odysei Homera. Dotyczy dziejów Eneasza – rycerza, który uciekł z płonącej Troi i został założycielem Rzymu.
- Co znaczą terminy – mit i mitologia?
Mitologia to zbiór mitów, czyli opowieści Greków (potem także Rzymian) wyrażających wierzenia tej społeczności. Zbiór mitów starożytnej Grecji jest dziś dla nas fascynującym zbiorem baśni, wyobrażeń starożytnych ludzi – i choć nie ma już wymiaru religijnego – wciąż zawiera prawdy o naturze ludzkiej.
Mit to opowieść o bogach, stworzeniu świata i człowieka, o dziejach rodów, o ludzkich uczuciach. Wyraża wierzenia danej społeczności, jest własnością wszystkich jej członków, obrazuje odwieczne emocje i postawy człowieka.
- Jaki obraz kojarzysz ze znanym Ci mitem ikaryjskim?
Upadek Ikara Piotra Breughla. Widać na nim tylko piętę tonącego chłopca, tymczasem na pierwszym planie oracz orze pole, w dali płynie statek, słowem, życie toczy się dalej mimo tragedii Ikara. Malarz, wielki mistrz renesansu, pokazał regułę istnienia – tragedie są zawsze osobiste, nie wstrzymują biegu codzienności. Romantyczny upadek obrazuje tylko pięta – mała jak mucha, na płótnie dominuje codzienność, proza życia. Jest to też opowieść o obojętności świata na ikarowe upadki i marzenia.
- Jak wyglądał teatr grecki?
Spektakle teatralne w Grecji odbywały się na powietrzu. Środek teatru stanowiła orchestra (tanecznia), na której chór, w liczbie do piętnastu osób, wykonywał rytmiczne ruchy i śpiewy. Za orchestrą znajdowała się scena zwana proscenium, na której grali aktorzy (tylko mężczyźni). Za proscenium znajdowała się scene – ściana, dzięki której głosy aktorów się odbijały i rozchodziły na całą widownię. Widzowie zasiadali na ławach (początkowo drewnianych, później kamiennych) wznoszących się stopniowo w górę. Od miejsc zwanych theatronem, z których oglądali przedstawienia, wzięła się nazwa teatr. Do dziś zachowało się bardzo dużo amfiteatrów greckich lub ich pozostałości. Do najbardziej podziwianych należą teatr Dionizosa w Atenach oraz amfiteatr w Epidauros.
- Czego dokonał Sofokles?
Był to twórca tragedii greckiej, autor Antygony i Króla Edypa. Należał do elity Aten, pełnił funkcje państwowe i kapłańskie To Sofokles wprowadził na scenę trzeciego aktora (dotąd występowało jednocześnie najwyżej dwóch).
- Kim była Antygona?
Antygona to córka Edypa, króla Teb, a siostra Polinejkesa i Eteoklesa oraz Ismeny. Jej bracia, rywalizując o władzę, doprowadzili do wojny – Eteokles nie dopełnił umowy i po roku panowania nie odstąpił tronu Polinejkesowi, a Polinejkes, uzyskawszy w królestwie Argos pomoc, napadł na Teby, aby dochodzić swoich praw. Obaj bracia zginęli, a władzę objął Kreon. Eteoklesa nakazał pochować jako bohatera, ze wszelkimi honorami. Jeśli chodzi o Polinejkesa – Kreon zakazał pogrzebu zdrajcy. Tematem tragedii jest czyn Antygony, która przeciwstawiła się rozkazowi króla i pochowała brata. Kreon był konsekwentny. Mimo że przestępstwa dokonała narzeczona jego syna – utrzymał wyrok w mocy i skazał Antygonę na powolną śmierć w lochu. Finisz tragedii to seria samobójstw: zabija się Antygona, zrozpaczony Hajmon (syn Kreona)i Eurydyka – jego matka, a żona Kreona.
https://aleklasa.pl/liceum/c155-powtorka-z-epok-literackich/c156-antyk/najwazniejsze-pojecia-z-poetyki
https://aleklasa.pl/liceum/c234-praca-domowa-w-liceum/c297-podpowiedzi-do-prac-domowych/w-kregu-prac-o-antyku