Dawid Copperfield
Lektura w epoce
Epoka wiktoriańska.
Tytuł
Dzieje, przygody, doświadczenia i zapiski Dawida Copperfielda juniora rodem z Blunderstone (których nigdy ogłaszać drukiem nie zamierzał) – tak tytuł powieści brzmi dokładnie. Właściwie odpowiada na pytanie: czym jest książka Dickensa.
Autor
Karol Dickens, wielki realista angielski, autor znanej Opowieści wigilijnej.
Gatunek
Powieść realistyczna, ukształtowana w formę pamiętnika. Zawiera wątki autobiograficzne – Dawid Copperfield podobny jest do samego Karola Dickensa.
Dawid Copperfield – sposób na za pamiętanie treści
Ułóż mapę miejsc dzieciństwa Dawida:
- Wroni Bór – dom, kraina dzieciństwa. Tu rodzi się Dawid – niestety po śmierci swojego ojca. Tu jego ciotka Betsy, oczekująca dziewczynki, nie godzi się na psikus losu – nie chce znać chłopca i znika. Tu spędza szczęśliwe dzieciństwo z matką i wierną niańką Pegotty – do chwili, gdy w ich życiu pojawi się pan Murdstone i ożeni się z matką Dawida.
- Łódź pana Pegotty – miejsce, w którym Dawid zaznaje radości i bardzo życzliwego przyjęcia – czas spędzony u rodziny Pegotty podczas ślubu matki z panem Murdstone.
- Szkoła w Londynie – Dawid zostaje wysłany tu za karę – ugryzł w rękę pana Murdstone, który wymierzał mu razy batem. Szkolne życie Dawida to smutny okres, szkoła jest koszmarna, jej dyrektor pan Creakle – to nader podejrzana kreatura. Ale Dawid poznaje tu przyjaciół – Steetforda iTraddlesa. Dawid właściwie już nie wróci do domu – jego matka młodo umiera niedługo po urodzeniu dziecka, braciszek Dawida też, Murdstone przejmuje majątek, Dawidowi przypada w udziale los biednego sieroty.
- Praca w Londynie – w spółce Murdstone i Grindby w roli pomywacza butelek.
- Dom ciotki Betsey w Dover – nareszcie ciepła przystań. Aby dotrzeć do tego punktu na mapie, Dawid musi przedsięwziąć ucieczkę i odbyć długą podróż – jako samotny dziewięcioletni chłopiec. Dociera wreszcie do domostwa ciotki, która nie jest osobą złą, pokocha chłopca i stworzy mu dom.
Trzy najważniejsze pytania:
O czym jest właściwie David Copperfield, jakie tematy uznasz za najważniejsze?
- Wiodący temat to dzieje Dawida – jego nieszczęśliwe dzieciństwo, szkoła, potem życie u ciotki, wykształcenie, miłość.
- Ale biografia Dawida staje się pretekstem, by podjąć temat dobra i zła, napiętnować uczynki okrutne, a chwalić dobre.
- Poza tym powieść jest też portretem wiktoriańskiej Anglii, prezentuje mentalność ówczesnych ludzi, obyczaje, wartości, jest krytyką szkół w rodzaju przybytku pana Creakle…
- Dawida Copperfielda zalicza się do powieści o dojrzewaniu, bo pokazuje dokładnie rozwój, kolejne etapy wykształcenia i nauki życia głównego bohatera. Takich powieści literatura Europy zna sporo – nazwano je powieściami dojrzewania.
Co pamiętać o postaciach powieści?
Postaci jest mnóstwo – to cecha realistycznych powieści panoramicznych, są więc pierwszoplanowe, drugorzędne, są też postacie tła. Te ważne, biorące udział w akcji głównej zestawia Dickens, posługując się zasadą kontrastu. Jego bohaterowie są źli – jak państwo Murdstone, lub dobrzy – jak rodzina Peggotty. Przy tym jest Dickens humorysta – kreuje typy niepowtarzalne, dziwadła, osobowości oryginalne – należy do nich ciotka Betsy, pan Micawber, czy taka epizodyczna osoba jak stangret Barkis.
Jaki jest Dawid Copperfield, czy to ważny bohater?
Dawid Copperfield to postać pozytywna, należy do grupy bohaterów – sierot, do bohaterów dojrzewających i kształtujących swój charakter. Budzi sympatię czytelnika, chociaż zdarzają mu się błędy, a jego niektóre wady – jak zaślepienie, choćby
w sprawie niecnego Uriasza Heepa lub miłości do Agnieszki mogą być denerwujące, czytelnik widzi je dobrze z boku, ale cały czas sprzyja i dobrze życzy bohaterowi. Jako krzywdzone dziecko budzi współczucie. Ponieważ jest to chłopiec zdolny, inteligentny, prawy, daje sobie w życiu radę.
Serwis pytań
Dawid Copperfield jest głównym bohaterem utworu. Zbierz dane do charakterystyki chłopca.
Czytelnik poznaje biografię bohatera od dnia jego narodzin po czasy, kiedy jest dorosłym mężczyzną. To znaczy, że bohater się zmienia, dorasta, dojrzewa, uczy życia. Jego charakter kształtują napotkani ludzie i zdarzenia. Z pewnością jest Dawid bohaterem pozytywnym, czytelnik utożsamia się z nim, pragnie szczęśliwego zakończenia niepowodzeń bohatera.
- Jako mały chłopiec jest ukochanym dzieckiem matki.
- Jako pasierb Murdstone’a jest ofiarą złego człowieka, jest bity i zastraszony. Stara się być grzeczny – ale potrafi też ugryźć swego oprawcę.
- Jako uczeń szkoły pana Creakle jest chłopakiem dobrym, życzliwym, pragnie przyjaźni. Gdy jest szykanowany w szkole, budzi ogólne współczucie.
- Ale też – wykazuje się naiwnością, ulega Steetfordowi, powierza mu pieniądze, słucha jego poleceń, zdradza tajemnicę profesora Mella. Czy świadczy to o słabym charakterze? Nie, raczej o tym, że Dawid jest na etapie poszukiwania wartości w życiu, ufa wszystkim i nie umie odróżnić oszustwa od prawdy.
- Jako uciekinier i dziesięcioletni podróżnik – jest odważny, bo w ogóle decyduje się na ucieczkę i odnalezienie ciotki, współczujący – pomaga Micawberowi, naiwny – daje się odszukać i okraść.
- Jako młody człowiek zostaje prawnikiem – osobą bardzo uczciwą, kochającą, oddaną ciotce. Ale jako młodzieniec też ma kłopoty z odróżnieniem ludzi dobrych od złych, rozpoznaniem własnych uczuć. Na rodzinę Peggoty sprowadza nieszczęście w postaci Streetforda, który skrzywdzi Emilkę.
- Nie umie dostrzec miłości Agnieszki. Ale w końcu po latach jest człowiekiem, który odnalazł swoją drogę życiową, założył rodzinę i osiągnął spokój. Został pisarzem – jak Dickens, którego wiele cech nosi.
Jaki świat poznałeś dzięki lekturze Davida Copperfielda?
Dickens stwarza w swojej powieści obraz Anglii tamtych czasów – czytelnik wtapia się w świat wiktoriańskiego domu, szkoły, miasta. Poznaje obyczaje irożne typy ludzkie, poznaje także czarne strony ówczesnego życia – jak choćby Londyn oczami pracującego już Dawida. To świat dobrych uczuć i miłości – matki, Pegotty, ciotki.
Ale i fałszu, oszustwa, zła – ojczym Murdstone, Streetford, Uriasz Heep. Dickens opisuje swoją współczesność tak, że znajdujemy się w niej jak w swoim świecie – a ubarwia ją humorem i paradą postaci dziwacznych, chociaż dobrych.
Istnieje anegdota, że jak umarł Karol Dickens, dziecko zapytało, czy to umarł Święty Mikołaj. Jak myślisz, dlaczego?
Dlatego, że jest to jeden z pisarzy, którzy szczególnie przejmowali się niedolą dzieci, protestowali przeciw złu wyrządzonemu dzieciom. Jako autor Opowieści wigilijnej stworzył piękny obrazek świąt. W jego powieściach chore dzieci można wyleczyć dzięki dobrym ludziom, zło zostaje ukarane, zdarzenia kończą się happy endem.
To wzruszające prezenty – dlatego skojarzenie Dickensa ze Świętym Mikołajem jest zaskakująco trafne.
Zobacz:
https://aleklasa.pl/gimnazjum/c267-lektury-do-egzaminu/dawid-copperfield-2
https://aleklasa.pl/liceum/c111-jak-odpowiadac-z-polskiego/realizm-pozytywizm/c139-realizm/co-mozesz-powiedziec-o-sylwetce-tworczej-karola-dickensa
