Na egzaminie jest wymagana umiejętności stworzenia własnego tekstu. Oprócz długiej formy trzeba też wykazać się umiejętnością budowania wypowiedzi w kilku tzw. krótkich formach. Wydają się one banalnie proste, ale bardzo łatwo stracić przez nie punkty. Dlaczego? Ponieważ są bardzo sformalizowane, czyli wymagane jest ścisłe zachowanie formy. Pominiecie któryś z elementów – np. podpis w liście czy datę w podaniu – i już lecą punkty.
Odpowiednia kompozycja
Każda forma ma określoną, trójczłonową kompozycję – wstęp, rozwinięcie i zakończenie. Pamiętaj o jej zachowaniu i o odpowiednich proporcjach! Jeśli dobrze przemyślisz kompozycję pracy, spójnie i logicznie połączycie ze sobą trzy podstawowe części i zachowacie odpowiednie proporcje
Zaproszenie
Zaproszenie możecie kierować do różnych osób – przyjaciół i rodziny (wtedy to zaproszenie nieoficjalne) lub do instytucji czy nieznanych osób (wtedy to zaproszenie oficjalne). Bez względu jednak, do kogo będziecie je kierować, musi zawierać pięć stałych elementów:
kto zaprasza, kogo, na co, dokąd, kiedy
Składa się z kilku stałych elementów.
Z wielką przyjemnością mamy zaszczyt zaprosić Państwa na wystawę prac plastycznych wykonanych przez uczniów kółka plastycznego w naszej szkole.
Uroczyste otwarcie wystawy odbędzie się 1 kwietnia 2004 r.
o godz. 18 w świetlicy Gimnazjum nr 32 przy ul. Jaracza.
Samorząd uczniowski
Stałe elementy zaproszenia:
- Formułka wstępna – zazwyczaj jest to zwrot:
- Miło mi zaprosić…,
- Mamy zaszczyt zaprosić…,
- Zz ogromną radością zapraszam…
- Rodzaj uroczystości – czyli z jakiej okazji zostało napisane zaproszenie – urodzin, spotkania ze znaną osobą, a może wystawy, której byłeś organizatorem.
- Miejsce – określone najdokładniej jak się da. Jeśli zaproszenie jest nieoficjalne, podanie miejscowości nie jest konieczne (przecież wszyscy Twoi bliscy wiedzą, że mieszkasz we Wrocławiu, a nie Warszawie!). Podaj za to ulicę, budynek, numer budynku i mieszkania (lub sali).
- Zwrot do adresata – czyli informacja, kogo zapraszasz. Uwaga! To bardzo ważne – zaproszenie może być oficjalne (do osób dorosłych, ogólnie szanowanych, do kogoś, kogo nie znasz, do instytucji i urzędów) lub nieoficjalne (do koleżanek, bliskich znajomych i rodziny). W pierwszym przypadku możesz użyć zwrotu Szanowni Państwo, Szanowny Panie – w drugim Kochana Mamo, Droga Ciociu. Koniecznie pamiętaj o wielkiej literze w zwrotach Pan/ Państwo/ Mama/ Ty.
- Termin – konieczna będzie cała data (czyli rok, miesiąc, dzień) i godzina – nie zapomnij o niej!
- Podpis – bardzo ważny – zaproszenie nie może być anonimowe! W przypadku zaproszenia oficjalnego musisz się podpisać imieniem i nazwiskiem, przy zaproszeniu nieoficjalnym wystarczy samo imię. Uwaga!
Czasami nadawcą zaproszenia może być jakaś grupa – np. członkowie szkolnego teatru lub uczniowie klasy IIIa!
Taki temat może pojawić się na egzaminie:
Ułóż dwa zaproszenia na szkolne przedstawienie: jedno skierowane do uczniów twojej szkoły, drugie do rodziców.
Pamiętnik
Możesz zostać poproszony o napisanie fragmentu swojego pamiętnika. Egzaminatorzy mogą też poprosić Cię o wcielenie się w jakąś znaną Ci postać – historyczną czy literacką.
4 maja 2004, wieczór
Jutro moja chwila prawdy – egzamin. To chyba będzie cud, jeśli do tego czasu nie umrę! Rany, mam wrażenie, że nic nie umiem – totalnie nic! W głowie zamiast czegoś, co choć trochę przypominałoby mózg, sama sieczka – myli mi się Krasicki z Krasińskim, przestałam rozumieć mechanizm powstawania bryzy, że już nie wspomnę o wzorach… Ale będzie kicha! A najbardziej denerwuje mnie to, że ojciec znowu zacznie swoje gadanie – a nie mówiłem, trzeba było jeszcze więcej siedzieć w necie, zamiast się uczyć…
No dobra – co ma być, to będzie! Trzymaj za mnie kciuki, mój Pamiętniczku kochany – jutro się wszystko okaże!
Data – każdy zapis w pamiętniku musi mieć datę; dodatkowo może być też opatrzona dopiskiem typu: rano, wieczór.
Temat pamiętnika – to przede wszystkim Twoje odczucia. Pisz więc o tym, co Ci się przydarzyło, jak się czujesz, co myślisz, z czego się cieszysz, a czego obawiasz.
Język – swobodny, bliski potocznemu. Piszesz przecież dla siebie, nie sil się więc na literacki styl! Możesz używać gwary, wyrazów potocznych, wykrzyknień czy zabawnych powiedzonek.
Zwrot do adresata – możesz zastosować pewien chwyt: określić adresata swoich zwierzeń. Zrób pamiętniczek swoim przyjacielem, któremu się zwierzasz.
Ogłoszenie
Ta forma charakteryzuje się wielką oszczędnością słowa. Naucz się więc zwięzłego pisania – tak aby w jak najmniejszej liczbie słów zawrzeć wszystkie istotne informacje. Czego mogą dotyczyć ogłoszenia? Właściwie wszystkiego! Sprzedaży, kupna, zamiany, informacji o znalezieniu bądź też zgubieniu czegoś.
Uwaga!
24 marca tego roku przy parku im. Generała Sowińskiego zaginął mały, rudy jamnik. Znalazcę bardzo proszę o kontakt telefoniczny (6580022). Prosić Magdę.
Czeka nagroda!
Musi zawierać kontakt do osoby, która napisała ogłoszenie – najlepiej, jeśli będzie to telefon, ale wystarczy też adres – tylko dokładny! Powinno być też podpisane – wtedy od razu wiadomo, z kim się kontaktować.
Jaki temat może pojawić się na egzaminie:
Zamierzasz udzielać korepetycji. Zredaguj ogłoszenie, które ukaże się w szkolnej gazetce.
Ogłoszenie może mieć datę – wtedy wiadomo, kiedy zostało napisane i czy może być jeszcze aktualne.
Od razu przejdź do konkretów! Informacje muszą być podstawowe, ale zawierające ważne szczegóły (niepotrzebne byłoby pisanie, że pies przepada za wędzoną rybą, ale podanie rasy i koloru jest niezbędne!).
Dedykacja
Umieszcza się ją na początku książki czy na odwrocie zdjęcia. To myśl, formułka podziękowania bądź informacja, którą chcemy przekazać jakiejś osobie. Musi być dostosowana do okazji i obdarowywanej osoby – każda dedykacja jest bardzo osobista, indywidualna. Może zawierać króciutki cytat, informacje, czemu akurat ta książka, fotografia została podarowana w prezencie.
Warszawa, 6 grudnia 2003
Czy to nie wspaniałe, że Ty i ja żyjemy w tym samym czasie?…
Paulince – mojej przyjaciółce, na którą zawsze mogę liczyć– z najserdeczniejszymi życzeniami urodzinowymi
Małgosia Bziuk
Elementy dedykacji
- Bardzo miło, kiedy napiszesz, komu dokładnie przeznaczasz dedykację – bezosobowa jest bez uczuć!
- Dedykacja może zawierać cytat. Musi być krótki i zrozumiały dla osoby, dla której dedykacja jest przeznaczona.
- Miejsce i data ofiarowania prezentu z dedykacją.
- Z jakiej okazji została napisana dedykacja.
- Podpis – zawsze pełne imię i nazwisko! (wyjątkiem jest bliska rodzina – rodzicom nie musisz podpisywać się nazwiskiem).
Taki temat może pojawić się na egzaminie:
Napisz trzy książkowe dedykacje: dal przyjaciela, mamy i wychowawczyni.
Plan
W jakiej sytuacji spotkasz się z poleceniem napisania planu? Kiedy będziesz musieli zrobić spis najważniejszych wydarzeń – czy to z przytoczonego artykuły, czy z lektury (na egzaminie raczej się z tym nie spotkacie), czy też z jakiegoś zdarzenia (np. wycieczki).
Pamiętaj! Plan musi być napisany zgodnie z kolejnością występowania zdarzeń, czyli chronologicznie!
Bądźcie konsekwentni!
Bardzo ważne przy pisaniu planu! Dlatego koniecznie zwróć uwagę na to, w jakiej formie piszecie punkty – czy są to zdania pojedyncze, same wyrazy, czy może równoważniki zdań. Niedopuszczalne jest mieszanie form!
Popatrz też, w jaki sposób graficznie oznaczasz kolejne punkty planu. Czy są to cyfry (jeśli tak, to rzymskie czy arabskie), czy może litery (małe czy wielkie). Brak takiej konsekwencji skończy się odjęciem punktów!
Zwróć uwagę!
O napisanie jakiego planu zostaliście poproszeni – ramowego czy szczegółowego? Ramowy przedstawia tylko najważniejsze wydarzenia, szczegółowy jest dużo dokładniejszy (co będzie się przejawiało np. w podpunktach).
Można pisać plan wydarzeń (często robisz to podczas omawiania lektury), można też układać plan uroczystości, jakiegoś wydarzenia. I to właśnie z tym drugim rodzajem planu być może będziesz musiał się zmierzyć na egzaminie.
Plan wycieczki/uroczystości
Służy poinformowaniu uczestników o tym, jak w przybliżeniu będzie wyglądała wycieczka czy uroczystość. Organizator chce, aby uczestnicy wiedzieli, czego mogą się spodziewać.
Przykładowy temat:
Ułóż w punktach plan jednodniowej wycieczki klasowej do któregoś z miast europejskich. Zaplanuj zwiedzanie co najmniej trzech obiektów.
Jak rozumieć temat?
Jesteś organizatorem wycieczki. W kilku punktach przedstawiasz po kolei (to ważne!), co klasa będzie zwiedzać. Celem wycieczki jest miasto europejskie, a w nim co najmniej trzy zabytki (prawdziwe, nie wymyślone!). Informacji o zabytkach (a raczej podpowiedzi, jakie to mają być zabytki) szukasz w tekstach źródłowych umieszczonych w arkuszu, ale też w swojej głowie (przyda się więc wiedza z historii sztuki).
Informacje, których nie może zabraknąć:
- Właściwie wybranego celu wycieczki: miasto w Europie.
- Wymienienia trzech zabytków.
- Elementów niezbędnych w planie wycieczki (przejazd, posiłek, czas wolny).
- Odpowiedniej formy – punkty planu zazwyczaj są równoważnikami zdań (przykładowo: Zwiedzanie Zamku Królewskiego). Mogą też być zapisane w formie zdań (przykładowo: Wycieczka zwiedza Zamek Królewski). Właściwszą i jednocześnie bardziej oczekiwaną, nawet wymaganą przez egzaminatorów formą jest ta z równoważnikami.
Taki temat może pojawić się na egzaminie:
Ułóż szczegółowy plan szkolnej wycieczki do Warszawy.
Notatka
To inaczej skrócenie jakiejś dłuższej wypowiedzi. Możecie zostać poproszeni o napisanie notatki np. do encyklopedii.
Jak więc powinna wyglądać taka notatka?
- Ma ona zawierać tylko najpotrzebniejsze informacje – zrezygnujcie więc z podawania szczegółów.
- Dostosujcie formę notatki do tematu – inaczej będzie wyglądała wspomniana już notatka, która pojawi się w encyklopedii, inaczej notatka z informacją, co masz kupić w sklepie.
Taki temat może pojawić się na egzaminie:
Napisz o sobie notatkę, jaka za kilkadziesiąt lat mogłaby się pojawić w encyklopedii.
Podanie
To pismo urzędowe. Co to oznacza? Że trzeba w nim zachować określony układ i porządek. W tej formie nie ma miejsca na dowolność – nawet słownictwo jest bardzo sformalizowane!
Kiedy będziesz pisać podanie? Kiedy będziesz chciał coś załatwić – dlatego podania pisze się do instytucji lub osób, od których coś zależy (np. możecie pisać podanie do dyrektora szkoły).
Pamiętaj o stałych elementach podania:
- miejscowości i dacie
- informacji o nadawcy
- informacji o adresacie
- treści podania
- podpisie
Każdy z tych elementów musi być wpisany w odpowiednie miejsce na kartce.
Na pewno przydadzą Wam się charakterystyczne zwroty, zwyczajowo używane w podaniach:
Rozpoczęcie:
- Zwracam się z uprzejmą prośbą…
- Uprzejmie proszę o…
Argumentowanie:
- Swoją prośbę motywuję tym, że…
- Swoją prośbę uzasadniam następująco…
Zakończenie:
- Liczę na Państwa przychylność.
- Zwracam się z prośbą o pozytywne rozpatrzenie mojego podania.
Kielce, 16 marca 20….
Renata Fryc
ul. Dorycka 13
15-768 Piaski
Dyrekcja Gimnazjum nr 1
im. Mikołaja Kopernika
w Łapach
Podanie
Zwracam się z uprzejmą prośbą o zapisanie mnie na obóz językowy organizowany w te wakacje przez naszą szkołę.
Swoją prośbę motywuję tym, że nauka języka obcego idzie mi bardzo dobrze i chciałabym mieć możliwość rozwijania swoich umiejętności. W przyszłości chciałabym zostać tłumaczem.
Liczę na pozytywne rozpatrzenie mojego podania.
Z poważaniem
Renata Fryc
Uczennica klasy II b
Stałe elementy podania
- Nadawca – osoba, która pisze podanie. Oprócz imienia i nazwiska konieczny jest dokładny adres. Ta część podania znajduje się w lewym górnym rogu.
- Miejscowość i data – w prawym górnym rogu.
- Adresat – osoba (lub nazwa instytucji), do której kierujemy podanie. Pod datą.
- Treść podania – tutaj musisz przedstawić swoją prośbę. Zapamiętaj charakterystyczne zwroty: zwracam się z uprzejmą prośbą, swoją prośbę motywuję (uzasadniam) tym, że…, z nadzieją oczekuję na pozytywne rozpatrzenie mojego podania.
- Podpis – poprzedza go zwyczajowa formułka: z wyrazami szacunku, z poważaniem. Pamiętaj – nawet jeśli podanie pisałeś na komputerze, musisz podpisać się ręcznie – całym nazwiskiem i bardzo wyraźnie.
Taki temat może pojawić się na egzaminie:
Napisz podanie do dyrektora szkoły, w którym poprosisz o możliwość zdawania egzaminu poprawkowego z matematyki.
Opis
Jest bardzo często wykorzystywany w innych formach wypowiedzi – i to często nieświadomie. Zapamiętaj kilka podstawowych kategorii, które musisz uwzględnić, aby twój opis był prawidłowo skonstruowany:
- Przedstawienie tego, co opisujesz. Musi się znaleźć na początku – żeby czytający wiedział, o czym czyta.
- Wszystkie elementy, które są charakterystyczne dla opisywanego przedmiotu. W każdym przypadku opis musi być szczegółowy – tak, żeby można było sobie dokładnie wyobrazić czy to opisywaną sytuację, czy też jakiś przedmiot. Pamiętaj, żeby przy opisie nie szczędzić przymiotników!
Opis przedmiotu
Ważne będzie dokładne podanie kształtu, wielkości, koloru i materiału, z którego wykonany jest opisywany przedmiot.
Opis pejzażu
Przy opisie krajobrazu musisz wyróżnić: położenie geograficzne, roślinność, ukształtowanie powierzchni, zjawiska przyrodnicze (np. burzę, tęczę), zwierzęta występujące na danym terenie. Koniecznie zwróć uwagę na porę dnia i roku – ten sam krajobraz zupełnie inaczej opiszesz zimowym rankiem i wiosenną nocą. A może opiszesz charakterystyczne dla danego miejsca zapachy i dźwięki?
Opis dzieła sztuki
Przygotuj się – pytanie o opis np. obrazu może pojawić się na egzaminie! Nie jest trudny, ale musisz wiedzieć, na co zwrócić uwagę. Przede wszystkim określ technikę, w której wykonano dzieło – czy jest to obraz olejny, kolaż, a może akwarela. Naucz się patrzeć na obraz pod kątem planów – najpierw napisz , co widzisz na pierwszym planie, potem opisz plan drugi, dalszy i tło obrazu. Co jeszcze? Musisz umieć opisać nastrój, który wywołuje dzieło, i jego tematykę – i to nie tylko przedstawioną w sposób dosłowny, ale i znaczenie symboliczne.
Opis sytuacji
Ten opis informuje o zdarzeniu, które rozegrało się w określonym miejscu i czasie. Charakteryzuje się dużym dynamizmem – dlatego pamiętaj o stosowaniu czasowników oznaczających ruch i działanie.
Opis przeżyć wewnętrznych
Możesz zostać poproszony o opisanie każdego uczucia bądź stanu – strachu, przyjaźni, obawy czy wzruszenia. O czym musisz pamiętać? O podaniu przyczyny opisywanych przeżyć i o tym, jak one się objawiają – opisz więc wyraz twarzy, spojrzenie, gesty. Przy opisie przeżyć wewnętrznych sięgnij też po bardzo bogaty zbiór związków frazeologicznych – ubarwią Twoją pracę!
Tworząc jakikolwiek opis, nie zapomnij o własnej opinii!
Charakterystyka
To nic innego jak opis jakiejś osoby – postaci literackiej lub kogoś, kogo znasz – choćby z widzenia. Nauczyciele (i egzaminatorzy!) chętnie po nią sięgają, więc przypomnij sobie jej elementy:
- Przedstawienie postaci – zacznij od tego, kogo opisujesz. Jeśli ta postać nie została Ci narzucona, napisz, dlaczego właśnie ją wybrałeś.
- Wygląd zewnętrzny.
- Sposób bycia – zachowanie i usposobienie.
- Zainteresowania i uzdolnienia.
- Cechy osobowości, charakteru i poglądy opisywanej osoby.
- Twoja ocena postaci – bardzo ważna! Wcale nie musi być pozytywna – możesz zostać przecież poproszony o napisanie charakterystyki postaci, z której postawą się nie zgadzasz, od której bardzo się różnisz. Ale pamiętaj – jeśli krytykujesz, musisz uzasadnić swoje stanowisko!
Uważaj!
Przy pisaniu charakterystyki bardzo łatwo wpaść w dwie pułapki – powtarzania ciągle tych samych wyrazów (pamiętaj o określeniach bliskoznacznych!) i wyliczania cech (cechy, które podajesz, możesz popierać przykładami).
Recenzja
To krytyczne omówienie jakiegoś dzieła sztuki lub wydarzenia kulturalnego. Składa się z dwóch części – informacyjnej (co recenzujesz) i oceniającej (czyli twojej opinii). Jaki cel ma recenzja? Przede wszystkim ma poinformować czytelnika o istnieniu recenzowanego dzieła. Ma też charakter oceniający – często zachęci, albo odwrotnie – zniechęci – do przeczytania recenzowanej książki czy obejrzenia filmu.
O czym musisz pamiętać?
- O konkretach! Musisz podać dokładne i prawdziwe informacje. Recenzja musi obfitować w szczegóły – im ich więcej, tym lepiej. Jeśli jednak nie jesteś czegoś pewien (np. nazwisk drugoplanowych bohaterów), po prostu je pomiń.
- O fachowym słownictwie – pisząc o sztuce teatralnej lub filmie, nie obejdziesz się bez pewnych terminów (np. scenografia, rekwizyty, kaskader, reżyser).
- Żeby nie streszczać utworu! To ogromny błąd! Masz tylko wprowadzić w tematykę utworu, zachęcić (lub zniechęcić) do niego.
- O swojej opinii. Recenzja jest subiektywna – śmiało więc pisz, co Ci się podobało, a co nie. Ale uwaga – swoje zdanie musisz poprzeć argumentami!
Sprawozdanie
To dokładna relacja ze zdarzeń, których byłeś uczestnikiem. Co możesz relacjonować? Relacjonować możesz wszystko: przedstawienie teatralne, szkolną akademię, szkolną wycieczkę, mecz piłkarski czy szkolny apel. Sprawozdanie jest formą, która ma stałe elementy – bez trudu sobie z nim poradzisz, jeśli będziesz ich przestrzegał.
Pamiętaj o zaznaczeniu:
- jakie wydarzenie relacjonujesz?
- gdzie się odbyło?
- kiedy?
- z jakiej okazji?
- jak było?
- twoje ocena wydarzenia
Pamiętaj!
- Sprawozdanie musi obfitować w szczegóły. Zapamiętaj metodę sześciu pytań:
- co się wydarzyło,
- gdzie,
- kiedy,
- dlaczego,
- jak przebiegało dane wydarzenie,
- kto w nim uczestniczył.
Jeżeli spełnicie tę zasadę, sprawozdanie będzie pełne.
- Przedstaw wydarzenia w porządku chronologicznym.
- Selekcjonuj wydarzenia – te mniej istotne lub ważne tylko dla niektórych uczestników pomiń.
- Sprawozdanie zawiera część informacyjną (w części informacyjnej sprawozdania bardzo ważny jest obiektywizm) i oceniającą (twoje wrażenia i refleksje). Od tej zasady nie ma odstępstwa – jeśli tylko poinformujecie o danym wydarzeniu (nawet bardzo szczegółowo), a zapomnicie o własnej ocenie, nie dostaniecie maksymalnej liczby punktów!
Taki temat może pojawić się na egzaminie:
Napisz sprawozdanie z przebiegu dzisiejszego egzaminu.
Pamiętaj!
- Zbierz dokładne informacje na temat opisywanego wydarzenia.
- Twój opis powinien być rzeczowy i konkretny.
- Wydarzenia muszą być przekazane w porządku chronologicznym.
- Nie szczędź szczegółów – podawaj daty, miejsca, nazwiska.
- Przedstawiaj tylko te wydarzenia, które były naprawdę istotne.
Wywiad
To zapis rozmowy albo z kimś znanym (aktorem, pisarzem, reżyserem), albo z kimś, kto ma coś do powiedzenia w interesującej nas sprawie (np. uczestnikiem szkolnej wyprawy w Tatry). Możesz też zostać poproszony o przeprowadzenie wywiadu z jakąś postacią literacką.
O czym musisz pamiętać?
- O tytule – nie może być banalny. Pamiętaj, że wywiad jest artykułem i już sam temat powinien zachęcić czytelnika do przeczytania go.
- O przedstawieniu osoby, z którą przeprowadzasz wywiad – to, że Ty ją doskonale znasz, nie musi oznaczać, że znają ją wszyscy.
- O odpowiednich proporcjach – to nie Ty (osoba pytająca) jest w wywiadzie najważniejsza. Wywiad ma charakteryzować rozmówcę, a nie pytającego – zadbaj więc o to, by pytania były krótkie, a odpowiedzi wyczerpujące i ciekawe.
- O konkretach – do każdego wywiadu trzeba się przygotować – musisz wiedzieć, o czym będziecie rozmawiać!
- O unikaniu oklepanych pytaniań – bądź pomysłowy! Ile razy można czytać o tym, którą ze swoich ról aktor wspomina najlepiej?
Rozprawka
To jedna z najtrudniejszych form wypowiedzi – i jest naprawdę duże prawdopodobieństwo, że pojawi się na egzaminie!
Pamiętaj!
Rozprawka służy uzasadnieniu swoich racji za pomocą odpowiednich argumentów. Gdzie może leżeć trudność? W języku rozprawki – jest bardzo charakterystyczny i wiele w nim sformułowań, których powinieneś się nauczyć.
Zapamiętaj, jak wygląda typowy schemat rozprawki.
I. Postawienie tezy
Zostaje ona zawarta w temacie pracy. Możesz się z nią zgodzić lub nie – to zależy od tego, jak jest sformułowany temat.
Jakich zwrotów możesz użyć, gdy formułujesz tezę?
– moim zdaniem; nie mogę nie zgodzić się z poglądem; w pełni zgadzam się tezą przedstawioną w temacie; nie zgadzam się z opinią, że…
II. Argumenty na poparcie Twojego stanowiska
To najważniejsza część rozprawki. Od tego, czy przedstawisz przekonujące i uporządkowane argumenty, będzie zależała ocena wypracowania.
Jak uporządkować kolejne argumenty?
Przydatne mogą się okazać sformułowania: świadczy o tym przykład; jestem przekonany, że…; nie można zapomnieć o…; na poparcie mojej tezy chciałby przytoczyć… Unikaj monotonnego wprowadzania kolejnych argumentów: pierwszym argumentem jest, drugim argumentem jest…
III Potwierdzenie tezy lub jej obalenie
Czyli podsumowanie Twoich rozważań.
W zakończeniu rozprawki sięgnij po zwroty: z tego, co napisałem, wynika; mam nadzieję, że udało mi się udowodnić; przytoczone przez mnie argumenty wskazują, że…
Artykuł
Artykuł to tekst wydrukowany w gazecie – bez względu na to, czy będzie to szkolna gazetka, miesięcznik poświęcony fotografii czy edukacyjny dwutygodnik.
Celem artykułu jest dostarczanie informacji na temat jakichś wydarzeń – to kryterium będzie spełniała więc i notatka prasowa, i reportaż, i sprawozdanie.
Bez względu jednak na to, że artykuł może przybrać różną formę, zawsze ma kilka wspólnych cech:
- Musi mieć tytuł – to pierwsza informacja o temacie artykułu.
- Każdy większy artykuł powinien mieć lidy. To krótkie (jedno, dwa zdania), wyróżnione fragmenty tekstu – te najciekawsze, które mają zachęcić do przeczytania artykułu.
List
Najczęściej będziesz miał z góry określony temat listu – np. zachęcenie koleżanki do przeczytania lektury czy opisanie wrażeń po wycieczce.
O czym musisz pamiętać?
- O miejscowości i dacie pisania listu (w prawym górnym rogu).
- O nagłówku – jeśli kierujesz list do osoby Ci bliskiej (przyjaciela, kogoś z rodziny), możesz sobie pozwolić na zwroty: Kochana Ciociu; Hejka!; Czołem braciszku!. Jeśli jednak nie znasz osobiście adresata lub jest on kimś, komu powinieneś okazać większy szacunek, zwróć się do niego oficjalnie – Droga Pani; Szanowy Panie Profesorze… Pamiętaj – nagłówek umieszczamy na środku kartki!
- We wstępie postaraj się nawiązać kontakt z adresatem – spytaj, co u niego, nawiąż do listu, który ostatnio otrzymałeś. Taki wstęp jest niezbędny! Zachowaj naturalność i odpowiednie proporcje – list musi być choć trochę prawdopodobny. Chyba nigdy nie zacząłbyś prawdziwego listu od zwrotu: Witaj, Madziu! Chciałabym opisać Ci książkę, którą ostatnio przeczytałam…
- O zwrotach grzecznościowych – wyrazy odnoszące się do adresata i jego bliskich pisz wielką literą.
- W zakończeniu napisz kilka miłych słów, np. Serdecznie pozdrawiam.
- O podpisie – list nie może być anonimowy!
Zobacz:
https://aleklasa.pl/gimnazjum/c268-prace-pisemne/c313-jak-napisac-wypracowanie/piszemy-wypracowanie-egzaminacyjne-na-co-uwazac