Bajka

Budowa
– Najczęściej utwór wierszowany. Jeśli bajka jest krótka i zwięzła, nazywamy ją bajką epigramatyczną, jeśli trochę dłuższa i rozbudowana, to bajką narracyjną. Bajka zawiera morał.

Bohaterowie
– Najczęściej zwierzęta, rzadziej rośliny, ludzie, przedmioty. Pod postacią zwierząt ukrywają się ludzie ze swoimi słabościami i wadami. Bohaterowie są przedstawieni za pomocą kontrastów – np. mądry wilk i fałszywy lis.

Świat przedstawiony
– Osadzony w realiach. Zwierzęta nie mają nadprzyrodzonych zdolności – potrafią robić to samo co ludzie, ponieważ przedstawiają ludzki świat.

Przykłady:

  • Adam Mickiewicz, Lis i kozioł;
  • Aleksander Fredro, Paweł i Gaweł;
  • Jean de La Fontaine, Kruk i lis, Czapla, ryby i rak

 

Baśń

Budowa
Najczęściej utwór narracyjny, pisany prozą, może zaczynać się od słów: „Dawno, dawno temu, za górami, za lasami…”

Bohaterowie
Baśniowe postacie mogą być nierzeczywiste i nieprawdziwe. Podobnie jak w bajkach bohaterowie są często kontrastowi – zła macocha i dobra księżniczka.

Świat przedstawiony
Wymyślone światy, magiczne działanie przedmiotów, ożywiona przyroda, niezwykłe zbiegi okoliczności

Przykłady:

  • Hans Christian Andersen Dziewczynka z zapałkami, Świniopas, Królowa śniegu

 

Zobacz:

https://aleklasa.pl/gimnazjum/c170-teoria-literatury/c169-wiersz-i-proza-do-egzaminu/bajka-2

Adam Mickiewicz – Bajki

https://aleklasa.pl/gimnazjum/c267-lektury-do-egzaminu/bajki-krasickiego-pytania