Skróty
Skróty to połączenie kilku liter jednego lub więcej wyrazów, które stosuje się w celu skrócenia zapisu, np.:
- dr – doktor,
- Sz.P. – Szanowni Państwo/Pani/Pan,
- mgr – magister.
Skróty zapisujemy najczęściej małą literą; odczytujemy je zawsze w pełnym brzmieniu, np.
- wg – według,
- itp. – i tym podobnie.
Zasady interpunkcyjne
Kropkę stawiamy:
- po skrótach, które nie są zakończone ostatnią literą skracanego wyrazu, np.
- prof. (profesor),
- godz. (godzina),
- kl. (klasa),
- s. (strona),
- płn. (północ),
- t. (tom),
- os. (osiedle)
- po skrótach wielowyrazowych:
- po każdej literze skrótu, którego drugi lub kolejny człon rozpoczyna się od samogłoski, np.:
- p.n.e. – przed naszą erą,
- n.e. – naszej ery,
- p.o. – pełniący obowiązki
- na końcu skrótu, jeżeli jego kolejne człony zaczynają się od spółgłoski, np.:
- itd. (i tak dalej),
- pt. (pod tytułem),
- pw. (pod wezwaniem), cdn. (ciąg dalszy nastąpi).
- po każdej literze skrótu, którego drugi lub kolejny człon rozpoczyna się od samogłoski, np.:
Kropki nie stawiamy:
- po skrótach oznaczających nazwy polskich jednostek monetarnych, np.:
- zł (złoty),
- gr (groszy),
- tys (tysiąc).
- po skrótach stosowanych w matematyce, fizyce, chemii, nazwach jednostek miar, np.:
- cm – centymetr,
- v – prędkość,
- Mg – magnez,
- dkg – dekagram,
- h – godzina,
- t – czas,
- po skrótach, które zawierają pierwszą i ostatnią literę skróconego wyrazu, np.:
- mgr – magister,
- wg – według,
- nr – numer,
- mjr – major,
- dr – doktor
Uwaga!
- Jeżeli skrót zakończony ostatnią literą skracanego wyrazu użyty jest w innym przypadku niż M i W, wówczas stawiamy po nim kropkę, np.
Lekcje matematyki są w mojej szkole prowadzone przez dr. Kowalskiego.
- Jeśli skrót zakończony kropką kończy jednocześnie zdanie, to nie stawiamy drugiej kropki – np. Do klasy wszedł dyr.
- Postaraj się nie kończyć zdania skrótem, który jest pisany bez kropki – lepiej będzie wyglądało zdanie Książka kosztowała 35 złotych, niż Książka kosztowała 35 zł.
Zapamiętaj!
- Skróty to skrócone pojedyncze wyrazy pospolite i wyrażenia zapisane małymi literami – np. prof. (profesor), ob. (obywatel), dyr. (dyrektor), nr (numer), lek. med. (lekarz medycyny).
- Skrótowce to skrócone wielowyrazowe nazwy instytucji, organizacji i urzędów. Zapisujemy je wielkimi literami i odczytujemy w skróconej wersji, a nie jako całe wyrazy – np. PAN (czyt. pan – Polska Akademia Nauk), GOPR (czyt. gopr – Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe).
Zobacz:
https://aleklasa.pl/gimnazjum/gramatyka/c249-informacje-wstepne/skroty-i-skrotowce-podstawowe-informacje
6. Jakie typy formacji słowotwórczych szerzą się w polszczyźnie jako wynik tendencji do skrótu?