Błędem językowym jest odstępstwo od obecnie obowiązującej normy językowej, czyli taka zmiana, która jest nieuzasadniona: nie poprawia porozumienia, nie wyraża nowych treści, jest sprzeczna z dotychczasowymi przyzwyczajeniami. Wątpliwości rozwiewają najnowsze, najbardziej aktualne wydania słowników języka polskiego).

 

Rozróżniamy błędy językowe:

Błędy wewnętrznojęzykowe:

  • błędy leksykalne:
    • słownikowe (wyrazowe),
    • frazeologiczne,
    • słowotwórcze;
  • błędy fonetyczne;
  • stylistyczne;
  • błędy gramatyczne:
    • fleksyjne,
    • składniowe.

błędy zewnątrzjęzykowe (błędy zapisu):

  • ortograficzne,
  • interpunkcyjne.

Błędy zewnątrzjęzykowe

Błędy ortograficzne

  • używanie niewłaściwych liter i połączeń literowych w zapisie
    • kóra zamiast poprawnego kura,
    • bochater zamiast bohater,
    • przczoła zamiast pszczoła
  • niewłaściwa pisownia łączna lub rozdzielna albo użycie łącznika
    • napewno zamiast na pewno,
    • województwo zachodnio-pomorskie zamiast: województwo zachodniopomorskie
  • niewłaściwe używanie wielkich i małych liter
    • porozmawiajmy O Wagarach janka kowalskiego zamiast poprawnego: Porozmawiajmy o wagarach Janka Kowalskiego.

Błędy interpunkcyjne

  • brak właściwego znaku interpunkcyjnego
    • Jak masz na imię – zamiast Jak masz na imię?
  • zbędne użycie znaku
    • Jak, masz, na, imię?
  • użycie niewłaściwego znaku
    • Jak masz na imię! – zamiast Jak masz na imię?

 

Błędy wewnątrzjęzykowe

Błędy gramatyczne

Błędy fleksyjne

Popełnisz, jeśli:

  • wybierzesz niewłaściwą postać wyrazu, np.
    • nienawidzieć zamiast nienawidzić,
    • ten pomarańcz zamiast ta pomarańcza,
    • kontrol zamiast kontrola
  • źle odmienisz wyraz, np.
    • lubiał zamiast lubił,
    • z rodzicielami zamiast z rodzicami,
    • o gwiaździe zamiast o gwieździe,
    • aniołu zamiast aniołowi,
    • myszów zamiast myszy,
    • nie rozumią zamiast nie rozumieją;
  • nie odmienisz wyrazu, który można (i trzeba) odmienić, np.
    • Dyskutuję z Matejko zamiast Dyskutuję z Matejką.
  • odmienisz wyraz, którego się nie odmienia, np.
    • Nie lubię kakaa zamiast Nie lubię kakao.

Błąd składniowe

Zrobisz, jeśli w wypowiedzi niewłaściwie połączysz wyrazy:

  • użyjesz niewłaściwego związku związku – zgody lub rządu, np.
    • Na imprezę przyszła Kaśka i Marta. zamiast: Na imprezę przyszły Kaśka i Marta.
    • Jem tylko jogurtów bez konserwantów zamiast Jem tylko jogurty bez konserwantów.
  • źle użyjesz przyimka lub wyrażenia przyimkowego, np.
    • Przed i po lekcjach… zamiast Przed lekcjami i po lekcjach…
    • Byłem w Ukrainie. zamiast Byłem na Ukrainie
    • Brak postępów w twoim temacie zamiast Brak postępów w twojej sprawie.
  • użyjesz niewłaściwego skrótu wypowiedzi, np.
    • Organizuje i kieruje wycieczką zamiast Organizuje wycieczkę i kieruje nią.
  • stworzysz niepoprawną konstrukcję z imiesłowowym równoważnikiem zdania, np.
    • Wyglądając przez okno, wyszedł na spacer zamiast Wyjrzawszy przez okno, wyszedł na spacer.
  • nie uporządkujesz wyrazów w wypowiedzi, nie zadbasz o ich szyk, np.
    • Coroczny przed nami czas powtórek zamiast Przed nami coroczny czas powtórek.
  • niepotrzebnie zapożyczasz pewne formy składniowe, np.
    • Lekcja wydaje się być nudna zamiast Lekcja wydaje się nudna.

 

Błędy fonetyczne

Popełniasz błędy fonetyczne, jeśli:

  • niepoprawnie wymawiasz głoski (np. ą jak om
    • idom zamiast idą)
  • lub grupy spółgłoskowe
    • kielner, nogie, miszcz zamiast kelner, nogę, mistrz,
  • „literowo” odczytujesz wyrazy np.
    • zaczęła, jabłko zamiast zaczeła, japko,
  • skracasz głoski i grupy spółgłoskowe np. niepoprawnie akcentujesz wyrazy.
    • tsza zamiast trzeba

 

Błędy stylistyczne

Unikniesz ich, jeśli właściwie dobierzesz środki językowe w określonej wypowiedzi, dostosujesz je do charakteru i funkcji wypowiedzi.

Błąd stylistyczny popełnisz, jeśli:

  • użyjesz elementów oficjalnych w wypowiedziach potocznych, np.
    • Dokonałem zakupu rajstop.
  • użyjesz elementów potocznych w wypowiedzi o charakterze publicznym, np.
    • Celem dzisiejszego – na pewno fajowskiego – zebrania będzie ustalenie rocznego planu robótki.
  • niepotrzebnie stylizujesz wypowiedź, np.
    • Jako że zaspałem, spóźniłem się do szkoły.

 

Błędy leksykalne

Błąd słowotwórczy

Popełnisz, gdy użyjesz formacji zbudowanej niezgodnie z polskimi modelami tworzenia wyrazów:

  • biznesinformacje zamiast informacje o biznesie
  • lub zastosujesz niewłaściwy formant dobrota zamiast dobroć.

Błąd słownikowy

Zrobisz, jeśli:

  • użyjesz wyrazów w niewłaściwym znaczeniu, np.
    • To nie podlega kontrowersji
      Poprawnie To nie podlega kwestii – w znaczeniu: nie ma o czym dyskutowaćł
    • Moja siostra ożeniła się z kolegą z klasy
      wyszła za mąż
    • Nazywam się Małgorzata.
      Poprawnie: Mam na imię
    • W kątach występowały pajęczyny.
      Poprawnie: były (wisiały, zrobiły) się pajęczyny
  • pomylisz wyrazy, które podobnie brzmią, np.
    • W zeszłym roku zaadoptowałem strych na mieszkanie.
      Poprawnie: zaadaptowałem
    • Zaczynamy formować wnioski.
      Poprawnie: formułować
    • W przypadku pożaru użyj gaśnicy.
      Poprawnie: w wypadku
  • użyjesz nieprawidłowo wyrażeń przyimkowych, przysłówków, liczebników.
    • Pisać z dużej litery.
      Poprawnie: wielką literą
    • Młodzi ludzie ginęli w wojnie.
      Poprawnie: na wojnie
    • Dużo pisarzy wypowiada się na ten temat.
      Poprawnie: wielu
    • Pisać z dużej litery.
      Poprawnie: wielką literą
  • kiedy posługujesz się pleonazmami (wyrażeniami lub zwrotami, w których treść jednego wyrazu zawiera się w treści drugiego: akwen wodny, kontynuować dalej,cofać do tyłu)
    • Proszę kontynuować nadal swoje wystąpienie.
      Poprawnie: kontynuować
    • Cofnij się do tyłu o dwa kroki.
      Poprawnie: cofnij się o dwa…
    • Ja i brat polegamy na sobie wzajemnie.
      Poprawnie: polegamy na sobie
  • nadużywasz modnych wyrazów (lider, pakiet, spoko)
    • Ten pięściarz dysponuje silnym ciosem.
      Poprawnie: ma
    • Praktycznie nikt nie zawiódł.
      Poprawnie: właściwie, w zasadzie
    • Aktualnie nigdzie nie pada.
      Poprawnie: teraz
  • nadużywasz pretensjonalnych, wyrazów obcych, gdy z powodzeniem można by zastosować słownictwo rodzime:
    • Sukces i porażka to pojęcia immanentnie związane ze sportem.
      Poprawnie: nierozerwalnie
    • Student zdecydował się reaktywować na II rok.
      Poprawnie: wznowić naukę na II roku
    • Obowiązuje nas umowa bilateralna.
      Poprawnie: dwustronna

Facebook aleklasa 2

Zobacz:

Błędy w pracy pisemnej

Uwaga na błędy!

Wyrazy obce – błędy

Błędy słownikowe

Jak powstają błędy frazeologiczne?