Statek pijany Artura Rimbauda potwierdza, iż twórca jest poetą symbolizmu, a także obrazuje jego „wolnościowe” poglądy jako absolutny protest przeciwko normom i więzom świata. Wiersz opisuje statek, który zerwał się z więzów holowników i wypłynął, wolny i niezależny, na bezkresne morze. Przeżywa swoje wyzwolenie obrazowane przez poetę za pomocą licznych, fantastycznych wizji: napotyka na „toń modrą”, „niskie słońce”, wysyłające „fioletów martwice”, „noc zieloną”, „skalne rafy”, tęcze, bagniska, śpiewające ryby i ptaków roje – „wolny, rzeźwy, dymiący, odzian w mgły dziewicze”.
Czy jest zupełnie szczęśliwy?
Okazuje się, że nie, bo tęskni do wybrzeży Europy i do błotnistej kałuży, na której dziecko puszcza wątłe stateczki-zabawki.
Tyle „akcji” utworu. Wyraźnie widać, że nadrzędnym motywem jest tu radość wyzwolenia z wszelkich przymusów i obowiązków, że najważniejsze pojęcie, tak fantastycznie obrazowane – to wolność. Lecz jest to wiersz „zbudowany z symboli”. I nietrudno je odczytać, bo oparte są o dość popularne skojarzenia.
Na przykład:
- bezkresne morze i podróż – oznaczają tu wyzwolenie, oderwanie się od stałego lądu i obowiązujących na nim praw i przymusów.
- błotnista kałuża – silnie skontrastowana z morzem swoją ograniczonością – to symbol ziemskiej rzeczywistości i codzienności.
- statek – to jednostka, która zerwała swoje więzy, jest wolna, lecz sama, swobodna, ale tęskni. Za czym? Może za dzieciństwem (dziecko puszcza okręcik w kałuży). Może za dawnym uczuciem lub stabilizacją?
Zauważmy jeszcze, że statek jest „pijany”.
Dlaczego? Czy pijany szczęściem, wolnością, swobodą swojej podróży? Może tak, a może po prostu musiał być pijany, by zerwać „dłoń holowników”, gdyż rozsądny i prawidłowy stan umysłu wstrzymałby ten bunt? Być może, że ta i ta odpowiedź jest słuszna – na tym bowiem polega urok interpretowania symboli. Można zapytać jeszcze, czy podróż i morze jako wolność oznaczają tryb życia, jakie wiódł Rimbaud, czyli „wir istnienia”, bez konwenansów i bez przymusów? A może jest to twórcza koncepcja poezji, która przede wszystkim ma być wolnością i odejściem od norm i kanonów?
Zobacz: