Publicystyczna twórczość Mickiewicza związana jest z pismem Trybuna Ludów, które założył w Paryżu w 1849 r. (wiosna-jesień). W piśmie tym zamieścił Mickiewicz około stu artykułów.
- W jednym z nich pt. Socjalizm rozpatrywał to nowe pojęcie, oczywiście w rozumieniu zupełnie innym niż dzisiejsze. Socjalizm w ujęciu Mickiewicza to nowe społeczeństwo, oparte na zasadach równouprawnienia i braterstwa. Autor szydzi z reakcji na propozycje zmian społecznych, z obaw i przerażenia, jakie budzi nowe pojęcie. Jasno wykazuje upadek autorytetów, takich jak papież, cesarz, monarchia, słowo królewskie. Nowe pojęcia, nowe formy potrzebne są tym, którzy walczą o postęp ludzkości – być może socjalizm jest radą na ogólny bezład starego systemu, oznacza bowiem, zdaniem autora, lepszy, wspólny i solidarny byt.
- Inny artykuł, pt. Nasz program, miejscem walki o postęp i dobrobyt czyni Francję – ośrodek sił twórczych, ojczyznę Rewolucji Francuskiej – wybuchu sił tkwiących w masach. Autor podkreśla znaczenie ludu w całej Europie. Nasz program to program pisma, Trybuny Ludów – które ma być organem walki o sprawy ludu tak we Francji, jak i w Europie.
- Włochom brak pieniędzy – to z kolei wypowiedź, w której Mickiewicz ustosunkowuje się do sytuacji Włoch i postawy rewolucjonistów włoskich. Nie pieniędzy brak Włochom – twierdzi – lecz prawdziwego uczucia do kraju, szczodrości bogaczy, którzy nie mają zamiaru wspierać finansowo wojska, brak uczciwości rewolucjonistów i działaczy, którzy dbają o własne kieszenie i boją się krytyki dzienników paryskich.
Uwaga!
Działalność publicystyczna wieńczy dorobek twórczy Adama Mickiewicza. Polacy wystąpili z redakcji Trybuny Ludów jesienią 1849 r. Stało się to na skutek policyjnych represji wobec redaktorów za zbyt radykalne oblicze pisma i artykułów. Inne znane wypowiedzi Mickiewicza to Wrogowie ludu, Osiedla robotnicze, Manifest cesarza rosyjskiego.
Zobacz:
Etapy życia i twórczości Adama Mickiewicza